مزایای اوراق اختیار فروش

با مراجعه به قسمت انتهای صفحه و انتخاب گزینه «تبعی» می توانید هر یک از اطلاعات مربوط به عرضه، تقاضا، بیشترین کاهش و افزایش قیمت را مشاهده نمایید.

مزایا و معایب اوراق اختیار فروش تبعی تشریح شد

سنا- نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: مدیریت و پوشش ریسک مهم‌ترین مزیت ورود اوراق اختیار فروش تبعی به بازار سرمایه است.

سنا- نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: مدیریت و پوشش ریسک مهم‌ترین مزیت ورود اوراق اختیار فروش تبعی به بازار سرمایه است. محمدرضا پورابراهیمی با تاکید بر اینکه ورود این ابزار جدید معاملاتی به بورس نگرانی سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد، تصریح کرد: بر این اساس سهامداران بازار سرمایه دیگر با نوسانات کوچک در بورس برای فروش سهامشان عجله نمی‌کنند.وی با تاکید بر اینکه کاهش قیمت سهام دیگر موضوعی برای نگرانی سهامداران نیست، خاطرنشان کرد: از این پس سهامداران با کاهش قیمت سهام این اطمینان را دارند که سهامشان را با قیمت توافقی در زمان تعیین شده توسط سهامدار عمده به فروش می‌رسانند.

نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر افزایش حجم معاملات در بازار سرمایه با ورود این ابزار جدید به تالار شیشه‌ای اظهار کرد: سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه ذائقه‌های گوناگونی برای استفاده از ابزارهای مالی دارند و این ابزار جدید هم می تواند پاسخگوی نیاز بخشی از سهامداران در تالار شیشه‌ای باشد.عضو شورای عالی بورس سابقه استفاده از این ابزار مالی را در دیگر کشورهای دنیا مدنظر قرار داد و خاطرنشان کرد: این ابزار مالی بر اساس یکی از ابزارهای مالی در دنیا طراحی شده است، اما از نظر کارکردی دارای تفاوت با آن ابزارهاست.وی خاطرنشان کرد: مدیریت و پوشش ریسک مهم‌ترین مزیت ورود این ابزار جدید مالی به بازار سرمایه است.

این کارشناس بازار سرمایه بهبود شرایط بازار را طی روزهای اخیر مد نظر قرار داد و گفت: یکی از مهم‌ترین دلایل این اتفاق، ورود این ابزار جدید به بازار سرمایه است به طوری‌که دوباره اعتماد سرمایه‌گذاران به این بازار افزایش یافته است.

پیشنهاد افزایش سقف خرید اوراق اختیار فروش تبعی

یک کارگزار بورس اوراق بهادار تهران، در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد تاثیر به کارگیری ابزار جدید اوراق فروش تبعی سهام در بورس تهران گفت: ‌این ابزار به سرمایه‌گذاران اطمینان می‌دهد که سهم از بازدهی ۲۰ درصدی برخوردار است و این تعهد از سوی سهامدار عمده اجرایی می‌شود.

وی افزود: حداقل بازدهی ۲۰ درصدی در بازار سرمایه این مزیت را دارد که اگر قیمت سهم افزایش یابد، لازم نیست تعهد سهامدار عمده اجرایی شود زیرا خریدار می‌تواند سهم را در بازار سرمایه به فروش برساند در حالی که این کار در سیستم بانکی عملی نیست. وی اظهار کرد: بنابراین تفاوت اساسی بازار پول و سرمایه این است که در بازار پول فقط بازدهی ۲۰ درصدی وجود دارد ولی در بازار سرمایه علاوه بر بازدهی ۲۰ درصدی، فرد از مزیت دارا بودن سهم در بورس و فروش آن در صورت افزایش قیمت برخوردار می‌شود.

به گفته این فعال بازار سرمایه، حداقل بازدهی ۲۰ درصدی این ابزار باعث می‌شود که افراد علاقمند شده و سهام خریداری کنند و سرمایه خود را در بازار سرمایه بیمه کنند.

وی ادامه داد: این موضوع مردم را تشویق می‌کند که به بازار سرمایه اعتماد داشته باشند و سهم خریداری کنند و از حداقل بازدهی ۲۰ درصدی تضمین شده برخوردار شوند.

این کارگزار بورس تهران خاطرنشان کرد: با مرور زمان تعداد شرکت‌های استفاده‌کننده از این ابزار افزایش یافته و حجم معاملات بورس اضافه می‌شود. وی یکی از ایرادهای اوراق اختیار فروش تبعی سهام را مورد توجه قرار داد و گفت: یکی از ایرادهای کوچک این ابزار محدود کردن آن به ۵۰ هزار سهم است یعنی سقف خرید این اوراق برای هر کد معاملاتی حقیقی ۵۰ هزار اختیار فروش است که این میزان باید افزایش پیدا کند. وی تاکید کرد: ‌در این راستا باید بازار مزایای اوراق اختیار فروش سرمایه مورد مطالعه قرار گیرد و حد متوسط هر سهم بررسی شود و میزانی تعیین شود که افراد علاقه‌مند شوند این در حالی است که تعهد ۵۰ هزار سهم توسط سهامدارعمده قابل توجه نیست. وی با بیان اینکه شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ و افراد حقوقی به این ابزار نیازی ندارند، توضیح داد: ‌حقوقی‌ها کارشناس دارند و تشخیص می‌دهند که کدام سهم مطلوب است ولی اشخاص حقیقی که اطلاعاتی ندارند و نمی‌توانند به تجزیه و تحلیل بپردازند، نیاز به کمک و تضمین دارند.

به گفته این فعال بازار سرمایه، استفاده از این ابزار به اشخاص حقیقی کمک می‌کند که به بازار سرمایه علاقه‌مند شوند.

مزایای اوراق اختیار فروش تبعی برای تامین مالی در بورس

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ محمودرضا خواجه نصیری در خصوص سابقه استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی در بازار سرمایه گفت: در ابتدا مقرر شد تا این روش تامین مالی به منظور تعهد پذیره نویسی افزایش سرمایه "سمگا" در اسفند 94 مورد استفاده قرار گیرد اما محقق نشد.

مدیر سابق نظارت بر بورس ها و بازارهای سازمان بورس افزود: با این حال در آذر ماه 95 با استفاده از این روش، تامین مالی سهام پتروشیمی جم متعلق به شرکت نفت و گاز و پتروشیمی تامین به مبلغ 270 میلیارد تومان انجام شد و پس از تسویه این اوراق در سررسید سه ماهه، اجرای طرح تامین مالی شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی به مبلغ 211 میلیارد تومان به مدت شش ماه انجام شد.

وی گفت: مورد این نوع تامین مالی نیز مربوط به شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات بود که از طریق انتشار اوراق تبعی بر روی سهام فولاد خراسان صورت گرفت.

این مقام مسئول اذعان داشت: زمان بر بودن فرآیند تهیه ابزارهای جدید و تصویب دستورالعمل های مرتبط با اجرای آنها در برخی موارد با مشکلاتی همراه است. در همین راستا فروش سهام با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در بازار سهام از جمله ابزارهای موجود مورد استفاده از سوی سهامداران عمده مالی است که با توجه به مزایای قابل توجه خود نقش پررنگی در رفع مشکلاتی از این دست داشته است.

وی گفت: همچنین تامین نقدینگی و امکان ادامه پروژه های سود آور برای شرکتها، جلوگیری از فروش سهام ارزنده توسط سهامدار عمده، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و همچنین حفظ حقوق و منافع سهامداران عمده و خرد از جمله مزایای با اهمیت اوراق اختیار فروش تبعی است.

خواجه نصیری خاطرنشان کرد: به همین دلیل با توجه به کوتاه بودن فرآیند انتشار اوراق اختیار فروش تبعی و همچنین کوتاه بودن فرآیند تامین مالی، این مهم توسط سایر شرکتها نیز مورد استقبال واقع شد، بطوری که از این دست اوراق طی 7 ماه گذشته بالغ بر 12 هزار میلیارد ریال در بازار سرمایه منتشر شده است.

مدیرعامل تامین سرمایه آرمان با بیان اینکه این روش ابزاری مناسب برای تامین مالی شرکتها است، تصریح کرد: در این روش که علاوه بر حل مشکلات ثبت حسابداری، مدیریت NAV صندوق های سرمایه گذاری را نیز به عهده دارد می توان شرایط تامین نقدینگی کوتاه مدت شرکت هایی که به لحاظ شرایط اقتصادی با مشکل نقدینگی مواجه هستند و سهام بالایی نیز دارند را تسهیل کرد.

وی افزود: تامین نقدینگی و امکان ادامه پروژه های سودآور برای شرکتها، جلوگیری از فروش سهام های ارزنده توسط سهامدار عمده، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و همچنین حفظ حقوق و منافع سهامداران عمده و خرد از جمله مزایای با اهمیت این روش تامین مالی است که در کنار زمان کوتاه فرآیند اجرایی آن، می تواند به عنوان یکی از بهترین مقاصد سرمایه گذاری در بازار فعلی مطرح باشد.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

اوراق اختیار فروش تبعی ، نوعی قرارداد اختیار معامله است. پیش از آن که مفهوم اوراق اختیار فروش تبعی را شرح دهیم، شما را با مفهوم قرارداد اختیار معامله آشنا می سازیم. قرارداد اختیار معامله، معادل عبارت لاتین «put option» می باشد. در واقع قراردادی بین خریدار و فروشنده است که به موجب آن خریدار، حق خرید یا فروش دارایی را (در یک قیمت معین) خریداری می کند.

در این قرارداد، مانند تمام قراردادها هر کدام از طرفین به طرف مقابل خود امتیازی واگذار و در مقابل امتیازی دریافت می نماید. مبلغی که خریدار بابت خرید اختیار معامله می پردازد، همان حق شرط است. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مورد نظر خود را (در یک قیمت معین) به خریدار می دهد. اگر اختیار معامله بابت خرید سهام باشد به آن اختیار خرید می گویند. در صورتی که بابت فروش سهام باشد به آن اختیار فروش گفته می شود. به قیمت معینی هم که سهم در آن قیمت خریداری یا فروخته می‌شود، قیمت اعمال یا قیمت توافق می گویند.

قرارداد اختیار معامله، تاریخ مشخصی دارد. حق خرید یا فروش دارایی (در یک قیمت معین) تنها در همان زمان از پیش تعیین شده امکان پذیر می باشد.

اوراق اختیار فروش تبعی چیست؟

طرح انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در مورخ 1391/05/16 با عنوان عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته ‌شده در شورای عالی بورس تهران به تصویب رسید.

بازار بورس، بازاری یک طرفه است. سود و منفعت سرمایه گذاران در آن وابسته به قیمت رشد سهام است. چنانچه قیمت سهامی به شدت کاهش یابد، سهامداران از آن سهم فاصله می گیرند. در چنین وضعیتی، شرکت برای حفظ ارزش سهام خود و حمایت از سهامداران اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می نماید.

سهامدار راهبردی(عمده) با توجه به پیش بینی که نسبت به سهام شرکت دارد، این اوراق را منتشر می کند.

شرکت منتشر کننده به خریدار اوراق اختیار فروش تبعی این اطمینان را می دهد که در تاریخ مشخصی سهام وی را (با مبلغی که از پیش تعیین شده است) خریداری می نماید. خرید سهام توسط شرکت تضمینی است. حتی در شرایطی که قیمت سهام به شدت کاهش یابد، شرکت سهام را به قیمت توافقی خریداری می نماید.

خرید اوراق اختیار فروش تبعی حداقل بازدهی مزایای اوراق اختیار فروش را نصیب سهامدار می کند. علاوه بر این، ریسک سرمایه گذاری وی را نیز کاهش می دهد. بنابراین با خرید این اوراق سهام شما به نحوی بیمه خواهد شد.

برای درک بهتر به این مثال توجه کنید:

به عنوان مثال، شما 2000 سهم از سهام شرکت الف را به قیمت 2900 تومان خریداری کرده اید. با بررسی شرایط، احتمال می دهید که قیمت سهام شرکت کاهش پیدا کند. در چنین شرایطی، شرکت برای حمایت از سهام و سهامداران خود اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می نماید. شرکت به سهامداران این اطمینان را می دهد که پس از شش ماه (تاریخ اعمال) سهام آن ها را به مبلغ 3000 تومان (قیمت اعمال) خریداری می کند.

در صورتی که به تعداد سهام خود، اوراق اختیار فروش تبعی آن را خریداری نمایید، حکم بیمه نامه سهم شما را خواهد داشت.

سررسید اوراق اختیار فروش تبعی

همانطور که گفتیم در قرارداد اختیار معامله، قیمت و تاریخ مشخص می شود. در تاریخ اعمال اوراق، قیمت سهام شرکت ممکن است از قیمت اعمال کمتر، بیشتر یا مساوی با آن باشد. هر یک از این شرایط را جداگانه بررسی می کنیم.

1- شرکت، سهم را به قیمت 3000 تومان خریداری می کند.

2- شرکت، مبلغ حاصل از اختلاف قیمت اعمال با قیمت سهام در بازار را به حساب شما واریز می نماید.

(اختلاف قیمت اعمال با قیمت سهام در بازار در این مثال 500 = 2500 - 3000)

قیمت سهام در بازار > قیمت اعمال: شرایطی است که سهم شما در بازار مبلغی بالاتر از 3000 تومان (قیمت اعمال) می باشد. در این صورت، قطعاً شما حاضر به اعمال اوراق تبعی و فروش سهم به قیمت 3000 تومان نخواهید بود.

در چنین وضعیتی، اوراق اختیار فروش شما باطل مزایای اوراق اختیار فروش خواهد شد. این کار (خرید اوراق اختیار فروش تبعی) مانند بیمه کردن خودرو می باشد. شما حق بیمه را پرداخت می کنید و تا زمانی که حادثه ای رخ ندهد از آن استفاده نمی کنید.

قیمت سهام در بازار = قیمت اعمال : شرایطی است که قیمت سهم در بازار برابر با قیمت اعمال و یا تفاوت ناچیزی با آن داشته باشد. در این حالت، به احتمال زیاد شاهد عرضه سنگین سهم خواهیم بود.

نمونه اطلاعیه اوراق اختیار فروش تبعی

اطلاعیه بالا مربوط به شرکت ذوب آهن اصفهان است. تاریخ اعمال یا سررسید آن مصادف با 1399/12/24 می باشد. قیمت اعمال 733 تومان است. طبق این اطلاعیه، شرکت تضمین می دهد پس از شش ماه، سهام را از سهامداری که اوراق اختیار فروش آن را خریداری کرده به قیمت 733 تومان خریداری کند.

مشخصات اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی

همانطور که در نمونه اطلاعیه فوق قابل مشاهده است، این فرم شامل اطلاعات زیر می باشد:

• دارایی پایه: سهمی که اوراق تبعی مبتنی بر آن است.
• عرضه کننده: شرکت منتشر کننده اوراق تبعی است.
• کل حجم عرضه: کل اوراق اختیار فروشی که تا پایان دوره معاملاتی عرضه خواهد شد.
• سقف خرید: شامل محدودیت های خرید برای هر کد معاملاتی (حقیقی یا حقوقی) است.
• قیمت اعمال: قیمتی است که عرضه کننده تعهد می دهد سهم را در تاریخ مقرر به آن قیمت خریداری کند.
• دوره معاملاتی: شامل اولین روز معاملاتی اوراق تبعی تا آخرین روز آن می باشد.
• سررسید: تاریخ اعمال اوراق اختیار فروش است.

مزایا و محدودیت های اوراق اختیار فروش تبعی

اوراق اختیار فروش تبعی مزایا و محدودیت هایی دارد. در جدول زیر مزایا و محدودیت های آن را به شما معرفی می کنیم:

مزایامحدودیت هاسهامداران عمده ریسک سرمایه گذاری را پوشش داده و در عین حال از سهامشان حمایت می کنند نداشتن بازار ثانویه افزایش تقاضا برای سهام پایه و بازگشت اعتماد سرمایه گذاران به بازار وجود سقف خرید برای هر کد معاملاتی مدیریت و کاهش ریسک برای سهامداران خردالزام به داشتن سهام پایه برای خرید این اوراق حداقل بازدهی ۲۰ درصدیپایان یافتن تعهد عرضه کننده پس از تاریخ اعمال

قوانین مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی

پیش از خرید اوراق تبعی لازم است از دستورالعمل و قوانین مربوط به آن آگاهی کامل داشته باشید. مهم ترین قوانین اوراق اختیار فروش تبعی شامل موارد زیر است:

1. تا سررسید اوراق امکان فروش آن وجود ندارد. به عبارتی این اوراق بازار ثانویه ندارند.
2. تنها سهامدار شرکت می تواند اوراق اختیار فروش تبعی آن را خریداری نماید.
3. اوراق تبعی تنها به تعداد سهام اعتبار دارند. در صورتی که شما بیشتر از سهام خود، اختیار فروش را بخرید یا قبل از تاریخ اعمال بخشی از سهامتان را بفروشید، مازاد اوراق تبعی آن باطل خواهد شد و مبلغی به شما برگشت داده نمی شود.
4. چنانچه قصد اعمال اختیار فروش را داشته باشید، باید در تاریخ سررسید به کارگزار خود اعلام کنید. در صورتی که پیش از اتمام مهلت اوراق درخواست خود را مطرح نکنید، اوراق باطل شده و مبلغی به شما برگشت داده نمی شود.
5. در صورتی که در تاریخ اعمال، قیمت سهام در بازار بیشتر یا مساوی با قیمت اعمال باشد، اوراق به صورت خودکار باطل خواهند مزایای اوراق اختیار فروش شد.
6. پس از اعمال اوراق اختیار فروش، چنانچه عرضه کننده در پرداخت حقوق مشتری تاخیر نماید، توسط سازمان بورس جریمه خواهد شد.
7. درخواست اعمال اوراق پس از ارسال کارگزاری به سپرده گذاری مرکزی، قابل لغو یا ویرایش نمی باشد.

لیست نمادهای دارای اوراق تبعی

در جدول زیر لیست شرکت هایی که تا مورخ 1399/06/27 اوراق اختیار فروش تبعی منتشر کرده اند، آورده ایم.

مزایا	محدودیت ها
سهامداران عمده ریسک سرمایه گذاری را پوشش داده و در عین حال از سهامشان حمایت می کنند	نداشتن بازار ثانویه
افزایش تقاضا برای سهام پایه و بازگشت اعتماد سرمایه گذاران به بازار	وجود سقف خرید برای هر کد معاملاتی
مدیریت و کاهش ریسک برای سهامداران خرد	الزام به داشتن سهام پایه برای خرید این اوراق
حداقل بازدهی ۲۰ درصدی	پایان یافتن تعهد عرضه کننده پس از تاریخ اعمال

همانطور که در جدول بالا مشاهده می کنید، نماد اوراق اختیار فروش تبعی معمولاً متشکل از حرف «ه» به همراه قسمتی از نماد سهام پایه و تاریخ سررسید اوراق است.

به عنوان مثال، نماد اوراق تبعی شرکت سرمایه گذاری غدیر تشکیل شده از: ه + غدیر + 912 (9 برگرفته از سال 1399 و 12 برگرفته از اسفند ماه می‌باشد) = هغدیر 912

دریافت اطلاعات مربوط به اوراق تبعی شرکت ها

در سایت بورس اوراق بهادار تهران، می توانید کلیه اطلاعات مربوط به شرکت هایی که اوراق تبعی منتشر کرده اند را مشاهده نمایید.

برای ورود مزایای اوراق اختیار فروش به صفحه مربوط به اوراق تبعی در سایت بورس اوراق بهادار کلیک کنید.

این صفحه اطلاعاتی نظیر: نام و نماد اوراق، قیمت اعمال اوراق، تاریخ شروع و پایان دوره معاملاتی و تاریخ اعمال اوراق را در اختیار شما می گذارد.

اطلاعات مربوط به عرضه و تقاضا و همچنین بیشترین کاهش و افزایش قیمت اوراق تبعی در سایت بورس اوراق بهادار قابل مشاهده می باشد.

با مراجعه به قسمت انتهای صفحه و انتخاب گزینه «تبعی» می توانید هر یک از اطلاعات مربوط به عرضه، تقاضا، بیشترین کاهش و افزایش قیمت را مشاهده نمایید.

محاسبه بازدهی خرید اوراق اختیار فروش تبعی

در صورتی که اوراق اختیار فروش با قیمت مناسبی خریداری نشوند، منفعتی نخواهند داشت. بنابراین از خرید این اوراق بدون توجه به قیمت آن ها خودداری نمایید تا متضرر نشوید. این موضوع را با ذکر مثالی شرح می دهیم:

به عنوان مثال، ما قصد خرید ۲۰۰۰ سهم از اوراق تبعی شرکت الف را داریم. در این صورت لازم است حداقل تعداد ۲۰۰۰ سهم از سهام پایه شرکت الف را در پرتفوی خود داشته باشیم.

تعداد اوراق تبعی خریداری‌ شده: 2000

قیمت اعمال اوراق تبعی در زمان سررسید: 375 تومان

قیمت خرید نماد الف: 362 تومان

قیمت خرید اختیار فروش نماد الف: 27 تومان

برای محاسبه بازدهی اوراق اختیار فروش تبعی از فرمول زیر استفاده می کنیم:

دریافتی = قیمت اعمال اوراق تبعی در زمان سررسید × اوراق تبعی خریداری شده

پرداختی = هزینه خرید سهام پایه + هزینه خرید اوراق تبعی

محاسبه بازدهی اوراق در مثال فوق :

دریافتی = 750000 تومان= 2000 × 375 تومان

پرداختی = 780903تومان= 54216 + 726687 تومان

در چنین شرایطی، خرید اوراق اختیار فروش شرکت الف نه تنها سودی نصیب سهامدار نمی کند، بلکه زیان 4/12% - نیز به همراه خواهد داشت.

چه زمانی اوراق اختیار فروش تبعی برای ما بازدهی مطلوب خواهد داشت؟

هر زمان که اوراق تبعی را در قیمت مناسب خریداری کنیم، می توانیم از آن انتظار بازدهی مطلوب داشته باشیم.

برای محاسبه قیمت مناسب خرید اوراق، کافیست بازده مورد انتظار خود را در فرمول بالا جایگذاری نماییم.

هزینه خرید اوراق تبعی + 688546 تومان = 694444

هزینه خرید اوراق تبعی = 5898 تومان

پس برای رسیدن به بازدهی 8% لازم است هر ورقه اختیار فروش تبعی را به مبلغ 29 ریال خریداری نماییم.

توصیه نویسنده به سهامداران

قبل از سرمایه گذاری در هر بازار یا صنعتی سعی کنید، ریسک سرمایه گذاری خود را به حداقل برسانید. انتشار اوراق اختیار فروش تبعی از جمله ابزارهایی است که به شما امکان کاهش ریسک را می دهد.

سهامدارن با استفاده از این ابزار می توانند سرمایه خود را بیمه کنند. نکته حائز اهمیت این است که قبل از اقدام به خرید اوراق اختیار فروش تبعی ، با دستورالعمل معاملات آن آشنا شوید و از مناسب بودن قیمت آن اطمینان حاصل نمایید، در غیر اینصورت بی گدار به آب زده اید!

مزایا و معایب اختیار معامله چیست؟

بازار سرمایه فرصت های زیادی برای سرمایه گذاری دارد که متاسفانه مغفول مانده اند. به عنوان نمونه می توان به معامله اختیار معاملات اشاره کرد که کمتر سهامداری به سمت و سوی آن ها می رود. در این مطلب قصد داریم درباره اختیار معاملات اطلاعاتی را ارائه دهیم.

به گزارش نبض بورس، سالار داداش زاده کارشناس بازار سرمایه | بازار سرمایه فرصت های زیادی برای سرمایه گذاری دارد که متاسفانه مغفول مانده اند. به عنوان مثال شما می توانید از طریق بازار سرمایه سکه و طلا خریداری کنید و یا اینکه می توانید در اختیار معامله ها مشارکت داشته باشید و بعضا سودهای بیشتری نسبت به خرید سهام کسب نمایید.

در این مطلب قصد داریم که شما را با اختیار معامله ها آشنا کنیم و از مزایای آن ها بگوییم.

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله بخشی از بازار آتی است که پوشش دهندگان ریسک قیمت‌ها براساس شرایط مندرج در قرارداد‌ها وارد معامله می‌شوند.

مثال بارز آن اختیار خرید سکه تمام بهار است که فرضا به سررسید تیرماه و قیمت ۹ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. در واقع اگر خریدار ۵۰۰ هزار تومان بابت چنین معامله‌ای بپردازد و در سررسید قیمت سکه ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان شده باشد، با اعمال اختیارخرید توسط خریدار، ۳ مزایای اوراق اختیار فروش میلیون سود کسب می‌شود.

مزایا و معایب اختیار معامله چیست؟

اما اختیار معاملات مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد:

مزایا:

۱- امکان دریافت وام با فروش اختیار خرید و فروش

۲- امکان نوسانگیری و با کاربرد بیشتر "دید میان مدت"

۳- بدون دامنه نوسان

معایب:

۱- شکاف قیمتی عموما بالا میان نرخ های خرید و فروش

۲- فعالیت ضعیف بازارگردانها

۳- عدم وجود جذابیت واقعی برای اجرای استراتژی های نامتقارن

سازوکار و نحوه انجام معامله در اختیار معامله چگونه است؟

پرسش های بسیاری درباره اختیار معامله و سازوکار و نحوه انجام معامله وجود دارد.

بنای این بازار بر روی سهم های پایه و زمان مانده تا سررسید آن ها است. بنابراین هم باید در نوسانگیری از یک سهم حرفه ای باشید و هم اینکه از بین چندین قرارداد یکی را انتخاب کنید‌ و اینکه پر حجم معامله نکنید. این بازار سهامدار ندارد و خریدارها صرفا هزینه داشتن حق را به فروشنده ها پرداخت می کنند و این حق شامل دریافت سهم ها یا معادل ریالی در شرایطی است که در سررسید، قیمت پایانی سهم پایه از جمع قیمت توافقی (اِعمال) و قیمت پرمیوم یا هزینه پرداخت شده اختیار معامله، بالاتر باشد.

مهم ترین عوامل پیداکردن ارزش منصفانه یک قرارداد، مقایسه نرخ بازاری با منصفانه و مقایسه قراردادهای مشابه از نظر وابستگی نوسانات پرمیوم به سهم پایه است.

در مقاومت های معتبر که میخواهید از افت سهم سود کسب کنید، دوباره نیاز به پیداکردن ارزشمند ترین قرارداد دارید و بعد سرمایه نقدی رهن معامله می شود و در نقش فروشنده، دریافت کننده هزینه از خریدار می شوید.

گاهی ارزش منصفانه اختیار خرید فاصله ۵ الی ۶ تومانی با سفارش فروش موجود روی تابلو دارد که قابل اغماض است اما اختلاف ۱۰-۲۰ تومانی قابل چشم پوشی نیست.

نکته ۱: خریداران سابقی که در یک سررسید باعث In the money یا در سود شدن قرارداد شده اند لزوما در همان قرارداد خریداران جدید از نوسان قیمت پرمیوم یا اعمال در سررسید سود نخواهند برد.

نکته ۲: قیمت پایین تر و یا اهرم لحظه ای بالاتر ملاک ارزشمندی و سودآور شدن یک قرارداد نیست. برعکس ممکن است زیان بیشتری هم وارد کند. به زبان ساده تر در اختیار معامله سود بیشتر مساوی با ریسک بیشتر نیست و اهرم های زیر ۴ و بالای ۲ مناسب معامله گری هستند.

مزایای انتشار اوراق اختیار فروش تبعی

با توجه به روند نزولی بازار سرمایه در ماه‏های اخیر و با فراخوان معاونت عملیات بازار شرکت بورس تهران از بسیاری از سهامداران حقوقی، انتشار اوراق اختیار فروش تبعی مجدداً در کانون توجهات بسیاری قرار گرفت و بر روی سهام برخی از شرکت‏ها منتشر شد.

به گزارش صدای بورس، اوراق اختیار فروش تبعی هم به منظور تأمین مالی و هم به منظور بیمه سهام منتشر می‌شوند. دامنه این نوشتار تنها به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی با هدف بیمه سهام محدود می‌شود که تا کنون خریداری آن تنها برای سرمایه‌گذاران حقیقی و خرد مجاز شمرده شده است. از آنجایی که مابه‌التفاوت ارزش فعلی قیمت اعمالِ این اوراق اختیار تقریباً برابر با قیمت روز سهام است؛ می‌توان عرضه آن را به معنای عرضه رایگان اوراق اختیار فروش (put option) دانست.
بدیهی است ارائه رایگان اوراق اختیار فروش نه تنها به منزله بیمه کردن مجانی این دسته از سهامداران در برابر زیان است، بلکه دستیابی به یک بازده حداقلی تا سررسید را هم برای ایشان ضمانت خواهد کرد (مثل ابزارهای درآمد ثابت) و ممکن است از نگاه متخصصین عرضه آن غیر اقتصادی دانسته شود. به عبارت دیگر، سهامداران عمده شرکت‏ها که به خوبی از چیستی این ابزار و ارزش سبد سرمایه‏گذاری خود آگاهند. با تأکید بر این که بازار سهام محلی برای سرمایه‏گذاری حرفه‏ای و دریافت بازده توأم با ریسک است، ارائه تضمین برای سایرین را فاقد موضوعیت می‏بینند. این در حالی است که هنوز هم بسیاری از سرمایه‏گذاران خرد و حقیقی به‌علت ناآگاهی از ماهیت قراردادهای اختیار خرید یا اختیار فروش عادی و کارکرد اقتصادی آن‏ها، از بازده رایگان حاصل از انتشار اوراق اختیار فروش تبعی بی‏اطلاعند.
در این نوشتار ضمن وارد دانستن انتقادات مذکور، به بحث در خصوص مزایای انتشار اوراق اختیار فروش تبعی برای سهامداران عمده و حقوقی خواهیم پرداخت.
در وهله اول می‏توان از زاویه مسئولیت اجتماعی و لایه‏های محیط فعالیت سازمان به این موضوع نگریست. بازار سهام به‌عنوان عرصه‏ای برای نقش‏آفرینی همه سرمایه‏گذاران حقوقی و حقیقی، یکی از نزدیک‏ترین محیط‌های فعالیت شرکت‏ها به‌ویژه شرکت‏های سرمایه‏گذاری و هلدینگ است. این شرکت‏ها همان طور که از بازار تأثیر می‏پذیرند، می‏توانند بر آن اثرگذار باشند. از این رو هر قدر در راستای اعتلای سطح تخصص و مهارت مالی در عموم سهامداران گام برداشته شود، می‏تواند در عملکرد بهتر بازار و ایجاد محیطی آگاهی‏محورتر، قابل پیش‏بینی‏تر وامن‏تر برای خودِ این شرکت‏ها مؤثر باشد. ممکن است گفته شود مهمترین اقدام در این زمینه آموزش اصول اولیه بازار سرمایه به‌ویژه ضرورت استفاده از صندوق‏های سرمایه‏گذاری مشترک به عموم سرمایه‏گذاران جدیدالورود بازار سرمایه است. این پاسخ کاملاً درست است اما نمی‏توان انکار کرد که از عوامل اصلی صعود و متعاقباً سقوط هیجانی بازار در دو سال اخیر همین آموزش‏های ناکافی بود. در حال حاضر علیرغم اینکه هر روز میلیاردها تومان توسط حقوقی‏های بازار برای بازارگردانی سهام هزینه می‏شود، باز هم شاهد پدیدار شدن ناگهانی صف‏های فروش هستیم. فارغ از درست یا اشتباه بودن این اقدامات، محدودیت نقدینگی شرکت‏های مزایای اوراق اختیار فروش سرمایه‏گذاری، هلدینگ‏ها و دیگر سهامداران عمده به سطوح بی‏سابقه‏ای رسیده و ضرورت مدیریت منابع را تشدید کرده است. در این میان چارچوب اختیار فروش تبعی امکان مخابره یک پیام اقتصادی مشخص و بلندمدت به عموم گنشگران بازار را فراهم کرده است. در واقع اگر تعداد اوراق اختیار فروش تبعی مورد انتشار به قدر کافی باشد، به معنی اطمینان سهامدار حقوقی از ارزش سهام و اراده عملی او به ایجاد این اطمینان در سایر سهامداران است. بسیاری از سهامداران عمده با در نظر گرفتن مجموع ارزش تعهدات در سررسید اوراق اختیار فروش تبعی (به‌ویژه در صورت تسویه فیزیکی اوراق) از انتشار آن صرف نظر می‏کنند. این در حالی است که این عدد ممکن است تفاوت چندانی با حجم منابعی که تابه‌حال برای جمع کردن صف‏های فروش صرف کرده‏اند‏ نداشته باشد.
همچنین از افقی فراتر از دغدغه‏های کوتاه‏مدت، نباید غافل بود که عرضه سهام شرکت‏ها در بورس از ابتدا در جستجوی منافعی انجام می‏شود. از جمله این منافع تعیین منصفانه قیمت دارایی‏ها (سهام شرکت‏های تابعه) و ایجاد نقدشوندگی برای سهام آن‏هاست. به‌عبارت دیگر، بازار سرمایه محیط اصلی زیست مؤسسات صنعت مالی به‌ویژه سرمایه‏گذاری‏ها و هلدینگ‏هاست و جامعه عمومی سرمایه‏گذاران، شرکای استراتژیک و لاینفک ما در این بازار هستند. قطعاً صرف منابع کمیاب و ارزشمند شرکت‏ها برای منتفع شدن عموم افراد حقیقی و تازه‏وارد امر معقولی نیست اما نقش‏آفرینی حرفه‏ای و به‌موقع و ارسال سیگنال‏های آشکار اقتصادی به بازار می‏تواند به کنترل هیجانات و یا حداقل تسهیل خروج افراد کمک کند. نباید فراموش کرد که علت غایی ایجاد بازار سرمایه استفاده و تخصیص بهینه سرمایه‏های خرد و مازاد خانوارهاست و هر قدر در تعادل‏بخشی آن سعی شود منافع آن در اولین سطح به افراد حقوقی فعال در بازار سرمایه باز خواهد گشت و در سطوح بعد، عموم جامعه و توسعه اقتصادی کشور.
در امتداد این رویکرد، چه بسا نگریستن به جامعه سهامداران حقیقی به‌عنوان محیط فعالیت شرکت و پاسخ‏گویی به آن در قالب مسئولیت اجتماعی کافی هم نباشد چرا که یکی از حوزه‏هایی که به نظر می‏رسد کمتر به طور حرفه‏ای در ایران مورد توجه قرار گرفته مدیریت ارتباط با سهامداران (Investors Relations Management) یا همان مدیریت امور سهام است. اگر بپذیریم سهامداران از ذینفعان اصلی شرکت‏های بورسی و در حکم مشتری برای شرکت‏های سرمایه‏گذاری و هلدینگ هستند، می‏توانیم تمام نکاتی که در زمینه بازاریابی، روابط عمومی و تجربه مشتری مطرح هستند را به سهامداران شرکت‏ها هم اِسناد دهیم. برای مثال بارها دیده شده است که پاسخ‏گویی نامناسب یک شرکت به سهامداران خرد، توزیع دیرهنگام سود نقدی، عدم وجود افزایش سرمایه یا طرح‏های توسعه‏ای، بی‏خبری سهامداران از آخرین تحولات شرکت، گزارش‏های شفاف‏سازی بی‏اساس یا نقش‏آفرینی نابجای سهامدار حقوقی در صفوف خرید و فروش سبب آسیب رسیدن به تصویر ذهنی سهامداران از آن سهم و نتیجتاً کاهش سطح اقبال سهامداران به آن شده است. مثلاً برای شرکت‏های سرمایه‏گذاری، نمودِ این موضوع می‏تواند در کاهش نسبت قیمت به NAV شرکت دیده شود. از این رو با عنایت به هوشمند بودن سرمایه و سرمایه‏گذار، مدیریت پیام‏هایی که در قالب قول و عمل مدیران به بازار منعکس می‏شود، حائز اهمیت بالایی خواهد بود.
در انتها باید اقرار کرد که نمی‏توان امتیازات نام برده برای اوراق اختیار فروش تبعی را به معنای کفایت اقدامات حقوقی‏ها در راستای توسعه هوشمندی بازار مزایای اوراق اختیار فروش و رفع عوامل موجِد رفتارهای هیجانی آن دانست. ریشه اصلی صعود و سقوط بازار طی دو سال اخیر از عوامل متعددی همچون افزایش سطح نقدینگی در کلیت اقتصاد تا عوامل صف‏آفرین همچون حجم مبنا و دامنه نوسان نشأت می‏گیرد که باید در جای خود به طور مقتضی مورد بحث و چاره‏اندیشی قرار گیرند. آن چه در این میان مورد تأکید است غافل نشدن از اوراق اختیار فروش تبعی به‌عنوان یکی از وسایل موجود در جعبه ابزار مدیران برای کمک به تعادل بازار است.

مهدی بستان آرا، تحلیلگر بازار سرمایه
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۷۸