قیمت پایانی سهم چیست؟

قیمت آخرین معامله و حجم مبنا

حجم مبنا در بورس چیست + فیلم آموزش حجم مبنا

حجم مبنا در بورس؛ تاثیرات حجم مبنا در معاملات بازار سرمایه

شما می‌توانید سرفصل مدنظر خود از فهرست محتوای این مقاله انتخاب کنید تا به قسمت مربوطه هدایت شوید:

• حجم مبنا از چه تاریخی به جریان افتاد؟
• توضیح آسان حجم مبنا در بورس
• تاثیر حجم مبنا در معاملات روزانه
• راه­های مشاهده حجم مبنا در یک سهم
• چطور می توان حجم مبنا را محاسبه کرد؟
• نکات مثبت و منفی حجم مبنا

ازجمله مواردی که قادر است کنترل بازار سرمایه را به دست بگیرد «حجم مبنا» است. اغلب حجم مبنا در جاهایی که نماینده قانون قصد پیشگیری از دخالت افرادی که از دست بردن در قیمت ها قصد سوء استفاده کردند، کاربرد دارد. هدف از این کار فراهم آوردن بستری مناسب برای قیمت گذاری سهام در بورس است.

تعداد زیادی از صنایع فعال در سرمایه گذاری و اقشار مختلف با دارایی های متفاوت، از سهام هایی در یک شرکت خاص برخوردار هستند. خود کارگزاری ها نیز در دادوستد های گسترده سهام و در بازار مالی فعالیت گسترده دارند.

تنها امکانی که در این بین باعث می شود تا عموم مردم و صنایع مختلف با اطمینان خاطر دست به خرید و فروش سهام بزنند، سازمان بورس و اوراق بهادار است. این سازمان که ناظر اصلی بر اجرای صحیح معاملات بورسی است، دارای زیر مجموعه­های متعدد از جمله مجموعه بزرگ فرابورس ایران و شرکت بورسی اوراق بهادار تهران هستند. بنابراین این شرکت بزرگ به همراه زیرمجموعه هایش، با قرار دادن تبصره های قانونی مثل همین حجم مبنا و غیره، از ایجاد خطر برای دارایی های افراد جلوگیری می کنند. در نتیجه بموقع نیز دست هر مداخله گر، در روند قانونی معاملات را کنار می زنند.

حجم مبنا از چه تاریخی به جریان افتاد؟

حسین عبده تبریزی فردی بود که در سال 1382، حجم مبنا را در بازار بورس و سازمان اوراق بهادار به جریان انداخت. طوریکه ابتدا قصد داشتند که همه افراد، 250 روز در سال را به فعالیت بپردازند. پس درصدی هم که قرار بود از تمام سهم های موجود در یک صنعت بورسی معامله شود، به اندازه 15% باشد.

بنابراین برای جریان داشتن هزینه انتهای کار باید به اندازه عدد 0.0006 از تعداد کل سهام شرکت مذکور، حجم مبنای یک سهم در طی یک روز قرار داده می شد. درصد این قانون در سال 1383 تبدیل به 20% شد و میزان حجم مبنا از عدد 0.0006 سهام، به عدد 0.0008 انتقال پیدا کرد.

کاهش 10 درصدی حجم مبنای سهام، در سال 93 اتفاق افتاد، طوریکه این درصد تا روز 12 اسفند 98، به همین میزان ماند و تغییری هم نکرد.

توضیح آسان حجم مبنا در بورس

گاهی در طی یک روز همه سهم های مجاز که در آن صنعت وجود دارند، بصورت خرید و فروش درمی آیند. به نحوی که درصد نوسانات مشخصی که در تمام ساعات آن روز جریان داشته، نوع قیمت گذاری فردای آن روز را برای سهم مورد نظر مشخص کنند. در واقع این ساده ترین تعریفی است که سازمان بورس و اوراق بهادار برای حجم مبنا تعیین کرده است.

حتی قیمت پایانی سهام قیمت پایانی سهم چیست؟ و حجم مبنا نیز در ارتباط مستقیم با یکدیگر هستند. زیرا حجم مبنا در کمترین مقدار سهم های موجود در یک صنعت می تواند در طول یک روز مورد دادوستد قرار بگیرد. به خاطر این است که توانایی مطلابقت قیمت پایانی یدآید آید آآااخرید و فروش را در محدوده دامنه نوسان، با آخرین قیمت دادوستد شده در آن روز معاملاتی را پیدا می کند. پس در نتیجه میانگین وزنی برای قیمت های معاملاتی، قیمت پایانی را در کل آن روز تشکیل می دهد.

تاثیر حجم مبنا در معاملات روزانه

این تاثیر به این شکل خود را نشان می دهد که وقتی تعداد حجم مبنا، بیشتر از تعداد کل سهم های دادوستد شده قرار داده شود. طوریکه تعداد حجم مبنا از یک میزانی بالاتر نمی رود و در نتیجه به تناسب همه اینها، آخرین قیمت از تغییرات کمتری نیز برخوردار می شود. مثلا اگر عدد 6 میلیون، تعداد حجم مبنای یک سهام بوده و به میزان 3 درصد هم کل دادوستدهای مالی مثبت باشد. در ادامه جریان معاملات هم اگر فقط از تمام سهم های معاملاتی آن روز فقط 2 میلیون خرج شود، بنابراین آخرین نرخ آن روز پایین تر از قیمت نهایی خرید و فروش قرار می گیرد. در نتیجه حجم دادوستد شده در آن روز به میزان حجم مبنا نخواهد رسید. پس با این تفاسیر محدوده آخرین نرخ برای این معامله بصورت مثبت و 1 درصد است.

راه­های مشاهده حجم مبنا در یک سهم

آسان ترین و رایج ترین راه برای دیدن حجم مبنا در یک سهم، از طریق سایتی به نام « مدیریت و فناوری بورس تهران TseL» است. پس با ورود به سایت مذکور، براحتی امکان دستیابی به نمادهای درخواستی را دارید. به شکل زیر توجه کنید، این تصویر حجم مبنای بانک تجارت با نماد اختصاصی «وتجارت» را نشان می دهد.

چطور می توان حجم مبنا را محاسبه کرد؟

در شورای عالی بورس مصوبه ای مقرر شده که بر طبق آن صنعت هایی از قبیل پایه بورس ایران، بازارهای 1، یا بازارهای 2 که عدد حجم مبنای آنها، نزدیک به 4 در ده هزار در مقدار سهم های آن شرکت دارد پیاده سازی شود.

حجم مبنای ذکر شده به شکل داینامیک بوده و به عبارتی دیگر حجم مبنای هر تعداد سهمی که وجود دارد، نسبت به نرخ آخرین ساعات روزی که سهام در آن دادوستد شده را اندازه گیری می کنند. سپس نتیجه اش در هفته جدید و ابتدایی ترین ساعت آن روز گذاشته می شود.

بنابراین در صورتی حجم مبنا روند کاهشی می گیرد که هزینه سهم ها بالا باشد و بالعکس اگر حجم مبنا روند رو به بالا داشته باشد، قیمت کمی خواهد داشت.

مواقعی که عدد 1 بیانگر حجم مبنای آن شرکت است

در سال های گذشته و قبل از تصویب و اجرای جدیدترین قانون در رابطه با حجم مبنا، شرکت هایی که در بازار معاملاتی فرابورس بودند، حجم مبنا نداشتند. با این وضعیت عدد 1 به عنوان حجم مبنای آنها محسوب می شد. بنابراین برای اینکه قیمت نوسان بگیرد، باید با هر قیمتی که مواجه شدید، خرید و فروش کنید. این مسئله جدا از بحث حجم معاملاتی است. ولی با این وجود همچنان برای میانگین وزنی، معیار قیمت پایانی سهم چیست؟ آخرین قیمت است.

مواردی هم در سهم ها وجود دارد که حجم مبنا همان 1 در نظر گرفته می شود، در زیر با چند مورد از آنها آشنا می شوید.

• بروز گره اقتصادی
• خرید و فروش های عمده یا بلوکه شده
• به قیمت پایانی سهم چیست؟ بیرون درز کردن اخبار خصوصی از طریق شرکت ها
• دامنه نوسان در معامله برای سهام شرکت ها
• هنگاهی که به دلایل متعدد نماد شرکت های حاظر در فرابورس یا حتی بورس دچار توقف شوند.

نکات مثبت و منفی حجم مبنا

پیشگیری از بوجود آمدن قیمت های کاذب از ویژگی های مثبت در حجم مبنا به حساب می آید. البته وقتی صف های معاملاتی به جریان می افتند، به میزان بالا پول بصورت بلوکه درآمده و باعث پایین آوردن حرکت افزایشی و کاهشی نوسانات قیمت می شود.

به عبارتی زمانی هم که سهام خشک شده و حجم معاملات کاهش می یابد، سازمان بورس در یک بازه زمانی مشخص اجازه باز شدن نماد سهام را می دهد، آن هم در حالیکه حجم مبنا و دامنه نوسان را ندارد. از این طریق دادوستدها به جریان افتاده و قیمت­های پیشنهادی هر دو طرف یعنی فروشنده و خریدار، جایگزین هم می شوند.

معرفی کامل انواع قیمت در بازار بورس ایران

در بازار های مالی انواع قیمت برای دارایی ها معرفی می شوند که ممکن است اشخاص را سردرگم کند. این قاعده در بازار بورس ایران نیز استثنا نمی باشد. در این مقاله قصد داریم تا با انواع قیمت که در بازار بورس ایران با آنها برخورد خواهید کرد، آشنا شویم.

انواع قیمت در بورس ایران

قیمت باز شدن (open)

قیمتی است که اولین معامله روز در آن قیمت انجام می‌شود.

قیمت آخرین معامله(close)

قیمتی که اخرین معامله در روز روی آن انجام می شود. این قیمت با قیمت پایانی که آنرا نیز معرفی خواهیم کرد، متفاوت می باشد.

قیمت پایانی

قیمت پایانی یکی قیمت پایانی سهم چیست؟ دیگر از انواع قیمت می باشد. در هر جلسه معاملاتی، ممکن است سهام یک شرکت با قیمت‌های متفاوتی خرید و فروش شود. قیمت پایانی، میانگین وزنی از تعداد سهام معامله شده در هر قیمت است که ملاک محاسبه بازه روز معاملاتی بعد است. به این گونه که قیمت مثبت 5 و منفی 5 درصد بر اساس قیمت پایانی محاسبه می شود.

مثلا اگر 99 برگ سهم در قیمت 100 تومان و 1 برگ سهم در قیمت 200 تومان معامله شود، قیمت پایانی برابر 150 نمی شود؛ بلکه برابر 101 می شود چرا که بیشتر معاملات در قیمت 100 انجام شده است:

بالاترین قیمت(high)

بالاترین قیمتی است که یک سهم در جلسه معاملاتی، معامله شده است.

پایین‌ترین قیمت(low)

کمترین قیمتی است که یک سهم در جلسه معاملاتی، معامله شده است.

قیمت های باز شدن، آخرین معامله، بالاترین و پایین ترین قیمت، قیمت هایی هستند که نمودار کندل استیک را در تحلیل تکنیکال شکل می دهند:

علاوه بر قیمت‌های فوق بهتر است که در خصوص این قیمت‌ها نیز اطلاعاتی کسب کنید:

قیمت پایه

قیمت مشخص شده ای است که توسط فروشنده برای عرضه سهام در معاملات عمده تعیین می شود.

قیمت پیشنهادی

قیمتی است که کارگزاری برای هر برگه سهام وارد سامانه می کند.

قیمت محدود

قیمتی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف مشتری یا سرمایه‌گذار به کارگزاری برای انجام خرید یا فروش سهام اعلام می‌شود.

قیمت معین

قیمت ثابتی است که توسط مشتری یا سرمایه‌گذار برای انجام معامله به کارگزاری اعلام می‌شود.

قیمت تعدیل شده‌ی پایانی

قیمتی است که بعد از اعمال افزایش سرمایه و یا تقسیم سود نقدی، در قیمت پایانی محاسبه می‌شود. برای جزئیات بیشتر بهتر است مقالات مربوطه را مطالعه نمایید.

علاوه بر این در تابلوی یک سهم، با موارد زیر نیز برخورد خواهید کرد:

قیمت بازه روز

بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در روز معامله شده است.

قیمت مجاز

قیمتی که خریدار و فروشنده مجاز است در آن بازه خرید و فروش انجام دهد.

اکثر نمادهای بورسی در بازه­ ی 5 درصدی معامله می شوند که با فرمول های زیر محاسبه میشود:

حد پایینی بازه مجاز برابر است با قیمت پایانی روز گذشته ضرب در 0.95

حد بالایی بازه­ی مجاز برابر است با قیمت پایانی روز گذشته ضرب در 1.05

بازه هفته

نمایانگر بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در طول هفته جاری معامله شده است.

بازه سال

نمایانگر بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در طول سال معامله شده است. گاهی ممکن است که قیمت بالایی بازه سال از قیمت حال حاضر سهم بسیار بسیار بالاتر باشد که این نکته بیانگر وجود افزایش سرمایه در طی سال گذشته است.

این قیمت ها در صفحه ی معاملاتی مربوط به هر نماد در سایت tsetmc قابل مشاهده می باشد:

مثال:

فرض کنید که نماد فولاد که متعلق به شرکت فولاد مبارکه اصفهان در بورس تهران است، قیمت پایانی برابر 40000ريال معادل 4000 تومان داشته قیمت پایانی سهم چیست؟ باشد. می‌دانیم که این نرخ همان مبنای قیمتی فردای سهم خواهد بود. یعنی در روز بعدی که بازار برای معامله باز شود، نماد فولاد می ‎تواند به اندازه 5 درصد بیشتر یا کمتر از این قیمت نوسان کند. یعنی قیمت مجاز نماد فولاد 4000*1.05=4200 تومان در بازه بالایی و 4000*0.95=3800 تومان در بازه پایینی خواهد بود. بیشترین و کمترین میزانی که نماد فولاد امکان قیمت‌گذاری در روز را خواهد داشت، این دو قیمت خواهد بود. حال فرض کنید حجم معاملات و قیمت معاملات در این نماد، به ترتیب به قرار زیر باشد:

در قیمت 3900 تومان، 10000 عدد سهم معامله شود.

در قیمت 4200 تومان، 15000 عدد سهم معامله شود.

در قیمت 4100 تومان، 12000 عدد سهم معامله شود.

و اخرین معامله در قیمت 4000 تومان، 23000 عدد سهم معامله شود.

حال انواع قیمت برای این سهم، به این ترتیب محاسبه می‌شود:

قیمت باز شدن: 3900 تومان

بالاترین قیمت: 4200 تومان

پایین ترین قیمت: 3900 تومان

قیمت آخرین معامله: 4000 تومان

و قیمت پایانی سهم نیز با استفاده از رابطه زیر محاسبه می شود:

که این قیمت 4053 تومان درصورتی که حجم معاملات روز به اندازه یا بیشتر از حجم مبنای سهم باشد، همان قیمتی است که بازه مجاز فردا از طریق آن محاسبه می‌شود.

قیمت آخرین معامله سهم، طبق لیست بالا، 4000 تومان است قیمت پایانی سهم چیست؟ که مشخص است که با قیمت پایانی متفاوت می‌باشد. دلیل این تفاوت هم این است که برای محاسبه قیمت پایانی، همانطور که گفته شد، یک میانگین وزنی از قیمت‌هایی که سهم در طول روز معامله شده، گرفته می‌شود.

فرق قیمت پایانی و قیمت پایانی سهم چیست؟ قیمت دیروز و قیمت آخرین معامله چیست؟

سلام وقت بخیر یک سوال داشتم از ادمین یا دوستانی که اطلاعات کاملتری دارند . غیر از درصدهای تغییر قیمت روزانه گاهی از وقتها جلوی بعضی از نمادها هست که معمولا درصدهای بالایی غیر از پنج درصد هستند قیمت پایانی سهم چیست؟ مثلا قبل از پنج درصد در پرانتز ۷۰۰ در صد یا نهصد درصد درج میشه ممنون میشم راهنمایی کنن دوستان که این چی هستش

سلام دوست عزیز
هیچ قاعده کلی ندارد، ممکن است سهم افشای الف داده باشد و یا بازگشایی آن پس از مجمع عادی سالیانه باشه و .
باید سهم مورد نظر اعلام شود تا دقیق علت این که بدون دامنه نوسان بازگشایی شده است مشخص شود.جهت پیگری لطفا در سامانه معاملاتی تیکت و یا در ساعات اداری با شماره تلفن ۰۲۱۹۱۰۰۴۰۰۴ داخلی ۲ بخش پذیرش آنلاین تماس حاصل فرمائید.

سلام
پرداخت سود سهام بوسیله کارگزاری، بر اساس قیمت پایانی است یا قیمت آخرین معامله؟

سلام دوست عزیز
شما می توانید آخرین سود را از طریق فیلتری که در سامانه معاملاتی شما است به طور دلخواه برحسب قیمت آخرین معامله و یا بر حسب قیمت پایانی تعیین نمائید.

قیمت پایانی سهام
قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، براساس آن قیمت آغاز می شود.
توضیح اینکه لزوما همواره قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست.
زیرا قیمت سهام شرکت‌ها، درصورتی می تواند حداکثر افزایش یا کاهش روزانه‌ را تجربه کند که حجم قابل توجهی از آن سهم در طول ساعت معاملاتی مورد معامله قرار گیرد.
اینجاست که حجم مبنا مطرح می‌شود.
بنابراین اگر میزان معاملات بر روی آن سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده براساس مقررات خواهد بود.
برای مثال، اگرچه ممکن است قیمت آخرین معامله سهام یک شرکت پذیرفتـه شده در بورس، در یک روز افزایش یا کاهش ۵ درصدی (حداکثر نوسان روزانه، براساس مقررات) را تجربه کند، اما چون حجم معاملات روی آن سهم کمتر از حجم مبنا بوده است، بنابراین قیمت پایانی سهم مثـلا با حداکثر ۱ درصد افزایش یا کاهش، ثبت می‌شود.
لازم به ذکر است قیمت پایانی سهم براساس میانگین موزون قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، تعیین می‌شود

قیمت پایانی سهام
قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، براساس آن قیمت آغاز می شود.
توضیح اینکه لزوما همواره قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست.
زیرا قیمت سهام شرکت‌ها، درصورتی می تواند حداکثر افزایش یا کاهش روزانه‌ را تجربه کند که حجم قابل توجهی از آن سهم در طول ساعت معاملاتی مورد معامله قرار گیرد.
اینجاست که حجم مبنا مطرح می‌شود.
بنابراین اگر میزان معاملات بر روی آن سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده براساس مقررات خواهد بود.
برای مثال، اگرچه ممکن است قیمت آخرین معامله سهام یک شرکت پذیرفتـه شده در بورس، در یک روز افزایش یا کاهش ۵ درصدی (حداکثر نوسان روزانه، براساس مقررات) را تجربه کند، اما چون حجم معاملات روی آن سهم کمتر از حجم مبنا بوده است، بنابراین قیمت پایانی سهم مثـلا با حداکثر ۱ درصد افزایش یا کاهش، ثبت می‌شود.
لازم به ذکر است قیمت پایانی سهم براساس میانگین موزون قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، تعیین می‌شود.
نحوه محاسبه قیمت پایانی سهام را در زیر مشاهده کنید:

قیمت آخرین معامله
همانطور که از نام آن مشخص است، قیمت آخرین معامله، قیمتی است که آخرین بار سهام در آن قیمت معامله شده است.
به دلیل اینکه قیمت آخرین معامله در اغلب موارد به میزان زیادی بالا و پایین می‌شود معمولا برای اشاره به قیمت یک سهام، از قیمت پایانی استفاده می‌کنند.
قیمت آخرین معامله برای سفارش‌گذاری در بورس اهمیت زیادی دارد.
زیرا شخص در صورتی که بخواهد معامله را به سرعت انجام دهد می‌تواند قیمت سفارش خود را نزدیک به این قیمت یا معادل این قیمت وارد کند تا احتمال کامل شدن سفارش افزایش یافت.

حجم مبنا در بورس و فرابورس چیست؟

فعالیت در بازار بورس همواره با ریسک همراه است؛ سازمان بورس و اوراق بهادار از سال 1382 برای کاهش ریسک فعالان این بازار، حجم مبنا را به عنوان ابزاری برای حفظ امنیت سرمایه‌گذاری‌های سهام داران منظور کرده است.

در این مقاله به توضیح کامل این ابزار می‌پردازیم.

حتما بخوانید:

همچنین برای مطالعه مجموعه مقالات آموزشی ” تحلیل بنیادی ” می‌توانید اینجا کلیک کنید.

حجم مبنا چیست؟

به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود.

از حجم مبنا در بورس و فرابورس برای جلوگیری از هیجانات کاذب و آرامش در معاملات و همچنین برای جلوگیری از رشد و یا ریزش کاذب بازار استفاده می‌شود.

میزان حجم مبنا توسط سامانه معاملات به صورت خودکار اندازه گیری می‌شود و هیچ معامله گری در تعیین آن نقشی ندارد.

برای مشاهده حجم مبنای هر سهم در بورس و فرابورس به سایت زیر مراجعه کنید.

حجم مبنا در بورس و فرابورس چیست؟

قیمت پایانی چه ارتباطی با حجم مبنا دارد؟

قیمت پایانی عبارت است از قیمتی که بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید. از این جهت، حجم مبنا کاملاً در قیمت پایانی نمادهای بورسی و فرابورسی نقش دارد. در نماد‌های بورسی و فرابورسی برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعیین می‌کنند.

قیمت پایانی و حجم مبنا

قیمت آخرین معامله آیا با حجم مبنا ارتباطی دارد؟

آخرین قیمتی که یک سهم بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله است و حجم مبنا در آن تاثیری ندارد.

قیمت آخرین معامله و حجم مبنا

چگونگی اثر گذاری حجم مبنا بر قیمت پایانی

شرکتی را در نظر بگیرید که بازه قیمت یک روز آن بین 950 تا 1400 ریال باشد و حجم مبنای آن 2000 سهم می‌باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید:

الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد.

فرض میکنیم 1000 برگ سهم (برابر با نیمی از حجم مبنا) با میانگین وزنی 1200 ریال معامله شده است:

(قیمت پایانی روز قبل 900 ریال بوده است)

قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل قیمت پایانی سهم چیست؟ – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی

طبق فرمول بالا قیمت پایانی امروز 1050 ریال است.

ب – اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد.

قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمت‌های معامله شده در طی یک روز معاملاتی.

محاسبه حجم مبنا

بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، از تاریخ 12 اسفند 98 روش جدید محاسبه حجم مبنا اجرا شده است. بر این اساس محاسبات حجم مبنا در بورس و فرابورس مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ می‌گردد.

برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست، عدد 0.0004 را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.

ارزش مبنا

با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده در بالا در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته ارزش مبنا به دست می‌آید.

لازم است به چند نکته در خصوص ارزش مبنا در شرکت‌های بورسی دقت شود:

برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد:

– اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد:

– اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته.

– اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد: حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته.

حجم مبنای سهام فرابورس

برای نخستین بار طبق تصمیم شورای عالی بورس و اوراق بهادار، حجم مبنا برای تمامی شرکت‌های مندرج در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران از دوشنبه ۱۲ اسفندماه سال 98 اعمال شده است.

طبق این دستور حجم مبنا معادل ۴ در ۱۰ هزار تعداد سهام شرکت اعمال می‌شود.

فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس، ۵۰ میلیارد ریال و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.

همچنین حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال تعیین شده است. برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، حداکثر ارزش مبنا ۱۰۰ میلیارد ریال خواهد بود.

بر پایه این اطلاعیه، تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود. همچنین در صورت اعمال اقدامات شرکتی، تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شود.

آیا حجم مبنا در بورس و فرابورس سرمایه‌گذاری را مطمئن‌تر می‌کند‌؟ (معایب ومزایا)

حجم مبنا از شیب ناگهانی قیمت جلوگیری می‌کند و همچنین مانع از ایجاد قیمت کاذب می‌شود.

هنگامی که حجم معاملات از حجم مبنا بسیار پایین تر است، نوسان قیمت وجود ندارد و به اصطلاح سهم خشک می‌شود؛ برای رفع این مشکل سازمان بورس در یک بازه زمانی معین، نماد سهام را بدون هیچگونه حجم مبنا و یا دامنه نوسان باز می‌کند تا قیمت سهم بر اساس عرضه و تقاضا مشخص شود.

یکی دیگر از تاثیرات حجم مبنا در هنگام تشکیل صفوف خرید و یا فروش است که حجم مبنا نوسان قیمت را در روند نزولی و یا صعودی کند میکند و باعث بلوکه شدن مقدار زیادی پول می‌گردد.

سازمان بورس و اوراق بهادار همواره در پی آن بوده که سرمایه‌گذاری در این بازار را امن‌تر کند.

با وجود معایب در کنار مزایا، حجم مبنا به عنوان ابزاری کارآمد و اطمینان دهنده معرفی شده است تا به حفظ آرامش سرمایه گذاران کمک کند.

حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا حداقل تعداد سهام یک شرکت می باشد که در طول روز باید معامله شود تا قیمت پایانی بتواند بطور کامل با قیمت آخرین معامله در محدوده دامنه نوسان تطبیق پیدا کند. ( قیمت پایانی میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طی روز می باشد که با حجم مبنا در ارتباط است.) حجم مبنا باعث جلوگیری از نوسان های ساختگی قیمت می شود .اگر قیمت پایانی سهم چیست؟ حجم مبنا وجود نداشته باشد یک یا چند سرمایه گذار میتواند با معامله تعداد کمی از سهام (خصوصا شرکت های بزرگ) باعث تغییرات زیاد قیمت شوند . در فرابورس حجم مبنا یک می باشد یعنی با اولین معامله قیمت پایانی می تواند دامنه نوسان قیمت را پوشش دهد .

حجم مبنا یک عدد است که از سوی سازمان بورس اعلام می‌شود. برای مثال می‌گوییم برای یک سهم به‌خصوص، حجم مَبنای سهم برابر است با ۲ میلیون سهم. یعنی اگر ۲ میلیون سهم در 3+ معامله شود، قیمت به اندازه 3 درصد بالا خواهد رفت.

حالا چه می‌شود اگر ۲۰۰ هزار سهم با قیمت ۳+ معامله شود؟ در این حالت چون تعداد سهام معامله شده، ۱۰% حجم مبنا است، قیمت به اندازه ۰.۳+ بالا می‌رود.

تصور کنید بعد از این معامله، ۲ میلیون سهم در قیمت ۵- معامله شود، در این صورت قیمت پایانی کجا خواهد بود؟ بله، درست حدس زدید. چون تعداد معاملات حجم مبنا رو پر می‌کند، قیمت پایانی در ۵- قرار خواهد گرفت.

حجم مبنا چطور محاسبه می‌شود؟

می‌خواهیم نحوه اعمال آن در بورس را محاسبه کنیم. البته که نیازی نیست شما خودتان به محاسبه این عدد بپردازید. می‌توانید در سایت TSETMC حَجم مبنای هر سهم را ببینید. با این حال خوب است بدانید که این واژه، مساوی است با ۴ سهم از ۱۰ هزار سهم یک شرکت. یعنی شرکتی که ۱۰ میلیارد سهم دارد، حجم مبنای آن باید برابر باشد با ۴ میلیون سهم.

اما این قاعده دو استثنا دارد. یک این که حجم مبنا باید دست‌کم پنج میلیارد تومان باشد. حداکثر حجم برای شرکت‌هایی قیمت پایانی سهم چیست؟ قیمت پایانی سهم چیست؟ با سرمایه بالاتر از ۲ هزار میلیارد تومان، برابر است با ۱۲ میلیارد تومان و برای شرکت‌هایی که کم‌تر از ۲ هزار میلیارد تومان دارند، معادل ۱۰ میلیارد تومان است.

حداکثر ارزش حجم مبنا: ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان
حداقل ارزش حجم مبنا: ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان

حجم مبنا و قیمت پایانی

قیمت پایانی همان میانگین وزنی قیمت سهام یک شرکت با در نظر گرفتن حجم مبناست. در واقع قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت فرداست. به عنوان نمونه قیمت پایانی سهام فولاد خوزستان(فخوز) در معاملات روز گذشته برابر با 45.400 ریال بوده است؛ بازه مجاز برای نوسان قیمتی این سهم در امروز، بین +5% تا -5% قیمت پایانی دیروز خواهد بود. 5% عدد 45.400 برابر است با 2270 ، در نتیجه بازه نوسان قیمت سهام فخوز به شرح زیر خواهد بود:

برای درک بهتر اهمیت این موضوع فرض کنید قیمت بازگشایی سهم در ابتدای روز معاملاتی برابر با 32,670 ریال و قیمت پایانی سهم در انتهای روز برابر با 33,977 ریال باشد. در این جا قیمت سهم 4% رشد کرده است. اگر تعداد سهام معامله شده برابر یا بیشتر از همان چیزی باشد که در حجم مبنا آمده است، قیمت بازگشایی سهم در روز بعد همان 33,977 با 5% دامنه نوسان مجاز خواهد بود. اما اگر تعداد سهم معامله شده کمتر از حجمِ مبنا باشد (فرض کنید نصف حجم تعیین شده)، در این صورت از 4% رشد قیمت پایانی، تنها 2% آن اعمال می شود. یعنی قیمت پایانی برای روز بعد در 33,323 ریال با 5% دامنه نوسان قیمتی مجاز بازگشایی خواهد شد.