آشنایی با شغل دریانوردی از زبان یک کاپیتان کشتی
بعضي شغلها خيلي جالب و متفاوت هستند، وقتي يک شغل متفاوت باشد يا آدمهاي کمي در آن حرفه مشغول باشند، خواندن و شنيدن درباره آن ميشود جذاب!
این متن گفتگو با يک کاپيتان کشتي است، کاپیتان «مرتضيآهنچيان». با آنکه چند سالی از این گفتگو میگذرد اما سخنان او همچنان جذاب و کاربردی است، چرا که بسیاری از واقعیتهای دریا و دریانوردی را دربر دارد؛ واقعیتهایی که در هیچ دانشگاه و کتابی درباره آن نخواهید آموخت.
با ما در مسیر ایرانی همراه باشید:
از کجا شروع کنيم، از يک کاپيتان يا از يک کشتي؟
به نظرم از يک کاپيتان شروع کنيم بهتر است، البته کاپيتاني که در مرحله تحصيل است و هنوز کاپيتان نشده است.
شايد هم يک مقداري آن طرفتر، از زماني که ميخواست اين رشته را انتخاب کند!
ببينيد اين رشته، رشتهاي است که فقط علاقه ميخواهد و در ميان شغلهايي که توي دنيا وجود دارد شايد تنها شغلي است که فقط يک مشکل دارد. اين شغل يک مشکل دارد و يک عالم خوبي! البته اين مشکل خيلي بزرگ است، چون دوري از خانواده است. به جز اين مورد از نظر ديگر مواردي چون رفاه، حقوق و مزايا، جايگاه اجتماعي، معنويات، دنياگردي و ديگر مسايل اين شغل، شغلي خوب است.
خب اين دوري از خانواده به قول خودتان واقعأ بزرگ است؟
بله، ولي الان با توجه به اينکه نياز به اين نيرو خيلي زياد است و در همين لحظه از سال نو بر اساس آمار ارايه شده هفتاد هزار کمبود نيرو در دنيا وجود دارد و تا سال2015 اين آمار به 130 خواهدرسيد که معضل جهاني نيروي دريانورد خواهدبود. يعني حتي ممکن است شرکتها کشتيهايشان را به خاطر نبود نيرو بخوابانند، که اين واقعا فاجعهاي است.
پس با اين حساب از نظر مالي يا همان حقوق و مزايا حسابي به دريانوردان بايد توجه شود!
بله، طي سه سال گذشته حقوقهاي کادر دريايي 400 درصد افزايش داشتهاست. اروپاييها به خاطر اين مشکل ديگر دريا نميروند و دارند از جاهاي ديگر نيرو ميگيرند يا اين که ژاپن دانشآموزان سوم راهنمايي را بورسيه کرده و حقوق ميدهد که اينها بعد از اينکه ديپلم گرفتند به هزينه آن شرکت دريايي بروند دانشگاه علوم دريايي و برايشان درس بخوانند، تنها معرفی بورسهای چهارگانه به اين شرط که براي آنها کار کنند.
يک جور نيرو پيش خريد ميکند!
بله، همينطور است.
دروسي که در اين رشته بايد گذرانده شوند چگونهاند؟
توي اين رشته تمامي دروس به زبان انگليسي هستند و دانشجوها قبل از شروع دروس يک ترم پيشنياز را ميگذرانند. دانشجويان کارشناسي در اين رشته دو سال را به طور نظري و نيمه عملي ميگذرانند، بعد از آن يک سال را ميروند دريا تا تجربه کسب کنند، بعد از گذراندن اين دوره يک سال باقي مانده را دوباره به دانشکده باز ميگردند سپس فرد عنوان فرمانده سه را کسب ميکند. فرمانده دو شدن که بعد از سه قرار دارد، غالبا به شرکتها بستگي دارد که چند ماهه ارتقاي نيرو ميدهند. براي جنجاليشدن بحث هم بد نيست بدانيد که در اين مرحله افراد ماهي حدود 1500 دلار حقوق ميگيرند که خب اگر اين به مراحل بالاتر برود و به کاپيتاني برسد که ديگر ارقام نجومي ميشود.
حدود؟
الان توي بازار کمترين حقوق هفت هزار دلار است.
اينطوري که شما گفتيد بازار، با توجه به اين که شرکتها پايشان در ميان است و وابسته به وزارت بازرگاني هستيد، احساس ميشود که خيلي وابسته به بازار است؟
نه، وابسته به بازار نيست، وابسته به نيرو است و کمبود آن! الان من به عنوان فردي که هشت سال کاپيتاني کردهام و بيش از بيست سال روي آب بودهام، گاهي به اين مرز ميرسم که نياز دارم برگردم توي خشکي، به همين دليل نيروها ميآيند بيرون و بايد نيروي جديد جايگزين شود. به خاطر همين جابجايي و البته کمبود نيرويي که وجود دارد وضعيت اينگونه است، نه بازار! يک نيرو براي اينکه بتواند فرمانده سه شود چهار سال طول ميکشد در حالي که در يک سال پانزده تا کشتي ساختهميشود.
اين روي آب بودن، چقدر روي آب بودن واقعي است؟
ببينيد در اين شغل شش ماه شما روي آب هستيد و چهارماه در خشکي. چهار ماهي را که در خشکي ميگذرانيد کاملا در اختيار خودتان است، از طرف ديگر آن شش ماهي را هم که در آب ميگذرانيد، حداقل سه ماه و نيم تا چهار ماه را در بنادر هستيد و کنار سواحل. سواحلي که در حالت عادي شايد نشود به دلايل مختلفي که وجود دارد، آنها را ديد و آشنايي با مردم و فرهنگهاي گوناگوني در نقاط مختلف دنيا که به سادگي، دريک سفر تفريحي دست نميدهد. به قولي هم فال است و هم تماشا!
اين توضيحات قبول، اما با توجه به اينکه تحصيل در اين رشته بايد از طريق موسسات غير دولتي انجام شود، هزينه بالايي در بر دارد؟
درست است که تحصيل اين رشته هزينه در بر دارد، اما مگر غير از اين است که شما براي تحصيل در هر رشتهاي بايد هزينه پرداخت کنيد با قيد اين بند که بعد از تحصيل بيشک بازار کار مناسبي پيدا نخواهيدکرد! در اين رشته دانشجويان ميتوانند يقين داشته باشند که بعد از تحصيل شرايط کاري کاملا فراهم است.
خودتان هم جذب همين فضاي فراهم و درآمد عالي شديد که به سمت اين شغل آمديد؟
من سال 64 که ديپلم گرفتم، اعزام به خارج قبول شدم. آن سالها حتي رفتن به ترکيه هم بسيار سخت بود و مشکل. توي اين موقعيت زماني من اعزام به خارج از طرف کشتيراني جمهوري اسلامي قبول شدم در کشور بلژيک، يکي از کشورهاي اروپا، اين براي من بهترين جاذبه بود و البته الان هم خوشحالم که انتخابش کردهام چون آدم را از زندگي تکراري دور ميکند و شغلي متفاوت است.
اگر بخواهيد الان بعد از چيزي حدود بيست و چهار سال آشنايي و رفاقت با دريا آن را تعريف کنيد، چه ميگوييد؟
مظهر زيبايي و پاکي
توي اين سفرها اقيانوس هم داشتهايد؟
بله، همه سفرها اقيانوس دارند و من چيزي حدود 65 درصد از کشورهايي که بندر دارند را رفتهام.
از اين ماجراهاي ترسناک و خطرناک هم در خاطرتان از سالهاي گذشته داريد؟
به آن شکل که شما ميخواهيد يا در فيلمها ديدهايد نه! چون در سالهاي اخير درصد معرفی بورسهای چهارگانه خطاها به شدت پايين آمده است و بازرسان بينالمللي همه چيز را چک ميکنند.
يعني اينقدر همه چيز آرام است؟
بله، چيزهايي که در فيلمها نشان ميدهند، جلوههاي ويژه است نه واقعيت! که همين بزرگنماييها باعث شدهاست که خيليها از اين حرفه دوري کنند.
يعني حتي ديگر بادبانها هم دچار بادزدگي نميشوند؟
نه، ديگر بادباني وجود ندارد که دچار مشکل شود؛ وضعيت الان خيلي استاندارد است و هيچ مشکلي وجود ندارد جز تصادف وسط اقيانوس و آتشسوزي. آن زمان کريستوف کلمب بود که کشتيها دچار طوفانهاي سخت و امواج و ديگر خطرات ميشدند.
البته خطر دزدان دريايي هنوز وجود دارد؟
بله، شايد هم بيشتر از قبل! ولي ما پيشبيني ميکنيم که بيشتر از يک سال ديگر نميتوانند دوام بياورند.
توي يک کشتي چه آدمهايي يا چه نقشهايي وجود دارند؟
نفر اول در يک کشتي کاپيتان کشتي است که تمامي مسئوليتهاي کشتي بر دوش اوست و تمام کشتي در اختيار اوست. بعد فرمانده يک قرار دارد که درصورتي که کاپيتان دچار مشکلي شود کشتي در اختيار اوست، بعد از فرمانده يک، فرمانده دو و سه به ترتيب قرار دارند، موتورخانه مسئولي جدا دارد، يک سر مهندس در قسمت موتورخانه داريم که مسئوليت تمامي تجهيزات را بر دوش دارد و مشاور فني کاپيتان هم هست، پس از او به ترتيب مهندس دو، سه و چهار قرار دارند. در اين قسمت يک مهندس الکترونيک داريم و يک مهندس مخابرات. در قسمت ملواني هم هفت يا هشت نفر ملوان داريم که در قسمت عرشه فعاليت ميکنند. آشپز و ديگر نيروهاي خدماتي هم وجود دارند.
براي کاپيتان توي کشتي چه تعريفي داريد؟
اميد همه بعد از خدا.
کسي هم هست توي کشتي که دوست داشته باشد سر به تن اين اميد نباشد؟
شايد! ولي از آنجايي که کاپيتان در کشتي بايد مديريت کند، اگر کسي نخواهد يا نتواند کارش را درست انجام دهد، به خاطر بررسيهايي که وجود دارد ممکن است از کايپتان راضي نباشد.
کشتيهايي که کاپيتانيشان را بر دوش معرفی بورسهای چهارگانه داريد، غالبا باربري هستند؟
بله، فقط سال 77_78 بود که من کاپيتاني کشتي مسافربري ميرزاکوچکخان را بر عهده داشتم در درياي خزر. که البته به خاطر نداشتن توجيه اقتصادي همان سال کشتي را فروختند.
چرا؟
از سفرهاي دريايي به خاطر هزينههاي وقتي و مالي که دارد در ايران چندان استقبالي نميشود.
اين عدم استقبال در آموزش هم ديده ميشود، چرا با توجه به اهميت و جايگاهي که اين صنعت يا شغل دارد، به آن توجه نميشود؟
يک بازار کار خوب با يک درآمد خوب اينجا وجود دارد که خيليها از جمله فيليپينيها، پاکستانيها وديگر کشورهايي که نيروي کار فراوان دارند، از آن استفاده ميکنند و دولتشان براي شناساندن اين شغل فعاليت ميکند ولي متاسفانه در ايران کسي سعي نکرده است کاري انجام دهد و اگر برنامهاي يا صحبتي بودهاست جسته و بريده بودهاست. به نظر من يک وظيفه انساني است که اين شغل و شغلهايي از اين دست شناسانده شوند. ما در ايران نيروي طالب کار زياد داريم که اطلاعات، شناخت و آگاهي براي انتخاب ندارند.
با اين اوصاف براي آخرين سوال اگر کسي اين حرفهاي ما را خواند و به اين حرفه علاقهمند شد به کجا بايد مراجعه کند؟
مراکزي چون آموزش کشتيراني جمهوري اسلامي، آموزش شرکت ملي نفتکش، آموزش کشتيراني ايران و هند و مراکز خصوصي که در اين زمينه فعاليت ميکنند، مراجعه نمايند.
البته جهت شناخت بيشتر اين حرفه و تصميمگيري صحيحتر خوانندگان ميتوانند روي مشاورههاي اينجانب حساب بازکنند.
سامسونگ گلکسی ام ۳۱ با دوربین چهارگانه و اندروید ۱۰ مجهز به اگزینوس ۹۶۱۱ و قیمت ۲۲۲ دلار رسما معرفی شد
پس از مدت ها شایعه شاهد ارایه نسخه ۲۰۲۰ محبوبترین عضو خانواده گلکسی ام (از نظر امکانات) هستیم. سامسونگ گلکسی ام ۳۱ با دوربین چهارگانه و اندروید ۱۰ مجهز به اگزینوس ۹۶۱۱ و قیمت ۲۲۲ دلار رسما معرفی شد و در ادامه با هم درباره آن صحبت می کنیم، با ترنجی همراه باشید.
سامسونگ گلکسی ام ۳۱
امروز اولین گوشی سری گلکسی ام سامسونگ در سال ۲۰۲۰ به نام گلکسی ام ۳۱ (Galaxy M31) معرفی شد. این دستگاه، نسخه جدید گلکسی ام ۳۰ و ام ۳۰ اس سال گذشته است با این تفاوت که دوربین آن بسیار بهبود یافته و از رابط کاربری OneUI 2.0 مبتنی بر اندروید ۱۰ استفاده میکند. در عین حال باتری بزرگ ۶۰۰۰ میلی آمپر ساعتی نسخههای قبل کماکان حفظ شده است.
نمایشگر 6.4 اینچی سوپر امولد با وضوح تصویر FHD+ ام ۳۰ و ام ۳۰ اس همچنان در نسخه جدید نیز استفاده شده که نسبت ابعاد 19:5:9 را دارد. ناچ قطره طور هم برای تعبیه دوربین سلفی 16 مگاپیکسلی دیده میشود. بد نیست بدانید که پشت بدنه گوشی از جنس پلی کربنات ساخته شده است .
دوربین چهارگانه گوشی شامل یک لنز اصلی ۶۴ مگاپیکسلی با فناوری ترکیب پیکسل تتراسل (Tetracell) است که عکسهای 16 مگاپیکسلی خلق میکند. لنز فوق عریض 8 مگاپیکسلی، سنسور ماکرو و سنسور تشخیص عمق 5 مگاپیکسلی سه دوربین دیگر این گوشی هستند.
دوربین گلکسی ام ۳۱
علاوه بر دوربین چهارگانه، یک اسکنر اثر انگشت خازنی هم در پشت بدنه گوشی قرار دارد. گلکسی ام ۳۱ به چیپست اگزینوس ۹۶۱۱ مجهز بوده و به همراه 4 یا 6 گیگابایت حافظه رم و 64 یا 128 گیگابایت حافظه داخلی UFS 2.1 عرضه میشود. البته فضای ذخیره سازی معرفی بورسهای چهارگانه گوشی را میتوان با اسفتاده از اسلات کارت میکرو اس دی افزایش داد. همان طور که اشاره کردیم، گلکسی ام 31 به صورت پیش فرض از سیستم عامل One UI 2.0 مبتنی بر اندروید ۱۰ استفاده میکند.
باتری ۶۰۰۰ میلی آمپر ساعتی وظیفه تامین انرژی گوشی را برعهده دارد که با سرعت شارژ ۱۵ وات و از طریق پورت USB C شارژ میشود. سایر مشخصات گوشی شامل جک هدفون 3.5 میلیمتری، رادیوی FM و اتصال بلوتوث نسخه 5.0 است. گلکسی ام ۳۱ در دو رنگ مشکی و آبی با قیمت 208 دلار برای مدل پایه 4 گیگابایت رم و 64 گیگابایت حافظه داخلی روانه بازار خواهد شد در حالی که مدل 6گیگابایت رم و 128 گیگابایت حافظه داخلی با قیمت 222 دلار به فروش خواهد رسید.
نامه دفتر رهبر انقلاب درباره لوایح چهارگانه(FATF)
به گزارش جهان نيوز، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز(یکشنبه، 15 مهر) پارلمان و در جریان بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین ملی تروریسم(CFT)، در پاسخ به اخطار سیدحسین نقویحسینی نماینده مردم ورامین در مجلس درباره معایب (FATF)، نامه مقام معظم رهبری که از سوی دفتر ایشان به رئیس مجلس ابلاغ شده است را قرائت کرد.
جناب آقای دکتر لاریجانی
رئیس محترم مجلس شورای اسلامی
با سلام و تحیت؛
در پی استفساریه تلفنی جنابعالی نسبت به مخالفت و عدم مخالفت مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) با بررسی لوایح چهارگانه و کنوانسیونها در مجلس شورای اسلامی، به دنبال فرمایشات معظمله در دیدار نمایندگان، مقام معظم رهبری فرمودند" آنچه که من در دیدار با نمایندگان راجعبه لوایح چهارگانه و کنوانسیونها گفتم، مربوط به اصل کنوانسیونها بود، نه کنوانسیون خاص، لذا با بررسی این لوایح در مجلس مخالفتی ندارم تا مسیر قانونی خود را طی کند، تدبیر فوق قبلا در زمان استفسار به طور شفاهی به جنابعالی ابلاغ شده بود".
لاریجانی پس از قرائت این نامه اعلام کرد که این نامه از سوی آقای حجازی رئیس دفتر مقام معظم رهبری به وی(لاریجانی) ابلاغ شده است.
چرخه عمر محصول و مراحل ۴ گانه آن
نظریهی «چرخه عمر محصول» برای اولین بار در دههی ۵۰ میلادی معرفی شد. این نظریه، چرخهی مورد انتظار عمر یک محصول را از زمان طراحی اولیه تا خارج شدن از رده، توضیح میدهد. این چرخه شامل چهار مرحلهی عرضه، رشد، بلوغ و افول محصول است که شرکت تولیدکننده میتواند با مدیریت درست هر یک از این مراحل، به سود بالایی دست یابد. هدف از مدیریت چرخه عمر محصول، به حداکثر رساندن ارزش و سوددهی محصول در هر مرحله است. چرخه عمر محصول پیش از هر چیز با نظریهی معرفی بورسهای چهارگانه بازاریابی در ارتباط است. با ما همراه باشید تا با مراحل چهارگانهی چرخه عمر محصول بیشتر آشنا شوید.
هدف از عرضهی یک محصول جدید، رفع نیازهای مشتریان با عرضهی یک محصول باکیفیت (با کمترین هزینهی ممکن) به منظور به حداکثر رساندن سطح سودآوری است. در مرحلهی عرضه، محصول باید برای اولین بار به بازار شناسانده شود. این مرحله، به 5 بخش جداگانه تقسیم میشود:
- در وهلهی اول، ایدهی طراحی محصول باید تأیید (اعتبارسنجی) شود. برای این کار، شرکت بازار را مورد مطالعه قرار میدهد تا ببیند که در چه مناطقی، محصولات موجود در بازار پاسخگوی نیاز بازار نیست و تلاش میکند تا محصولات جدیدی را که برآورده کنندهی این نیازها هستند، طراحی کند. مسئولیت این کار با بخش بازاریابی شرکت است. این بخش باید فرصتهای بازار را شناسایی کند و تعیین کند که در صورت ارائهی محصول جدید، چه کسانی خریدار آن خواهند بود و مزایای اولیهی این محصول چیست. همچنین شرکت باید نحوهی استفاده از محصول را نیز مشخص کند.
- هنگامی که ایدهی اصلی تأیید شد و شروع به شکل گرفتن کرد، طراحی مفهومی انجام میشود. در این مرحله، شرکت آنچه را در دسترس خود دارد (از مواد اولیه گرفته تا فناوری ساخت محصول و توانایی تولید آن) مطالعه کرده است و مشخص شده است که محصول میتواند تولید شود. پس از آن، باید مشخصات دقیقتر و کاملتری از محصول (مانند قیمت و مدل محصول) تعیین شود. بخش بازاریابی در این قسمت موظف است تا حداقل و حداکثر فروش را برآورد کند، رقابت را بررسی کند و سهم بازار را تخمین بزند.
- ذکر خصوصیات و طراحی نهایی هنگامی انجام میشود که محصول در شُرف ورود به بازار است. در این مرحله برای آخرین بار خصوصیات و مشخصات محصول بررسی میشود و مشخصات نهایی محصول با تولید نمونهای آزمایشی تعیین میشود.
- نمونهی آزمایشی، پس از تهیهی نسخهی اولیهی محصول و آزمودن آن توسط مهندسان و مشتریان شکل میگیرد. پس از ارائهی نسخهی آزمایشی، شرکت میتواند اطمینان حاصل کند که تصمیمات مهندسی از ابتدای فرایند ساخت محصول درست بوده است یا خیر. در این برهه، کار بخش بازاریابی بسیار مهم است. در اینجا بخش بازاریابی مسئول تعیین نوع بستهبندی محصول، انجام آزمونهای مصرفکنندگان از طریق گروههای کانونی (focus groups)، روشهای بازخوردی دیگر و پیگیری واکنش مشتریان نسبت به محصول است.
- مرحلهی نهایی عرضهی محصول، تجاریسازی یا تولید انبوه آن است. و زمانی اتفاق میافتد که محصول برای ورود به بازار، تولید شود. در این مرحله، محصول از نظر پایایی و میزان تغییرپذیری مورد بررسیهای نهایی قرار میگیرد.
در مرحلهی عرضه، شرکت بیشتر بر روی شناساندن و اطلاعرسانی در مورد محصول جدید تمرکز دارد و فروش محصول معمولا سرعت چندانی ندارد. تبلیغات در این مرحله بسیار حیاتی است، بنابراین باید بودجهی قابل توجهی به بخش بازاریابی اختصاص یابد. نوع تبلیغات به محصول بستگی دارد. اگر محصول قرار است مخاطبان انبوهی داشته باشد، ممکن است به یک کمپین تبلیغاتی گسترده نیاز باشد. در صورتی که محصول تخصصی یا منابع شرکت محدود باشد، میتوان کمپین تبلیغاتی کوچکتری ایجاد کرد تا فقط مخاطبان خاصی را هدف قرار دهد. از آنجا که در مرحلهی بلوغ یک محصول، بازار اشباع میشود و تقریبا بیشتر مردم از وجود چنین محصولی آگاهی یافتهاند، بودجهی تبلیغاتی مرتبط به آن نیز به احتمال قوی کاهش خواهد یافت.
در ابتدای ورود محصول به بازار دو رویکرد کلی برای قیمتگذاری وجود دارد. رویکرد اول قیمتگذاری نفوذی (penetration pricing) است که طی آن ابتدا قیمت را پایین در نظر میگیرند تا محصول در بازار جا بیفتد. رویکرد دوم قیمتگذاری گزاف (skimming pricing) است که ابتدا قیمت اولیه بالا در نظر گرفته میشود و پس از آنکه مشتریان به حد کافی جذب شدند، به تدریج قیمت کاهش مییابد.
مرحلهی رشد به زمانی گفته میشود که یک محصول از مرحلهی عرضه گذر کند و در بازار با استقبال روبهرو شود. در این مرحله، شرکت میتواند تصمیم بگیرد که آیا میخواهد سهم بازار و سودآوری را افزایش دهد یا خیر. در این مرحله، محصول پیشرفتی سریع خواهد داشت و افزایش تولید، به کاهش قیمت واحد منجر میشود. در این مرحله رقبا وارد میدان میشوند، بنابراین وظیفهی بخش بازاریابی این است که با افزایش سهم بازار و تبلیغات گسترده، در صدر رقبا قرار بگیرد. اگر محصول با کیفیت و قابل قبول باشد، همچنان که کمپینهای تبلیغاتی مخاطبان رسانههای اجتماعی را به جای بازارهای تخصصی هدف قرار میدهند، فروش نیز به سرعت زیاد خواهد شد. بررسی بازخوردها و هدف قرار دادن بازارهای جدید، سبب ایجاد تغییرات جزئی در محصول خواهد شد. هدف هر شرکت این است که تا حد ممکن در این مرحله باقی بماند.
این امکان وجود دارد که یک محصول، در این مرحله موفق نشود و بلافاصله افول کرده و با شکست روبهرو شود. اینجا باید بخش بازاریابی وارد عمل شود. این بخش فقط باید به ارزیابی این مسئله بپردازد که شرکت توانایی متحمل شدن چه هزینههایی را داراست و کدام محصولات شانس بقا در بازار را دارند. انتخابها بسیار دشوار هستند، زیرا چسبیدن به یک محصول از دست رفته ممکن است بسیار خطرناک باشد.
اما اگر محصول به خوبی عمل کرده باشد، بخش بازاریابی مسئولیتهای دیگری برعهده خواهد داشت. حال در کنار شناساندن و مطلع ساختن مشتریان از وجود محصول، باید به فکر ایجاد یک برند پایدار (که مشتریان آن را به برندهای دیگر ترجیح دهند) باشند. در این مرحله تبلیغات افزایش مییابد و شرکت همچنان که مشتریان جدیدی را جذب میکند، باید خریداران قبلی را نیز حفظ کند. بنابراین فروش، تخفیف و تبلیغات نقش بسیار مهمی را در این روند ایفا میکنند. مورد دیگری که بخش بازاریابی باید برای محصولاتی که با موفقیت تثبیت شدهاند و مدت طولانیتری در مرحلهی رشد بودهاند، مد نظر قرار دهد، این است که باید در نمونهی اولیه و آزمایشی تغییرات مناسب و جزئی ایجاد کند تا مشتریان بیشتری را جذب محصول جدید کند.
از آنجا که در این مرحله بازار اشباع شده است، رشد فروش شروع به کند شدن میکند و به جایی میرسد که مرحلهی اجتنابناپذیر افول آغاز میشود. در این مرحله، نگرانی اصلی دفاع از سهم بازار است؛ به طوری که بخش بازاریابی باید بیشتر و بیشتر تلاش کند تا محصول بتواند همچنان مشتریان خود را حفظ و با رقیبانش مبارزه کند. در این مرحله، تبلیغات و یافتن مشتریان جدید دیگر کارساز نیست. زیرا رقبای بیشتری برای رقابت با این محصول به میدان آمدهاند که برخی از آنها ممکن است محصولی مشابه اما با کیفیت بیشتر و قیمت پایینتر به بازار ارائه داده باشند. در این مرحله، رقابت بر سر قیمت اتفاق میافتد که در مجموع، برخی از شرکتها به دلیل قیمت پایینتر و سودآوری کمتر ناگزیر بازار را ترک میکنند. مرحلهی بلوغ معمولا طولانیترین مرحلهی چرخه عمر محصول است و شاید برخی از محصولات حتی چندین دهه در این مرحله باقی بمانند.
در این مرحله، تنها شرکتی که از فراست و زیرکی برخوردار باشد، میتواند قیمت واحد را تا حدی کاهش دهد که بیشترین سود را به دست آورد. پولی که از محصولات این دوره به دست میآید میتواند برای تحقیق و توسعهی محصولات جدیدی صرف شود که جایگزین محصولات بالغ خواهند شد. پس عملیات مرتبط باید ساده و کارامد باشد، بهرهوری هزینهها باید به حد مطلوب برسد و لازم است که تصمیمات سختی اتخاذ شود.
از دیدگاه بازاریابی، کارشناسان اینگونه استدلال میکنند که ارتقای مناسب در این مرحله، به مراتب تأثیرگذارتر از مراحل دیگر است. بر اساس یک نظریهی مشهور، در این مرحله میتوان از دو راهبرد بازاریابی دفاعی و تهاجمی استفاده کرد. راهبرد دفاعی شامل فروش ویژه، تبلیغات، تغییرات ظاهری محصول و ابزارهای دیگر برای تقویت سهم بازار است. این راهبرد میتواند با دفاع از کیفیت محصول در برابر رقبا، مشتریان را متقاعد کند که به این برند وفادار بمانند و محصولات مشابه را نخرند. در مقابل، بازاریابی تهاجمی به معنای جستجوی بازاری به غیر از بازار فعلی و تلاش برای به دست آوردن خریداران جدید است. در این روش میتوان به تولید مجدد محصول امید بست. تغییر قیمتها (افزایش یا کاهش قیمت) برای جذب مخاطبان کاملا جدید یا افزودن کاربردها و امکانات جدید به یک محصول از روشهای تهاجمی دیگری هستند که میتوانند در این مرحله یاریگر تولیدکننده باشند.
در این مرحله، محصولی که در دورهی بلوغ به نقطهی اوج خود رسیده است، با طی معرفی بورسهای چهارگانه کردن سیر نزولی پا به مرحلهی کاهش فروش خواهد گذاشت. در نهایت، درآمد حاصل از فروش این محصول، به حدی کاهش خواهد یافت که دیگر تولید آن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود و سرمایهگذاری نیز به حداقل میرسد. در اینجا شرکت با دو گزینه مواجه خواهد شد. توقف تولید محصول یا فروش آن به شرکتی دیگر. البته گزینهی سومی هم وجود دارد که ترکیبی از دو گزینهی یاد شده است. در این حالت، تولید محصول قطع میشود و سهام آن رفتهرفته به صفر میرسد، اما شرکت حقوق و مزایای محصول را (به منظور حمایت از آن) به شرکت دیگری میفروشد. از اینجا به معرفی بورسهای چهارگانه بعد مسئولیت سرویس و نگهداری محصول به عهدهی شرکت خریدار خواهد بود. البته گزینهی سوم گاهی عملی میشود اما به ندرت اتفاق میافتد که ثمری داشته باشد.
کاستیهای نظریه چرخه عمر محصول

با اینکه نظریهی چرخه عمر محصول در حد گستردهای پذیرفته شده است، با این حال منتقدانی نیز دارد که میگویند این نظریه استثناهای زیادی دارد و برخی از قوانینی که در آن در نظر گرفته شده است، بیمعنی است. از دیدگاه منتقدان، کاستیهای این نظریه به شرح زیر است:
آزمایشات بارداری (معرفی تمامی آزمایشات 12 ماه بارداری)
وقتی جواب تست حاملگی شما مثبت میشود، تازه اول ماجراست. بعد از آن، پزشک زنان با درخواست دورهای انواعی از آزمایشات بارداری، سلامت شما و جنین را مورد ارزیابی قرار خواهد داد. به این ترتیب او میتواند از بروز بسیاری از عوارض بارداری پیشگیری کند و پیشرفت بارداری شما را تحت نظر داشته باشد. در ادامه با مهمترین آزمایشات بارداری آشنا خواهید شد.
آزمایشات بارداری
وقتی جواب تست حاملگی شما مثبت میشود، تازه اول ماجراست. بعد از آن، پزشک زنان با درخواست دورهای انواعی از آزمایشات بارداری، سلامت شما و جنین را مورد ارزیابی قرار خواهد داد. به این ترتیب او میتواند از بروز بسیاری از عوارض بارداری پیشگیری کند و پیشرفت بارداری شما را تحت نظر داشته باشد. در ادامه با مهمترین آزمایشات بارداری آشنا خواهید شد.
آزمایشهای سه ماه اول بارداری
آزمایشات بارداری که در سه ماهه اول درخواست میشوند، بسیار مهم هستند؛ زیرا این دوره، بسیار حساس است و از طرفی، زمان خوبی برای تشخیص نقایص مادرزادی محسوب میشود. مهمترین آزمایشات سه ماهه اول بارداری عبارتاند از:
آزمایش خون
آزمایش خون یکی از اولین آزمایشات بارداری است که توسط پزشک زنان درخواست میشود. درصورتیکه شما قبل از بارداری، آزمایش خون انجام نداده باشید، پزشک شما برای تعیین گروه خونی، Rh خون، سطح آنتیبادی ضد عوامل عفونی نظیر سرخجه و هپاتیت B، شمارش کامل سلولهای خون، بررسی وجود عفونت در بدن، تعیین سطح قند و چربی خون، تعیین ابتلا به بیماریهایی نظیر کم خونی و اختلالات تیروئید، درخواست میشود.
اگر شما در معرض ابتلا به بیماریهای آمیزشی قرار داشته باشید، پزشک زنان در آزمایش خون، ابتلای شما به این بیماریها را نیز، بررسی خواهد کرد؛ زیرا این بیماریها میتوانند مشکلاتی جدی برای شما و کودک ایجاد کنند. مثالهایی از این بیماریها، بیماری سیفلیس و ایدز هستند که اگر بهموقع تشخیص داده شوند، پزشک میتواند شانس ابتلای کودک به آنها را تا حد زیادی کاهش دهد.
آزمایش ادرار
یکی دیگر از آزمایشات بارداری در سه ماهه اول، آزمایش ادرار است. در این آزمایش پزشکتان قصد دارد وجود هرگونه عفونت ادراری را در شما بررسی کند. علاوه بر این، سطح قند، پروتئین یا کتون ادرار نیز سنجیده خواهد شد؛ زیرا سطح بالای این ترکیبات در ادرار شما، میتواند نشانه دیابت بارداری باشد. همچنین اگر علاوه بر پروتئین بالا در ادرار، فشار خون شما نیز بالا باشد، ممکن است دچار مسمومیت بارداری شده باشید.
آزمایشات غربالگری
غربالگری سه ماهه اول ترکیبی از سونوگرافی جنین و آزمایشات خون مادر است. این غربالگریها میتواند در تعیین خطر برخی از نقایص ژنتیکی مادرزادی به پزشک زنان کمک کند. غربالگری سه ماهه اول معمولاً شامل موارد زیر است:
سونوگرافی nt
در این تست، میزان شفافت پوست پشت گردن جنین بر اساس ضخامت پوست یا افزایش مایعات این ناحیه، مورد ارزیابی قرار میگیرد. در نوزادان مبتلا به ناهنجاریهای ژنتیکی نظیر سندروم داون، شفافیت این ناحیه کمتر از نوزادان طبیعی است.
سونوگرافی برای مشاهده استخوان بینی جنین
استخوان بینی ممکن است در بعضی از نوزادان با ناهنجاریهای خاص کروموزومی مانند سندرم داون، قابل مشاهده نباشد. این ارزیابی معمولاً بین هفتههای 11 تا 13 هفته حاملگی انجام میشود.
آزمایشات خون مادر
یکی دیگر از آزمایشات بارداری که در غربالگری مرحله اول انجام میشود، یک آزمایش خون است که دو فاکتور را در خون مادر اندازهگیری میکند:
- پروتئین پلاسمائی مرتبط با بارداری A (PAPP-A) : این پروتئین توسط جفت در اوایل بارداری تولید می شود. سطح غیر طبیعی آن با افزایش خطر ابتلا به ناهنجاریهای کروموزومی همراه است.
- گنادوتروپین کوریونی انسان (hCG) : hCG هورمونی است که در اوایل بارداری توسط جفت تولید میشود. سطح غیر طبیعی آن با افزایش خطر ابتلا به ناهنجاریهای کروموزومی همراه است.
برای تشخیص بهتر نقایص هنگام تولد مانند سندروم داون (تریزومی 21) و تریزومی 18 ، پزشک معمولا ترکیبی از این آزمایشات بارداری را درخواست میکند. سپس بر اساس نتیجه آن، فرد در سه گروه کم خطر، با خطر متوسط و پرخطر قرار خواهد گرفت. افرادی که پس از تکرار آزمایش، در گروه پرخطر قرار میگیرند، برای تشخیص دقیق لازم است که آزمایشات دیگری مانند نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS)، آمنیوسنتز، DNA سل فری یا سونوگرافیهای دیگر، انجام دهند. افرادی که در گروه با خطر متوسط قرار دارند، لازم است که غربالگری سه ماهه دوم را انجام دهند.
آزمایش نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS)
آزمایش CVS معمولاً در خانمهای بالای 35 سال که بر اساس نتایج غربالگری سه ماهه اول، در گروه معرفی بورسهای چهارگانه پرخطر قرار بگیرند، توسط پزشک زنان درخواست خواهد شد. در این آزمایش، نمونهای از بافت جفت برداشته میشود. این بافت حاوی همان مواد ژنتیکی است که در جنین نیز وجود دارد؛ بنابراین میتوان برای بررسی ناهنجاریهای کروموزومی و دیگر مشکلات ژنتیکی جنین مانند سندروم داون، تریزومی ۱۸، کمخونی داسی شکل، فیبروز کیستیک، هموفیلی و دیستروفی عضلانی دوشن (تحلیل رفتن ماهیچهها)، از آن استفاده کرد. CVS معمولاً بین هفته 10 و 13 بارداری انجام میشود.
آزمایشات سه ماهه دوم دوران بارداری
آزمایش دیابت بارداری
یکی از آزمایشاتی که باید همه زنان باردار، بین هفتههای 24 تا 28 بارداری انجام دهند، آزمایشی به نام چالش گلوکز است که در آن، سطح قند خون شما برای بررسی دیابت بارداری اندازهگیری میشود. زیرا در این زمان، خطر ابتلا به دیابت بارداری از هر زمان دیگری بیشتر است. دیابت بارداری خطر بزرگ شدن غیرطبیعی جنین را افزایش میدهد که باعث مشکلاتی در زایمان میشود و با خطراتی برای مادر و جنین همراه است.
آزمایش غربالگری مرحله دوم
آزمایشات غربالگری مرحله دوم شامل آزمایشات زیر است:
آمنیوسنتز
آمنیوسنتز بین هفتههای 15 و 20 بارداری و در زنانی انجام میشود که در زمان زایمان بالای 35 سال سن خواهند داشت و در غربالگری مرحله اول، در گروه با خطر متوسط قرار گرفته بودند. در آمنیوسنتز یک سوزن بلند و نازک از طریق شکم به کیسه آمنیوتیک وارد میشود و یک نمونه کوچک از مایع آمنیوتیک برداشته میشود. مایع آمنیوتیک حاوی سلولهای جنینی نیز هست؛ بنابراین میتوان از آنها برای بررسی اختلالات ژنتیکی جنین (مانند سندرم داون یا تریزومی ۱۳) و یا عفونت استفاده کرد.
اندازه گیری سطح آلفافتوپروتئین (AFP)
آزمایش اندازهگیری سطح AFP در همه زنان انجام خواهد شد؛ چه آنهایی که در غربالگری اول وضعیت طبیعی داشتهاند و چه غیرطبیعی. در این آزمایش که بین هفتههای 15 تا 17 بارداری انجام میشود، سطح آلفافتوپروتئین در خون مادر اندازهگیری میشود. نتایج این آزمایش به پزشک زنان کمک میکند تا وجود نقایص لوله عصبی را در جنین بررسی کند.
آزمایش کواد مارکر
اگر مادری آزمایشات غربالگری سه ماهه اول را انجام نداده باشد و یا در برخی از زنان که پزشک لازم میداند، ممکن است از آزمایش کواد مارکر (آزمایش چهارگانه) برای بررسی اختلالات ژنتیکی جنین در سه ماهه دوم بارداری استفاده شود. در این آزمایش که بین هفتههای 15 تا 17 بارداری انجام معرفی بورسهای چهارگانه میشود، چهار فاکتور اندازهگیری میشود، شامل:
- آلفا- فیتوپروتئین (AFP) که نوعی پروتئین است که توسط جنین تولید میشود؛
- گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) که هورمونی است که توسط جفت تولید میشود؛
- استریول غیرکونژوگه (uE3)که هورمونی است که توسط جفت و جنین تولید میشود؛
- اینهیبین آ (inhibin A) که هورمونی است که توسط جفت تولید میشود.
اگر پزشک تصمیم به انجام آزمایش کواد مارکر بگیرد، دیگر نیازی به درخواست آزمایش AFP بهصورت جداگانه، نیست.
آزمایشات سه ماهه سوم بارداری
تست کومبس غیرمستقیم در مادران Rh منفی
یکی از آزمایشات بارداری در سه ماهه سوم، تست کومبس غیرمستقیم است که بین هفتههای 26 تا 30 بارداری انجام میشود. این آزمایش در صورتی برای شما درخواست میشود که Rh خون شما منفی و Rh خون همسرتان مثبت باشد؛ زیرا در این شرایط امکان دارد که فرزندتان هم Rh مثبت باشد و آنتی بادی ضد Rh تولید کند که میتواند برای شما، خطرناک باشد.
آزمایش خون
معمولاً در سه ماهه سوم بارداری پزشک زنان مجدداً درخواست آزمایش خون میکند تا شرایطی چون کم خونی، عفونت، وضعیت سلولهای خون و بسیاری موارد دیگر را ارزیابی کند.
آزمایش ادرار
پزشک متخصص زنان و زایمان برای تشخیص اینکه شما دچار مسمومیت حاملگی شدهاید یا نه، یک آزمایش ادرار نیز درخواست خواهد کرد. همچنین اگر به عفونت ادراری در شما مشکوک باشد، آزمایش کشت ادرار درخواست خواهد کرد.
غربالگری استرپتوکوک گروه B
استرپتوکوک گروه B (GBS) نوعی باکتری است که در دستگاه تناسلی تحتانی حدود 20 درصد از زنان یافت میشود. عفونت GBS معمولاً قبل از بارداری در خانمها مشکل ایجاد نمیکند، اما میتواند در دوران بارداری، بیماری جدی ایجاد کند. GBS ممکن است باعث کوریوآمونیونیت (عفونت شدید بافتهای جفت) و عفونت بعد از زایمان شود. عفونت ادراری ناشی از GBS میتواند منجر به زایمان زودرس، پیلونفریت و سپسیس شود.
GBS شایعترین علت عفونتهای تهدیدکننده حیات در نوزادان نظیر ذاتالریه و مننژیت است و میتواند باعث عقبماندگی ذهنی، اختلال بینایی و از دست دادن شنوایی شود. نوزادان عفونت را در دوران بارداری یا در هنگام عبور از کانال زایمان، از مادر مبتلا به این عفونت، میگیرند. به همین دلیل، همه زنان باید در هفتههای 35 تا 37 هفته بارداری، ازنظر این عفونت، مورد آزمایش قرار گیرند و در صورت مثبت بودن، با آنتی بیوتیک درمان شوند. در این آزمایش، از طریق سواب یک نمونه از واژن و رکتوم زنان باردار برداشته شده و برای کشت، به آزمایشگاه ارسال میگردد.
آزمایش انعقاد خون مادر
یکی دیگر از آزمایشات بارداری که نزدیک به زمان زایمان باید انجام دهید، آزمایش انعقاد خون است. هدف از این آزمایش، این است که توانایی لخته شدن خون در شما مورد بررسی قرار گیرد.
دیدگاه شما