ارز فیات
ارز فیات یا پول بیپشتوانه یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکنندهاش میگیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. دولتی که پول فیات را چاپ میکند، عامل تعیینکننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایهگذاری و سپردهگذاری استفاده میکنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.
در شرایط نابسامان اقتصادی کشور و جهان، برای محافظت از پساندازی که طی سالیان دراز و بهزحمت به دست آوردهاید، چه نوع ذخیره ارزشی را در نظر دارید؟ ارزهای فیات، بیت کوین یا شت کوین؟! آنچه در ادامه.
جف بوث (Jeff Booth)، کارآفرین و نویسنده پرطرفدار میگوید که آینده تاریکی در انتظار ارزهای فیات است و با خاموشنشدن ماشین چاپ پول بانکهای مرکزی، شکست این ارزها حتمی است. بوث بر این باور است که دیر.
بیت کوین گرچه با هدف تبدیل شدن به یک ابزار سرمایهگذاری ابداع نشده است، اما افزایش بهای آن باعث شد تا این ارز دیجیتال به بهترین ارز برای سرمایهگذاری طی ۱,۲۰۰ سال گذشته تبدیل شود. به گزارش کوین.
بایننس، یکی از بزرگترین صرافیهای ارز دیجیتال از نظر حجم معاملات، به تازگی اعلام کرده است که قصد دارد اولین جفت مبادلاتی ارز دیجیتال به فیات خود را ایجاد کند. به گزارش «کویندسک»، چانگ پنگ ژائو، مدیر.
به گفته الکس کاراسولو (Alex Karasulu)، مدیرعامل و بنیانگذار شرکت بلاک چینی OptDyn Inc، روند صعودی کنونی بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال اصلی مانند اتریوم، ریپل، لایت کوین و . واقعی است. او همچنین.
دلار و در نگاه گستردهتر پولهای فیات هیچ محدودیتی در عرضه ندارند و بانکهای مرکزی با توجه به نیازشان میتوانند اقدام به چاپ آنها کنند. همین امر باعث شده تا تورم و بیارزش شدن پول در طول زمان،.
وکلای کمپانی مسئول ارز دیجیتال باثبات دلاری تتر (USDT) با اسنادی که در تاریخ ۳۰ آوریل منتشر کردند، تأیید میکنند که این کمپانی تنها پول کافی برای پشتیبانی از سهچهارم از ذخیره رو به ازدیاد این ارز را.
در زمان نگارش این مقاله ارزش یک دلار برابر با 0.89 یورو، 0.77 پوند بریتانیا و 111.9 ین ژاپن است. اما ممکن است نرخ ارز فردا و یا حتی چند دقیقه دیگر، چیز دیگری باشد و تغییر کند. بیثباتی و عدم قطعیت.
شرکت تتر (Tether) در وبسایت خود نوشت که احتمال دارد ارز دیجیتال باثبات USDT وابسته به دلار خود را به طور کامل با ارزهای فیات پشتیبانی نکند. در این خبر آمده است که زمانی که این ارز دیجیتال باثبات به.
به گزارش نشریهی آسیایی نیکی ایژین ریویو (Nikkei Asian Review) در تاریخ 8ام مارس (17 اسفند)، کرهی شمالی از طریق هدایت حملات هک، رقمی بالغ بر ۶۷۰ میلیون دلار به صورت ارز دیجیتال و پول رایج (فیات)، به.
تیم دراپر (Tim Draper)، یکی از حامیان بیت کوین (BTC) و سرمایهگذاران میلیاردر، معتقد است که از آنجایی که ارزهای دیجیتال به گسترش جهانی دست پیدا خواهند کرد، در پنج سال آینده، تنها مجرمان از ارزهای.
بیش از 150 نفر در هفتهی گذشته با استفاده از شبکهی لایتنینگ، با بیت کوین پیتزا خریدهاند! استارتاپ پرداخت با ارزهای دیجیتال فولد (Fold)، در روز چهارشنبه، درگاه پرداخت مبتنی بر وب خود به نام.
به گزارش رسانهی کانادایی CBC در 5 فوریه (16 بهمن)، وکیلی به دستور دادگاه، لپ تاپ رمزگذاری شدهی جرالد کاتن (Gerald Cotten) مدیر عامل بزرگترین صرافی کانادایی، کوادریگا سیاکس (QuadrigaCX) که به.
بر اساس اطلاعیهای که در ایالت وایومینگ آمریکا منتشر شد، این ایالت لایحهای در خصوص پذیرش ارزهای دیجیتال به عنوان پول در 31 ژانویه (11 بهمن) تصویب کرده است. نهاد قانونگذاری وایومینگ در 18 ژانویه.
صندوق اعتماد صرافی Mt Gox که هماکنون فعالیت آن متوقف شده، جزئیات بیشتری را در مورد برنامه فروش ارز دیجیتال منتشر کرده است. این برنامه در پی ورشکستگی این صرافی و بهعنوان بخشی از روند توانبخشی به.
در تاریخ 30 اوت، روزنامه Economics Times گزارشی مبنی بر تایید بانک مرکزی هند (RBI) از ایجاد کارگروهی که موظف به تجزیه و تحلیل امکان سنجی صدور یک واحد ارز دیجیتالی بانک مرکزی (CBDC) با پشتوانه روپیه،.
بیت کوین در نگاه بسیاری افراد ارز آیندهی انسانها خواهد بود، اما تحلیلگران معتقدند این اتفاق و جایگزینی بیت کوین با پول سنتی زمان زیادی میبرد. در سالهای اخیر در میان انواع خبرها، گزارشها و حتی.
ارز فیات چیست؟ آیا ارز دیجیتال به زودی جای پول را میگیرد؟ [+تاریخچه پول]
ارز فیات یکی از مفاهیم مهم در حوزه پولی و بانکی است. امروزه در کشورهای مختلف، به این اصطلاح واحد پول رایج یک کشو یا پول کاغذی میگویند. البته این بدین معنی نیست که سکههای فلزی، پول فیات نیستند!
عوامل بسیاری مانند عدم محدودیت، هزینه پایین تولید و ارزش مالی، تأثیر عمدهای بر روند تاریخی تغییر روش استفاده مردم از پول داشته است. محدودیتهای فیزیکی و کمبود منابعی مانند طلا و نقره نیز نقش عمدهای در این تغییر دارند.
در این مقاله از پول نو قرار است تا با همدیگر معنا و مفهوم این اصطلاح را یکبار برای همیشه یاد بگیریم. اگر به این مبحث علاقهمندید تا آخر این مقاله من را همراهی کنید.
ارز فیات چیست؟
طبق تعریف، پول فیات نوعی ارز کاغذی است که از پشتیبانی فیزیکی مانند طلا یا نقره برخوردار نیست. یعنی پیشتر این پشتوانه وجود داشته ولی کم کم خود پول دارای ارزش شده. ارزش و اعتبار کامل این پول به قدرت، اعتماد و سیاست ناشر آن بستگی دارد. بنابراین، هر چه قدرت کشور صادرکننده بیشتر باشد، ارزش ارز آن نیز بالاتر است. به عنوان مثال، ارز فیات ایالات متحده، دلار آمریکا است. کشورهای دیگری هم هستند که دلار واحد پولی آنهاست مانند کانادا ولی ارزش دلار آمریکا با دلار کانادا یکسان نیست.
ارز fiat برخی از کشورها مانند چین یوان (رنمینبی) است که با نشانه ¥نشان داده میشود. علیرغم قدرت اقتصادی و سیاسی بسیار بالا، این ارز در برابر دلار، یورو یا پوند انگلیس ارزش پایینی دارد. دلیل اصلی این امر سیاست اقتصادی و پولی چین است. چینیها با پایین نگه داشتن ارزش یوان نسبت به ارزهای جهانی سعی در جذب سرمایه گذاران بین المللی دارند.
با تضعیف کشور یا بحران اقتصادی یا جنگ، واحد پولی آن کشور کاهش مییابد و سقوط میکند. نمونه بارز سقوط ارز fiat در کشورها به دلیل بحران اقتصادی، ونزوئلا است. این کشور پس از درگذشت رهبر خود یعنی چاوز، دچار سقوطی شدیدتر از پیش شد به طوری که برای خرید یک قلم کالا در سوپرمارکت، مردم حجم زیادی از اسکناس میپرداختند که دیگر شمارش نمیشد بلکه وزن میشد!
یا مثلا کشور ترکیه پس از شکیت اقتصادی شدیدی که تجربه کرد، صفرهای پول ملی خود را کاهش داد تا محاسبه آن سادهتر باشد. البته ترکیه رشد اقتصادیای تجربه کرد که توانست تا حدی این کاهش ارزش پول را جبران کند.
ارز فیات به بانکهای مرکزی هر کشور اجازه میدهد تا بر بازار ملی آن کشور تسلط داشته باشند. زیرا کنترل میزان چاپ در دست مسئولان بانک مرکزی است.
یکی از معایب اصلی ارزهای سنتی در مقابل ارزهای دیجیتال این است که برای پوشش کسری بودجه، دولتها میتوانند مقادیر زیادی از این ارزها را چاپ کنند که منجر به تورم زیاد میشود.
ارز فیات چطور به وجود آمد؟
هزاران سال پیش مردم بومی هر منطقه برای تبادل کالا از روش پایاپای یا کالا به کالا استفاده میکردند. مثلا یک راس گوسفند معادل ۱۰ کیسه گندم معامله میشد. در طی زمان این نوع معامله دچار مشکل شد چون نمیشد تعیین کرد که حالا یک ران گوسفند چند کیسه گندم میشود!
به مرور راههای دیگری جایگزین شد و کار به فلزات گرانبها رسید چون قابل تقسیم بودند. این تقسیم شدن منجر به ضرب سکه شد. سکههای طلا ارزش بیشتر و سکههای نقره و برنز و آلیاژهای دیگر ارزش کمتر داشتند. به این ترتیب میشد خریدهای خرد را هم انجام داد.
بعد از مدتی برای جلوگیری از تقلب و خالص نگه داشتن فلزات سکهها، حاکمان وظیفه مهر کردن و ضرب کردن سکهها را به عهده گرفتند تا اعتبار آنها را تضمین کنند. به این صورت سکههای ضرب شده با نقش پادشاهان به وجود آمدند.
نقش داریوش هخامنشی روی سکه طلا. به این سکهها «داریک» میگفتند
این روند ادامه داشت تا جایی که حجم معاملات زیاد شد و عملا حمل و نقل و انتقال سکهها ناممکن بود علاوه بر این، دزدی و به سرقت بردن طلای تاجران به دست راهزنان رایج شده بود و کار را برای تجارت سخت میکرد.
این شد که چک و اسکناس به وجود آمد و نشان دهنده مقدار طلایی بود که یک تاجر با خود دارد. بانک هم به همین طریق به وجود آمد. تاجران طلای خود را به شخصی بانفوذ میسپردند و او روی برگه یا پوست امضا میکرد و مینوشت که فلان شخص این مقدار طلا پیش من دارد و معامله انجام میشد.
چین را میتوان خاستگاه اولین ارز فیات کاغذی در نظر گرفت. در سلسله تانگ پادشاهان تصمیم گرفتند به جای طلا، نقره یا برنز از پول کاغذی استفاده کنند.
اما استفاده از این نوع ارز در کشورهای غربی از قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی، به ویژه در طول جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده کردند.
ارز فیات چگونه کار میکند؟
پس از تغییر و تحولاتی که برای شکل پول به وجود آمد، دیگر کم کم اعتبار خود آن فرد جایگزین طلا میشد و خود آن برگه یا چک ارزشمند شد. یعنی آن امضای پای برگه بود که ارزش داشت. مثل پولهای کاغذی ما که امضای رئیس بانک مرکزی نشاندهنده اعتبار آن است. پس این گونه شد که دیگر هیچ کالای فیزیکی از این مدل پول پشتیبانی نمیکند. این پول بسته به منطقه جغرافیایی شناخته شده، قدرت خرید و ارزش ایجاد میکند. بنابراین با کمک پول فیات میتوان هر محصولی را خریداری کرد.
یکی از اولین استفادههای ثبت شده از پول کاغذی در چین در حدود سال ۸۰۰ پس از میلاد بوده است، اگرچه چینیها در اواسط قرن پانزدهم این قالب را کنار گذاشتند. تصویر بالا مربوط به اسکناس کوان چینی است که قدیمی ترین اسکناس شناخته شده در حدود سال ۱۳۸۰ میلادی است.
با استفاده از ارز fiat، قدرت خرید مردم ذخیره میشود. آنها محدود به خرید و فروش کالا نخواهند بود. پرداخت حقوق نیز با استفاده از ارزهای فیات آسان است. الان با وجود بانکداری الکترونیکی مبادله ارز کاغذی کمتر شده است ولی پولهای دیجیتالی هم ارز فیات به حساب میآیند.
سیستم کار ارزهای فیات متمرکز است. یعنی یک دستگاه یا سازمان خاص متولی چاپ پول و متعادل نگه داشتن ارزش آن است. بانک و سازمانهای مالی متمرکز هستند و دولتها آنها را اداره میکنند. قانونهای مربوط به وام، تسهیلات، چک، پرداختها، سودها و… همگی از سمت قدرتهای مرکزی هر کشور تعیین میشود.
ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و عملکرد کشور بستگی دارد
ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و عملکرد کشور بستگی دارد. در کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ناپایدار هستند، تورم بالاتر خواهد بود. طبیعتا در این صورت ارزش پول فیات کاهش مییابد و قیمت کالاها و خدمات افزایش مییابد. در نتیجه قدرت خرید رو به کاهش خواهد شد و مردم تحت فشار اقتصادی مضاعفی قرار خواهند گرفت.
به طور کلی این ارز برای تامین قدرت خرید و اطمینان اکثریت مردم برای تامین کالاهای مورد نیاز به خوبی عمل میکنند. دولت نیز باید با استفاده از سیاستهای صحیح اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکر شده، قدرت خرید مردم را افزایش دهد.
برخی از ارزهای فیات کشورهای جهان
ارزهای فیات مختلفی وجود دارد و در ادامه مقاله چند ارز مختلف رایج در کشورهای جهان را برای شما لیست میکنیم:
نام کشور | واحد پولی |
آمریکا | دلار |
انگلیس | پوند |
ین | ژاپن |
یوان | چین |
یورو | اتحادیه اروپا |
دینار | کویت |
ریال | عمان |
فرانک | سوئیس |
درهم | امارات متحده عربی |
روپیه | هند |
روبل | روسیه |
مزایای ارزهای فیات (Fiat) ارز فیات
مهمترین ویژگی پول فیات ثبات قیمت آن است. عکس این موضوع در مورد طلا، مس و نقره صادق است. استفاده از ارزهای فیات در قرن بیستم در سراسر جهان رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم بیشتر از استفاده از ارزهای کالایی و سکه توجیه اقتصادی داشت.
مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که به دولتها اجازه میدهد تا با کنترل میزان چاپ پول، کنترل کامل سیستم مالی و بانکی کشور را در دست بگیرند. به عنوان مثال استفاده از این سیستم به کاهش خسارات وارده به ایالات متحده در جریان بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ کمک کرد.
کار با ارز فیات برای مردم سادهتر است و امکان خطا و اشتباه در جابهجایی آن کم است. شناخته شده است و مردم سالهاست که با آن کار میکنند در صورتی که ارزهای دیجیتال جدید و ناشناختهاند و هنوز بسیار مردم به آن اعتماد ندارند.
ارز فیات کشورهای مختلف جهان
معایب ارز فیات
هیچ محدودیتی برای ارز فیات وجود ندارد، بنابراین میتوان آن را در اندازه میلیونها یا میلیاردها نسخه در روز چاپ کرد. این میتواند عامل کاهش ارزش پول فیات باشد. این در حالی است که استفاده از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره چنین عیبی ندارند چون مقدار آنها در جهان ثابت و عرضه آنها محدود است.
از طرفی ارزهای فیات به راحتی قابل جعل کردن هستند. امروزه از روشهای مختلفی برای هوشمندسازی اسکناسها وعدم کپی برداری استفاده میشود. البته استفاده از این روشها هزینه چاپ پول را نیز به میزان قابل توجهی افزایش میدهد. یکی دیگر از معایب این مدل پولی این است که با تغییر سیستمهای حکومتی آن کشورها میتوان آن را به کلی تغییر داد.
تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟
پول فیات و ارز دیجیتال مفاهیمی کاملا مستقل هستند. بنابراین، اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بیمعنی است. ارز دیجیتال شکل جدیدی از سرمایه مالی است که میتواند جایگزین ارزهای موجود در سالهای آینده شود. اما مشکلاتی در این راه وجود دارد. زیرا عوض شدن جای ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال مستلزم پذیرش جهانی و اجماع اکثر مردم در سراسر جهان و همچنین شرکتهای بزرگ و کوچک است.
البته ارز دیجیتال ترجمه خوبی برای کریپتو کارنسی نیست چون ارز فیات میتواند شکل دیجیتالی به خود بگیرد. پیشتر هم به این اشاره کردیم که با موبایل و هابربانکها ما پول جابهجا میکنیم بدون اینکه پای هیچ سکه و اسکناسی در میان باشد! پس این پول میتواند شکل دیجیتال داشته باشد. ولی این با مفهوم ارز دیجیتال یا رمز ارز متفاوت است.
تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات
۱. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده به دست میآورند، در حالی که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیماً از بلاک چین و سرمایه گذاران به دست میآورند. بنابراین، ارزهای دیجیتال میتوانند قویتر عمل کنند در صورتی که پشتوانه فکری و اقتصادی قویای داشته باشند.
۲. ارزهای فیات توسط بانکهای مرکزی و موسسات سطح بالا در هر کشور نظارت میشوند. در صورتی که بلاک چینها توسط پروتکلهای خاص، همکاری کاربران و رای گیری اداره میشوند.
۳. تفاوت دیگری نیز بین این دو ارز در تقسیم آنها وجود دارد. ارز فیات واسطههای گوناگونی دارد. در حالی که ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکههای غیرمتمرکز هستند که امکان تراکنشهای ناشناس با ساختاری خاص را فراهم میکند. (درباره استیبل کوین stablecoin بخوانید: استیبل کوین ارزهای فیات (Fiat) چیست؟)
۴. ارزهای فیات به نوعی استیبل کوین به حساب میآیند چون ارزش آنها همواره ثابت است. یک اسکناس ۱۰۰۰ تومنی همیشه ۱۰۰۰ تومان است (ارزش آن نسبت به بقیه ارزها تغییر میکند ولی خودش همیشه ۱۰۰۰ تومان میماند) ولی ارزهای دیجیتالی که استیبل کوین نیستند مانند بیت کوین و اتریوم، نوسان قیمت دارند و برای همین میتوانند به عنوان ذخیره ارزش عمل کنند.
سخن آخر با خوانندگان
در دنیای امروز، تمایل به تجارت سریع، ایمن و بدون احراز هویت در حال افزایش است. استفاده از ارزهای فیات، کارتهای اعتباری، پرداختهای موبایلی و حتی سیستمهای سریع بانکی بین المللی پاسخگوی این نیاز نیست. اما ارز دیجیتال، به طور ناشناس بستری را برای ایجاد سرعت فوقالعاده برای انجام چنین تراکنشهایی فراهم میکند.
با توجه به این نیازها و همچنین محدودیتهای ارزهای فیات، پول آینده ارز دیجیتال خواهد بود. امروزه ارز دیجیتال پیشرفتهترین و خلاقانهترین راه برای پوشش نیازها و نگرانیهای شماست. بنابراین انتظار میرود در آینده نزدیک استفاده از ارزهای فیات کاهش یابد.
پس بهتر است هر چه زودتر دست به کار شوید و با مطالعه و آموزش دیدن درباره ارزهای دیجیتال و نحوه خرید و فروش آنها قدم جدیدی به سوی آینده بردارید. ما در بلاگ پول نو به شما کمک میکنیم تا به صورت رایگان آموزش ببینید و بعد از آموزش دیدن در صرافی پول نو سرمایه گذاری را شروع کنید 🙂
آنچه باید در مورد ارز فیات(Fiat Currency) و تفاوت آن با ارزهای دیجیتال بدانید.
ارز فیات fiat نوعی ارز کاغذی است که هیچ پشتوانه فیزیکی مثل طلا و یا نقره ندارد و ارزش آن توسط دولت صادر کننده اش تعیین می گردد.
پول یا ارز فیات یکی از اصطلاحات رایج در دنیای کریپتوکارنسی است. هم اکنون بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و یا سرمایه گذاری های خود استفاده می کنند. در ابتدا مبادلات به صورت کالا به کالا بوده اکنون ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است. در این مطلب به طور کامل با ارز فیات، تاریخچه ارز فیات و مزایا و معایب آن آشنا می شوید.
منظور از ارز فیات چیست؟
پول یا ارز فیات به واحد پولی یک کشور گفته می شود که توسط دولت صادر کننده اش تولید می شود. اکثر ارزهای کاغذی مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند که پشتوانه فیزیکی مثل نقره یا طلا ندارد. ارز فیات هم اکنون در اکثر کشورها برای خرید کالا، سرمایه گذاری و یا سپرده گذاری استفاده می شود. ارز فیات به جای طلا و کالا مورد استفاده قرار می گیرد. ارزش پول فیات توسط دولتی که آن را چاپ می کند تعیین می شود. با توجه به اینکه این نوع واحد پولی هیچ پشتوانه ای ندارد می تواند در اثر تورم های شدید تحت تاثیر قرار بگیرد. در دنیای امروز بیشتر واحدهای پولی، پول فیات هستند که هیچ ارزش زاتی ای ندارند و تنها برای انجام پرداخت ها از آنها استفاده می شود.ارزهای فیات (Fiat)
بیشتر بخوانید: استخراج یا ماینینگ چیست؟
تاریخچه پول فیات
اگر بخواهیم تاریخچه پیدایش ارز فیات را مورد ارزیابی قرار دهیم باید بگوییم پایه و ریشه اولین استفاده به ارز fiat به قرن های گذشته در چین برمی گردد. در قرن یازدهم استان سیچوان اقدام به تولید و صدور پول کاغذی کرد. اوایل امکان جایگزینی پول کاغذی با طلا و نقره وجود داشت اما در نهایت در قرن سیزدهم با روی کار آمدن کوبلای خان ارز فیات برای بار اول در جهان ایجاد شد. تاریخ نویسان معتقد بودند با افزایش بیش از حد از این سیستم پولی و ایجاد ابر تورم، امپراتوری مغول دچار سقوط گردید.
بعد از چین، در قرن هفدهم پول فیات در اروپا مورد استفاده قرار گرفت. کشورهایی که از ارز فیات استفاده می کردند اسپانیا، سوئد و هلند نام داشتند. ارز فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد و در نهایت این کشور از استاندارد نقره به جای فیات استفاده نمود. در دو قرن بعد فرانسه، کانادا، مستعمرات آمریکا و پس از آنها دولت فدرال ایالات متحده نیز از ارز فیات استفاده کرده و تجربیات بدی را گذراندند.
در قرن بیستم دوباره ایالات متحده به استفاده از ارز مبتنی بر کالا روی آورد. اما در سال 1933 به انجام تبادل پول کاغذی با طلا پایان داد. در سال 1972 در نهایت ایالات متحده زیر نظر ریاست جمهوری نیکسون سیستم ارزی فیات را به طور کامل جایگزین استاندارد طلا کرد. نتیجه این اقدام منجر به استفاده از ارز فیات در کل جهان شد.
بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟
تفاوت ارز فیات و کریپتو
ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند و توسط هیچ نهاد یا سازمانی کنترل نمی شوند. اما ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود.
پول های فیات بدون هیچ پایه و اساسی به راحتی تولید می شوند اما به عنوان مثال بیت کوین که به عنوان محبوب ترین ارز دیجیتال شناخته شده است در تعداد محدودی تولید می شود.
تراکنش ها در ارزهای دیجیتال غیرقابل برگشت است. این در حالی است که در ارزهای فیات امکان برگشت تراکنش ها وجود دارد.
بازار ارزهای دیجیتال بسیار پرنوسان است و در ابعاد کوچکتری انجام می شود. این در حالی است که بازار ارز fiat در عرصه بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد و نوسان بسیار کمتری دارد. لازم به ذکر است با گسترش و رشد بازار ارزهای دیجیتال نوسان آن نیز کم خواهد شد.
تنها شباهت ارز فیات و ارزهای دیجیتال، این است که هیچ کدام پشتوانه فیزیکی ندارند.
مزایای پول فیات
- هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی از نظر اقتصادی مناسب تر و مقرون به صرفه تر است.
- واکنش پذیر: ارز fiat انعطاف پذیری لازم را در صورت ایجاد بحران های اقتصادی، برای دولت و بانک مرکزی فراهم می کند.
- کمیابی: در صورتی که اموال فیزیکی مانند طلا کمیاب شوند روی ارزش پول فیات تاثیری نخواهند گذاشت.
- راحتی: پول کالایی مثل طلا نیاز به ذخیره، نگهداری و نظارت دارند اما پول فیات نیاز به ذخایر فیزیکی و هزینه بر ندارد.
- تبادلات جهانی: از آنجا که در سراسر جهان و توسط تعداد زیادی از کشورها ارزهای فیات مورد استفاده قرار می گیرند.
- نوسان قیمت: با توجه به اینکه ارزش ارزهای کالایی نظیر طلا با کشف معدن جدید تحت تاثیر قرار بگیرد، خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ارزهای فیات کمتر است. به این دلیل که عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز کنترل و تنظیم می شود.
معایب پول فیات
- ارزش ذاتی: ارزهای فیات هیچ ارزش ذاتی ندارند. در این صورت بر اثر تورم می توانند باعث سقوط اقتصادی یک دولت شوند.
- سابقه: طبق بررسی تاریخچه ارز فیات، استفاده از این سیستم پولی خطرناک بوده است به ارزهای فیات (Fiat) دلیل اینکه منجر به سقوط نظام های مالی شده است.
- تورم: با توجه به اینکه ارز فیات به یک دارایی وابسته نیست و ارزش پول فیات توسط دولت تعیین می شود در صورتی که میزان چاپ آن بیش از نیاز باشد منجر به تورم شدید می گردد. این اتفاق می تواند بر بازارهای مالی نظیر قیمت مسکن تا سطح بدهی ملی تاثیر بگذارد.
سوالات متداول درباره ارز فیات
- چرا به آن ارز فیات می گویند؟
اصطلاح ارز فیات از کلمه لاتین fiat گرفته شده است و به معنای تعیین توسط مقامات است. ارزش ارز fiat توسط دولت تعیین می شود. - چند نمونه از ارزهای فیات را نام ببرید؟
از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به دلار و یورو اشاره کرد. - مزیت پول فیات چیست؟
یکی از مزیت های اصلی ارز fiat امکان کنترل بیشتر روی اقتصاد دولت توسط بانک های مرکزی است. از آنجا که تولید کننده ارزهای فیات بانک های مرکزی هستند میزان چاپ پول توسط آنها کنترل می شود. - آیا بیت کوین یک ارز فیات است؟
بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال و جایگزینی برای ارز فیات شناخته شده است. - آیا طلا یک ارز فیات است؟
خیر. ارز فیات واحد پولی است که توسط یک کشور تولید می شود و هیچ پشتوانه مالی نظیر طلا یا نقره ندارد و توسط دولت صادر کننده پشتیبانی می شود مانند دلار آمریکا. - چرا ارز فیات از طلا بهتر است؟
مهم ترین مزیت پول فیات ارزش ثابت آن در مقابل طلا، مس و نقره است. و امکان کنترل تولید ارز فیات توسط بانک های مرکزی هر کشور متناسب با میزان نیاز فراهم شده است. - ارز فیات بهتر است یا ارز دیجیتال؟
برعکس ارز فیات، ارز دیجیتال توسط مقامات دولتی کنترل و حمایت نمی شود. بنابراین ارز دیجیتال اعتبار کمتری نسبت به ارز فیات دارد. - ارز فیات مخفف چیست؟
ارز فیات(Fiat) مخفف کلمه(Fabbrica Italiana Automobili Torino) است. نام آن از واژه لاتین فیات به معنای بگذارید انجام شود برگرفته شده است.
در این مطلب با یکی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد ارز دیجیتال یعنی ارز فیات آشنا می شوید. همانطور که به نظر می رسد هیچ کدام از سیستم های ارزی آینده مشخصی ندارند. این در حالی است که ارزهای دیجیتال تازه ابتدای مسیر هستند و راه طولانی ای برای گسترش و مواجه با موانع پیش رو دارند. تاریخچه ارزهای فیات نشانگر آسیب پذیر بودن این نوع ارز است. این ویژگی یکی از مهم ترین عامل ها برای روی آوردن مردم به سمت ارزهای دیجیتال است. به نظر می رسد در آینده اقتصاد جهانی، بیت کوین به عنوان یک شبکه اقتصادیِ جایگزین، نقش موثری ایفا خواهد کرد.
منظور از ارزهای فیات(Fiat Currency) چیست؟
به بیان ساده، ارز فیات همان پول رایج قانونی بدون پشتوانه است که جایگزین ارزهای با پشتوانه طلا یا سایر کالاهای فیزیکی شدهاند. این یعنی ارزش ارزهای فیات به فلزات گرانبها یا کالاهای فیزیکی وابسته نیست، بلکه تنها به پشتوانه دولت صادر کننده آن تعیین میشود. در نتیجه قدرت اقتصادی-سیاسی دولت صادر کننده یک ارز فیات نقش کلیدی در ارزش در نظر گرفته شده برای آن دارد. امروزه بیشتر کشورهای جهان از پول بدون پشتوانه فیزیکی یا همان ارزهای فیات (Fiat Currency) برای خریداری کالا و خدمات، سرمایهگذاری و پسانداز داراییها استفاده میکنند.
ارزهای فیات از کجا آمدهاند؟
خواستگاه ارزهای فیات به یکی از استانهای چین باز میگردد. استان سیشوان برای نخستین بار در قرن 11 میلادی اقدام به صدور پول کاغذی کرد. در ابتدا تنها میشد از این پولهای کاغذی را با طلا، نقره و ابریشم مبادله کرد. اما در نهایت، این گوبلایخان مغول بود که با رسیدن به قدرت در قرن 13 میلادی نخستین سیستم پولی فیات را بنا نهاد. تاریخدانان معتقدند همین صدور پول کاغذی بود که نقش کلیدی در افول امپراطوری مغولها بازی کرد. از قرار معلوم، ولخرجی و ابرتورم از دلایل کلیدی نزول این امپراطوری وسیع بودهاند.
Fiat Currency در قرن 17 میلادی به اروپا رسیدند. از جمله کشورهایی که رو به استفاده از ارزهای فیات آوردند میتوان به اسپانیا، سوئد و هلند اشاره کرد. این سیستم در سوئد جواب نداد و در نهایت دولت این کشور مجبور شد از نقره بهعنوان پشتوانه رسمی پول این کشور استفاده کند. همچنین در طول دو قرن بعدی بخش فرانسوی کانادا، کلنیهای اولیه آمریکا و سپس بانک مرکزی ایالات متحده با درجات مختلفی از موفقیت دست به آزمایش ارزهای فیات زدند.
با شروع قرن بیستم، ایالات متحده به سیستم تامین پشتوانه پول با طلا یا Gold Standard بازگشته بود. در سال 1933، دولت ایالات متحده به رسم مبادله پول کاغذی با طلا در بانکها پایان داد. با فرا رسیدن سال 1972 و در دوران ریاست جمهوری نیکسون، دولت ایالات متحده بهدلیل کسری بودجه سنگین ناشی از جنگ و هزینههای فراوان با مشکلات متعددی مواجه بود. به همین دلیل هم بانک مرکزی این کشور دست از استفاده از طلا بهعنوان پشتوانه ارز رسمی خود برداشته و عملا به دوران پولهای دارای پشتوانه در سطح جهان پایان داد. پس از این اقدام آمریکا، سایر کشورها نیز به استفاده از ارزهای فیات روی آوردند.
مقایسه پول با پشتوانه طلا با ارزهای فیات
سیستم تامین پشتوانه پول با طلا امکان مبادله اسکناس با این فلز گرانبها را فراهم میکرد. درواقع، اعتبار کل پولهای چاپ شده توسط مقدار مشخصی طلا که در اختیار دولت قرار داشت، تامین میشد. در سیستم پولی با پشتوانه طلا، دولت و بانکها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا با ارزش کافی میتوانستند پول جدیدی وارد چرخه اقتصادی کنند. در نتیجه توانایی دولت برای چاپ پول و افزایش ارزش نسبی آن تنها بهواسطه عوامل اقتصادی بسیار محدود میشد.
از طرف دیگر، در سیستم پولی ارزهای فیات، پول قابل تبدیل به هیچ کالای دیگری نیست. مقامات دولتی میتوانند مستقیما ارزش ارزهای فیات را دستکاری کرده، یا آن را به عملکرد و شرایط اقتصادی کشور گره بزنند. دولتها و بانک مرکزی کشورها در عمل کنترل کاملی بر سیستمهای پولی مبتنی بر Fiat Currency دارند. این امر به آنها اجازه میدهد با ابزار سیاستهای پولی مثل افزایش پایه پولی یا کاهش نرخ بهره به مقابله با تاثیرات رویدادها و بحرانهای اقتصادی بپردازند.
طرفداران استفاده از طلا بهعنوان مبنی ارزشگذاری پول معتقدند یک سیستم پولی با پشتوانه پایدارتر است، چرا که مابهازای فیزیکی و دارای ارزش برای هر اسکناس چاپ شده وجود دارد. از طرف دیگر، طرفدارن بکارگیری ارزهای فیات معتقدند قیمت طلا نوسان زیادی دارد و نمیتوان بهعنوان پشتوانهای قابل اطمینان برای پول از آن استفاده کرد.
واقعیت این است که ارزش پولهای با پشتوانه طلا و ارزهای فیات هر دو میتوانند نوسان داشته باشند. اما در سیستمهای پولی مبنی بر ارزهای فیات، دولت از انعطافپذیری بیشتری برای مقابله با شرایط اضطراری اقتصادی برخوردار است.
برخی از مزایا و معایب ارزهای فیات
همه اقتصاددانان و دیگر متخصصین حوزه مالی و اعتباری موافق بکارگیری ارزهای فیات نیستند. موافقان و مخالفان این ارزها دلایل متعددی در تایید نظر خود دارند که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- کمیاب بودن پشتوانههای با ارزش: Fiat Currency محدود به ذخایر کمیاب کالاهای باارزش فیزیکی مانند طلا و نقره قرار نبوده و ارزش آن تحت تاثیر این موضوع قرار نمیگیرد.
- هزینه کمتر: چاپ پول بدون پشتوانه از چاپ پول با پشتوانه فیزیکی هزینه کمتری دارد.
- انعطافپذیری بیشتر: استفاده از ارزهای فیات به دولتها و بانکهای مرکزی امکان میدهد با بحرانهای اقتصادی بهتر مقابله کنند.
- تجارت بینالملل: ارزهای فیات در سراسر جهان بکار میروند و تبدیل به ارز رایج مبادلات تجاری جهانی شدهاند.
- راحتی استفاده: ارزهای فیات برخلاف ارزهای با پشتوانه به ذخایر فیزیکی فلزات گرانبها، که هزینههای نگهداری و تامین امنیتشان بسیار بالا است، نیازی ندارند. در نتیجه دولتها بسیار راحتتر میتوانند از آنها در چرخه پولی خود استفاده کنند.
- نداشتن ارزش ذاتی: همانطور که گفتیم ارزهای فیات بهخودیخود ارزشی ندارند. این نکته به دولتها اجازه میدهد هرچقدر که میخواهند پول چاپ کنند، که میتواند منجر به تورم شدید و واپاشی اقتصادی شود.
- خطرات احتمالی: از نظر تاریخی، بکارگیری Fiat Currency همیشه متناظر با فروپاشی اقتصادی بوده است. نکته مهمی که نشان میدهد شاید سیستم کنونی مالی جهانی نیز رو به فروپاشی باشد.
ارزهای فیات یا رمزارزها؟
ارزهای فیات و رمز ارزها یک خصوصیت مشترک دارند و آن نداشتن پشتوانه فیزیکی است. هرچند این تنها تشابه این دو است و در باقی موارد عملا در تضاد با یکدیگر قرار دارند.
ارزهای فیات توسط دولتها و بانکهای مرکزی کنترل میشوند. در حالی که رمز ارزها، بخاطر استفاده از سیستم دفترکل گسترده دیجیتال یا همان بلاک چین اساسا ساختاری غیرمتمرکز دارند.
یک تفاوت اساسی دیگر این دو سیستم پولی، نحوه ایجاد پول جدید در آنها است. بیتکوین، مثل اکثر رمز ارزهای معتبر،ذخیره پولی کنترلشده و محدودی دارد. یعنی تعداد بیتکوینهای قابل استخراج مشخص بوده و بهراحتی قابل تغییر نیست. در مقابل بانکهای مرکزی میتوانند بسته به نیازهای اقتصادی کشورها بدون هیچ پشتوانهای اقدام به چاپ پول کنند.
رمزارزها بهعنوان داراییهای دیجیتال مابهازای فیزیکی نداشته و تحت کنترل هیچ دولتی نیستند. در نتیجه استفاده از آنها برای انجام تراکنشهای مالی بینالمللی راحتتر از انتقال پول از طریق سیستمهای بانکی است. بهعلاوه، تراکنشهای ثبتشده روی بلاکچین غیرقابلبازگشت و نهایی هستند، یعنی نمیتوان پولی را دو بار خرج کرد که کلاهبرداری را غیرممکن میکند. همچنین ماهیت فناوری رمز ارزها باعث میشود ردگیری مبادلات مالی انجام شده با آنها بسیار دشوارتر از Fiat Currency باشد.
نکته جالبتوجه دیگر این که بازار رمز ارزها از بازار Fiat Currency بسیار کوچکتر است و در نتیجه نوسانات قیمت بیشتری را تجربه میکند. به همین دلیل هم استفاده از آنها در سراسر جهان به جای ارزهای فیات رواج پیدا نکرده است. هرچند با رشد بیشتر بازار رمزارزها و گسترش کاربرد آنها در تراکنشهای روزمره، شاهد کاهش نوسانات قیمت و پایداری بیشتر آنها خواهیم بود.
ارزهای فیات و آینده پولهای کاغذی (Fiat Money)
در این مقاله به بررسی تاریخچه پول و روند تغییر آن تا رسیدن به ارزهای فیات پرداخته شده است. بررسی ماهیت ارزهای فیات و آینده آنها و نیز جایگزین های آن را در اینجا مطالعه کنید.
آیا ارزهای فیات نسل آخر پولهای کاغذی هستند؟
استفاده از پول در جهت انجام مبادلات تجاری مختلف قرنهای زیادی است که توسط بشر انجام میشود. در این مدت، پول مورد استفاده مردم از نظر ظاهری و ماهیتی تغییرات فراوانی داشته است و همچنان در حال تغییر است. از شروع مبادلات اولیه انسان که به صورت کالا به کالا انجام میشد تا ضرب سکههای طلا و نقره توسط سلسلههای پادشاهی در سراسر جهان و در نهایت تولید پول کاغذی و استفاده از این واسط برای انجام آسانتر معاملات همگی بخشی از این پروسه بودهاند.
پول کاغذی نیز خود در دومین فاز ماهیتی خود به سر میبرد. اولین فاز این پول،پول کالای اولیه (Commodity Money) بود که در آن یک ضریب توافقی از واحد پول رایج کشور با یک کالای اولیه اساسی نظیر طلا یا نقره وضع میشد و دولت حاکم تنها براساس میزان تولیدی آن کالای اساسی اجازه تولید واحد پول اضافهتر را داشت. فاز ثانویه پول کاغذی که با جدا شدن از کالاهای اساسی اتفاق افتاد را پول یا فیات (Fiat Money) میگویند.
ارزهای فیات
پول فیات یک ارز صادر شده توسط دولت است. این ارز با یک کالای اولیه فیزیکی، مثل طلا یا نقره، پشتیبانی نمیشود و تنها پشتیبان آن دولت صادر کننده آن ارز است. ارتباط بین عرضه و تقاضا و پایداری دولت صادرکننده، به جای ارزش کالای اولیه پشتیبان آن تحت عنوان پول کالای اولیه، ارزش پول فیات را تعیین میکند. مدرنترین ارزهای کاغذی ارزهای فیات هستند که شامل دلار آمریکا، یورو و سایر ارزهای جهانی بزرگ میشوند.
نکات کلیدی:
- پول فیات یک ارز صادرشده توسط دولت است که توسط یک کالای اولیه نظیر طلا پشتیبانی نمیشود.
- پول فیات به بانک مرکزی کنترل بیشتری بر روی اقتصاد میدهد؛ زیرا میتواند کنترل میزان چاپ پول را در دست داشته باشد.
- مدرنترین ارزهای کاغذی، مانند دلار آمریکا، ارزهای فیات هستند.
- یکی از خطرهای پول فیات این است که با چاپ بیش از حد آن توسط دولت، یک تورم افسارگسیخته اتفاق بیوفتد.
نحوه کار پول یا ارزهای فیات
پول فیات فقط به این دلیل ارزشمند است که دولت آن ارزش را حفظ میکند. یا ارزهای فیات (Fiat) اینکه دو طرف یک قرارداد بر سر ارزش آن توافق میکنند. در گذشته، دولتها سکهها را از یک کالای اولیه ارزشمند نظیر طلا یا نقره ضرب میزدند. یا پول کاغذی که قابل بازخرید برای یک میزان مشخص از یک کالای اولیه فیزیکی بود را چاپ میکردند. پول فیات غیرقابل تبدیل است و قابلیت بازخرید ندارد. واژه فیات (Fiat) از زبان لاتین میآید که معمولاً به صورت دستوری “باید باشد (it shall be)” و “بگذارید انجام شود (let it be done)” ترجمه میشود.
ریسک از دست دادن ارزش پول فیات به دلیل تورم یا حتی بیارزش شدن آن در واقعه تورم افسار گسیخته، به دلیل عدم ارتباط آن با منابع فیزیکی، همانند ذخیره ملی طلا یا نقره وجود دارد. اگر مردم ایمان خود را از ارز ملی از دست بدهند، آن پول دیگر هیچ ارزشی نخواهد داشت. این قضیه برای ارزهای پشتیبانی شده با طلا متفاوت است. این مدل ارز به دلیل تقاضا برای طلا در جواهرات و دکوراسیون و همچنین ساخت ادوات الکترونیکی، کامپیوترها و وسایل نقلیه در صنعت هوا و فضا دارای ارزش ذاتی است.
نکات ویژه
دلار آمریکا هم پول فیات و هم پول رایج (Legal Tender) است؛ به این معنی که برای قرضهای خصوصی و عمومی قابل قبول است. پول رایج به طور ساده هر ارزی است که توسط یک دولت قانونی میشود. بسیاری از دولتها یک ارز فیات عرضه میکنند و سپس آن را تحت عنوان استاندارد بازپرداخت قبوض، تبدیل به پول رایج میکنند.
در گذشته ایالات متحده، ارز کشور توسط طلا (و در مواردی توسط نقره) پشتیبانی میشد. دولت فدرال جلوی مبادله ارز برای طلای دولت توسط مردم را با تصویب عملکرد بانکی فوری سال 1933 گرفت. استاندارد طلا، که ارز آمریکا را با طلای فدرال پشتیبانی میکرد، وقتی که آمریکا عرضه طلا به سایر کشورها در ازای ارز آمریکا را متوقف کرد، به طور کامل در سال 1971 به پایان رسید.
از آن موقع، برای دلار آمریکا گفته شده که توسط “اعتماد و اعتبار کامل” دولت آمریکا پشتیبانی میشود. “پول رایج برای همه بدهیها، چه عمومی چه خصوصی” میباشد. ولی “قابل بازخرید به پول قانونی در خزانهداری ایالات متحده یا در هر بانک ذخیره فدرال”، آنطوریکه چاپ روی ورق دلار آمریکا ادعا میکند، نیست. به این معنا که دلار آمریکا اکنون به جای “پول قانونی” که قابل معاوضه برای طلا، نقره یا هر کالای اولیه دیگر است، “پول رایج” است.
مزایا و معایت ارزهای فیات
مزایا:
پول فیات در صورتی که بتواند نقشهائی که اقتصاد یک کشور از واحد پولی خود انتظار دارد (حفظ ارزش، ایجاد حساب عددی و سادهسازی تبادل) را برآورده کند، ارز خوبی خواهد بود. همچنین حقالضرب بسیارخوبی دارد.
ارزهای فیات در قرن 20 برتری یافتند. مخصوصاً به دلیل اینکه دولتها و بانکهای مرکزی در تلاش بودند تا اقتصادشان را از بدترین تأثیر رونق و ورشکستی طبیعی چرخه کسبوکار ایزوله کنند. پول فیات مثل طلا نادر یا منبع ثابت نیست. به همین دلیل، بانکهای مرکزی کنترل بسیار بیشتری در تأمین آن دارند. این قضیه به آنها قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مثل تأمین اعتبار، نقدشوندگی، نرخهای سوددهی و سرعت پول را میدهد. برای مثال، ذخیره فدرال آمریکا تعهد دوگانه برای پائین نگه داشتن بیکاری و تورم دارد.
معایب:
بحران رهن مسکن سال 2007 و بحران مالی پیروی آن، این عقیده که بانکهای مرکزی الزاماً میتوانند از بروز رکود یا کسادیهای بزرگ با تنظیم تأمین پول جلوگیری کنند را نقض کرد. یک ارز گره خورده با یک کالای اولیه مثل طلا ، به طور کلی بخاطر عرضه محدود طلا از پول فیات پایداری بیشتری دارد. بخاطر عرضه نامحدود آن، فرصتهای بیشتری برای ایجاد حباب با پول فیات وجود دارد.
مثالی که پول فیات نتیجه اشتباه داد: تورم افسارگسیخته
کشور آفریقائی زیمبابوه یک مثال از بدترین سناریو در ابتدای دهه 2000 ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور شروع به چاپ پول با سرعت سرسامآور کرد. این منجر به تورم افسارگسیخته شد که بین 230 تا 500 میلیارد درصد در سال 2008 افزایش یافت. قیمتها با سرعت افزایش یافتند و مصرفکنندهها ناچار به حمل کیفهای پرپول فقط برای خرید اقلام اولیه شدند. در اوج بحران، 100 تریلیون دلار زیمبابوه حدود 40 سنت از ارز آمریکا ارزش داشت.
علت ارزش پول فیات
در تضاد با پول بر پایه کالای اولیه (Commodity-Based Money) همانند سکههای طلا یا برگههای کاغذی قابل معاوضه برای فلزات ارزشمند، پول فیات تماماً با اعتقاد و اعتماد کامل به دولتی که آن را عرضه کرده است، پشتیبانی میشود. یک علت برای امکانپذیری این قضیه، این است که دولتها از شما بابت عرضه پول فیات مالیات طلب میکنند. از آنجائیکه همه باید مالیات بپردازند یا در غیر اینصورت با مجازاتهای سرسختانه یا زندان روبرو شوند، مردم آن را در مبادلات قبول میکنند (این اصطلاحاً نقشهگرائی (Chartalism) گفته میشود). تئوریهای دیگر پول، مانند تئوری اعتبار، باور دارد که از آنجائیکه همه گونههای پول در اصل یک ارتباط اعتبار و بدهی است، مهم نیست که پول با چیزی برای حفظ ارزش پشتیبانی نشود.
علت ارجحیت پول فیات توسط اقتصادهای مدرن
پیش از قرن 20، بیشتر کشورها گونهای از استاندارد طلا یا پشتیبانی توسط یک کالای اولیه را مورد استفاده قرار میدادند. هرچند با رشد و گسترش معاملات و سرمایهداری بینالمللی در مقیاس و وسعت، میزان محدود طلا خروجی از معادن و موجود در گاوصندوق بانک مرکزی توانائی پیش آمدن با ارزش جدید پیش رو را نداشت که باعث ایجاد اختلالات جدی در بازار و تجارت جهانی میشد. پول فیات به دولتها انعطافپذیری بیشتری برای مدیریت ارز خود، گذاشتن قوانین مالی و ثبات بازارهای جهانی میدهد. همچنین امکان وجود ذخیره جبران کسری را میدهد که به بانکهای تجاری اجازه میدهد تا میزان پول در دسترس خود را برای تلاقی با تقاضای قرض گیرندگان چندبرابر کند.
جایگزینهای پول فیات
امروزه عملاً هر کشور یک پول رایج دارد که پول فیات است. در حالی که قابلیت خرید و فروش طلا و سکههای طلا وجود دارد، به ندرت از آنها برای مبادلات یا خرید روزانه استفاده میشود و بیشتر تحت عنوان اشیاء کلکسیونی یا دارائی معاملاتی درنظر گرفته میشود.
رمزارزهائی، مثل بیتکوین، در دهه گذشته به عنوان یک چالش برای طبیعت تورمی ارزهای فیات ظهور کردند؛ ولی جدا از افزایش علاقهمندی و مقبولیت، این دارائیهای مجازی از دید سنتی “پول” دیده نمیشود. در میان ارزهای دیجیتال، شاخهای تحت عنوان کوینهای ثابت (Stablecoin) وجود دارد که کوینهای در حال چرخش درون این شبکه با یک میزان معادل از ارزهای فیات، مثل دلار، یورو، یا ین ژاپن، پشتیبانی میشود که درون یک حساب بانکی مشخص نگهداری میشوند و هدف از طراحی این ارزها وجود یک منبع ثابت و پایدار برای ارزشگذاری سایر ارزهای دیجیتال میباشد. از میان کوینهای ثابت وثیقه فیات (Fiat-Collaterized Stablecoins) که اکثراً برمبنای دلار آمریکا ارزش گذاری میشوند، میتوان به تتر (Tether(USDT))، TrueUSD (TUSD)، USD Coin (USDC) و Binance USD (BUSD) اشاره کرد.
پول فیات و احتمال بروز تورم افسار گسیخته
تاکنون، اکثر کشورهای دارای پول فیات تنها میزان متوسطی از تورم را تجربه کردهاند که به طور متوسط زیر 2% در سال در چند دهه گذشته بوده است. در واقع، داشتن یک سطح ثابت از تورم یک محرک مثبت یا رشد اقتصادی و سرمایهگذاری دیده میشود؛ زیرا مردم را به درگیر کار کردن پول به جای بیکار گذاشتن آن و از دست دادن قدرت خرید در طول زمان تشویق میکند.
در حالی که دولتها ظرفیت چاپ “نامحدود” واحد ارزی فیات را به صورت تئوری دارند، معمولاً چنین کاری را انجام نمیدهند. داشتن یک ارز پایدار و نسبتاً قدرتمند فقط یک تعهد از مدرنترین بانکهای مرکزی نیست. یک ارز درحال بیارزش شدن پیوسته برای معاملات و تأمین مالی مضر است. همچنین، این قضیه نامشخص است که آیا “چاپ فراوان” پول عامل ایجاد تورم افسارگسیخته است یا خیر. در واقع، تورمهای افسارگسیخته در طول تاریخ، حتی در مواقعی که پول بر مبنای فلزات گرانبها بود نیز اتفاق افتاده است. همه تورمهای افسارگسیخته معاصر با یک شکست بنیادی در اقتصاد تولید بنیادی و یا ناپایداری اقتصادی در کشور شروع شده است.
دیدگاه شما