خرید صندوق های ETF

۲4. صندوق قابل معامله (ETF) چیست؟

با این‌که قراردادهای آتی بیت کوین هم‌چنان به قوت خود باقی هستند، پس صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF) چیست؟ در این مقاله، به بیان توضیحاتی درباره‌ی صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین می‌پردازیم، و تفاوت‌ آن را با «صندوق قابل معامله بلاک چین‌» روشن می‌کنیم.

صندوق قابل معامله (ETF) بیت کوین چیست و کارکرد آن چگونه است؟

ETF معمولا به عنوان صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (exchange-traded fund) شناخته می‌شود. ETF نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که قیمت دارایی‌های خاصی را نظیر طلا، نفت، شاخص یا سهام دنبال می‌‌کند.

نکته‌ی مهم درباره‌ی ETF این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند دارایی‌های موجود در آن را با سایر فعالان بازار در بورس اوراق بهادار معامله کنند.

صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین «ارز دیجیتالِ بیت کوین» را به عنوان یک دارایی تلقی می‌کند یا عملکرد قیمت بیت کوین را دنبال می‌کند؛ یعنی سرمایه‌گذارِ دارنده‌ی صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین به صورت غیرمستقیم بیت کوین را خریداری می‌کند، نه بیت کوین واقعی را. این شرایط به سرمایه‌گذار کمک می‌کند از فرایند پیچیده‌ی ذخیره‌سازی و اقدامات امنیتی آن رها شود.

به علاوه، صندوق قابل خرید صندوق های ETF معامله دقیقا از قیمت بیت کوین پیروی می‌کند؛ به این ترتیب، از نظر سرمایه‌گذار میان در اختیار داشتن صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین و خرید و نگهداری از ارز دیجیتال واقعی باید تفاوت اندکی وجود داشته باشد.

تفاوت میان خرید یک صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین و خودِ بیت کوین در این است که سرمایه‌گذاران به جای الزام به خرید و ذخیره‌ی امن بیت کوین واقعی، یک کانال سرمایه‌گذاری تحت نظارت را در اختیار دارند که می‌توانند از طریق آن، در صرافی‌ها خرید و فروش کنند.

چرا باید در یک صندوق قابل خرید صندوق های ETF معامله بیت کوین سرمایه‌گذاری کرد

شاید اکنون این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که اگر صندوق قابل معامله بیت کوین دقیقا از قیمت رمز ارز واقعی پیروی می‌کند، دیگر چرا باید یک واسطه برای خودمان ایجاد کنیم؟ ما می‌توانیم مستقیما در بیت کوین سرمایه‌گذاری و معامله کنیم.

بگذارید در این مورد کمی بیش‌تر توضیح دهیم؛ دلایل زیادی برای ضرورت استفاده از صندوق قابل معامله‌ (ETF) بیت کوین وجود دارند. یکی از مهم‌ترین دلایل را پیش‌تر بیان کردیم؛ این‌که سرمایه‌گذاران دیگر مجبور نیستند نگران رویه‌های امنیتی مربوط به ذخیره‌سازی بیت کوین و سایر رمز ارزها باشند. هم‌چنین، دیگر نیاز نیست فقط به صرافی‌های رمز ارز وابسته باشید؛ سرمایه‌گذاران می‌توانند ETF را از طریق واسطه‌ها نظیر بازارها و صرافی‌های سنتی نیز خرید و فروش کنند.

البته، هنوز هیچ صندوق قابل معامله‌ و قابل سرمایه‌گذاری بیت کوین در صرافی‌های ایالات متحده وجود ندارد، ولی صندوق‌های قابل معامله‌‌ای وجود دارند که از طریق آن‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند در بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند – نظیر محصولات مالی بیت کوین قابل دسترس در «صرافی‌های اروپایی‌» و صرافی خارج از بورس «بیت کوین تراست.‌»

اوراق قابل معامله (ETN) – ارائه‌دهنده‌ی بیت کوین

سرمایه‌گذاران می‌توانند در بورس اوراق بهادار استکهلم با یورو یا با کرون سوئد، به خرید و فروش اوراق قابل معامله‌ی ارائه‌دهنده‌ی بیت کوین (XBT Provider Bitcoin) بپردازند.

آن‌ها به سرمایه‌گذاران خرد و سرمایه‌گذاران نهادی امکان می‌دهند دسترسی تحت نظارتی به بیت کوین و اتریوم داشته باشند.

سرمایه‌گذاران برای در اختیار داشتن Bitcoin One Tracker (یک محصول قابل‌ معامله برای نشان دادن بازده‌ی دارایی‌هایی نظیر بیت کوین) باید ۲.۵ درصد کارمزد بپردازند.

سرمایه‌گذاری تراست بیت کوین

سرمایه‌گذاری تراست بیت کوین متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری گری‌اسکیل (Grayscale) به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد سهام را در صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله خارج از بورس (OTC) خریداری کنند؛ این صندوقْ بیت کوین را به عنوان یک دارایی پایه از جانب سرمایه‌گذاران نگهداری می‌کند.

سرمایه‌گذاران بابت داشتن سهام در سرمایه‌گذاری تراست بیت کوین باید سالانه دو درصد کارمزد بپردازند.

صندوق‌های قابل معامله بلاک چین

شماری از صندوق‌های قابل معامله‌ی بلاک چین وجود دارند که از جانب مشتریان‌شان در سهام بیت کوین سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از صندوق‌های قابل معامله‌ی بلاک چین در بازار عبارت هستند از Amplify Transformational Data Sharing ETF (NYSEARCA: BLOK) ، صندوق قابل معامله Reality Shares Nasdaq NexGen Economy ETF (NASDAQ: BLCN)، و Innovation Shares NextGen Protocol ETF (NYSEARCA: KOIN).

مزایای صندوق قابل معامله

صندوق قابل معامله (ETF) بیت کوین به گروه‌های متعدد و جدیدی از سرمایه‌گذاران متمول که پیش‌تر قادر به سرمایه‌گذاری در بیت کوین نبودند، کمک می‌کند.

به علاوه، پذیرش صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین قیمت بیت کوین را به قله‌های جدیدی خواهد رساند، زیرا سرمایه‌گذاران نهادی و سرمایه‌گذاران شخصی که پیش‌تر با این فناوری آن‌چنان آشنا نبودند، اکنون قادر هستند از طریق صندوق‌های قابل معامله در بیت کوین آزادانه سرمایه‌گذاری کنند.

آینده‌ی صندوق‌های قابل معامله بیت کوین

کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات متحده (CFTC) بر فرایند فهرست کردن قراردادهای آتی بیت کوین در گروه بورس بازرگانی و کالای شیکاگو (CME) و بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) نظارت داشته است؛ از این رو، احتمال ایجاد صندوق‌های قابل معامله در آینده وجود خواهد داشت.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) فهرست تراست بیت کوین وینکلواس را در ۲۰۱۸ تایید نکرد، ولی هستر پیرس، عضو این کمیسیون، معتقد است بازار برای صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین آماده است و هم‌چنین، در رد صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین با سایر اعضای گروه موافق و همراه نبوده است.

جامعه‌ی رمز ارز امیدوار است در آینده‌ی نزدیک صندوق قابل معامله بیت کوین در صرافی‌های ایالات متحده در دسترس باشند. ولی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا نگران است «معامله‌ی بیت کوین در صرافی‌هایی که عمدتا تحت نظارت نیستند، بیت کوین را در برابر کلاهبرداری و فریبکاری آسیب‌پذیر کند.‌» این خود دلیل اصلی عدم تایید صندوق قابل معامله‌ی بیت کوین تاکنون تلقی می‌شود.

با رشد بازار بیت کوین و افزایش شفافیت در فعالیت‌های معاملاتی آن، زیاد طول نخواهد کشید که صندوق قابل معامله بیت کوین در فهرست بورس‌های مهم اوراق بهادار ایالات متحده قرار بگیرد.

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)

در پست قبلی مجله (همه چیز درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری) اشاره شد که دو نوع اصلی صندوق سرمایه‌گذاری وجود دارند؛ صندوق‌های سرمایه ثابت و صندوق‌های سرمایه متغیر. نوع سومی از صندوق نیز وجود دارد که به آن صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (در زبان انگلیسی: Exchange Traded Fund یا به اختصار ETF) گفته می‌شود. این نوع صندوق برای اولین بار در سال 1993 ایجاد شد و یکی از نوآوری‌های صنعت مالی و سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود؛ از سال 1993 تا کنون، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله رشد حیرت‌انگیزی داشته‌اند. بنظر می‌رسد در سال‌های آینده نیز رشد این بخش از صنعت سرمایه‌گذاری ادامه داشته باشد.

این نوشته به معرفی صندوق‌های قابل معامله می‌پردازد؛ امّا پیش از آن باید اشاره شود که دو نوع دیگر صندوق چه ایراداتی دارند.

ایرادات وارد به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (صندوق‌های سرمایه متغیر)

یادآوری: نحوه عملکرد صندوق‌ سرمایه‌گذاری مشترک

• خالص ارزش دارایی واحد این صندوق‌ها در هر روز یک‌بار محاسبه می‌شود و صدور و ابطال واحد صندوق با همین قیمت انجام می‌شود.
• واحد صندوق را خود صندوق صادر و ابطال می‌کند و امکان معامله صندوق در جای دیگری (بازار ثانویه) وجود ندارد.
• تعداد واحد صندوق با صدور واحد جدید افزایش یافته و با ابطال واحد کاهش می‌یابد.
• صدور واحد جدید صندوق، خالص ارزش دارایی یک واحد صندوق را تغییر نمی‌دهد.

انتقادات

در سال‌های اخیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک محبوبیت زیادی یافتند؛ با این حال دو انتقاد اصلی به نحوه عملکرد این صندوق‌ها وارد است.

انتقاد اول، عدم محاسبه ارزش صندوق و عدم امکان معامله واحد آن در طول روز: همانطور که در پست قبلی مجله اشاره شد، قیمت واحد صندوق‌ سرمایه‌گذاری مشترک در هر روز فقط یک‌بار و در پایان بازار محاسبه و منتشر می‌شود و تغییرات قیمت واحد در طول روز مشخص نمی‌شود. همچنین خرید و فروش واحد این صندوق‌ها نیز فقط یک‌بار در روز و پس از محاسبه خالص ارزش دارایی صندوق انجام می‌شود و امکان معامله واحد صندوق در طول روز وجود ندارد. (این مشکل در ETF حل شده است!)

انتقاد دوم، اثرات مالیاتی ابطال یک واحد بر دیگر دارندگان واحدها: در صورتی که یکی از دارندگان واحد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک قصد نقد کردن (ابطال) واحد خود را داشته باشد، صندوق باید اقدام به فروش اوراق بهادار (مثلاً سهام) موجود در سبد خود کند تا وجه مورد نظر جهت ابطال واحد تامین شود. در بسیاری از کشورها، صندوق‌ها پس از فروش اوراق بهادار باید مالیات آن را بپردازند؛ در نتیجه نه فقط شخصی که قصد ابطال واحد صندوق را دارد، بلکه تمامی دارندگان واحد صندوق سرمایه‌گذاری باید این مالیات را پرداخت کنند. (این مشکل نیز در ETF حل شده است!)

ایرادات وارد به صندوق‌های سرمایه‌گذاری سرمایه ثابت

یادآوری: نحوه عملکرد صندوق سرمایه‌گذاری با سرمایه ثابت

• واحد صندوق بطور پیوسته در بازار معامله می‌شود و از همین رو، خالص ارزش دارایی‌های واحد صندوق ممکن است با قیمت خرید و فروش آن متفاوت باشد. (یعنی NAV هر واحد صندوق با قیمت واحد آن متفاوت باشد.)
• تعداد واحد صندوق ثابت است.

انتقادات

یک انتقاد اساسی به نحوه عملکرد این نوع صندوق وارد است. از آنجا که قیمت واحد صندوق در نتیجه عرضه و تقاضا در بازار مشخص می‌شود، قیمت واحد ممکن است با NAV هر واحد متفاوت باشد. برخلاف چیزی که بنظر می‌رسد، در بسیاری از موارد مقدار این تفاوت بسیار زیاد است و راهی برای نزدیک کردن قیمت واحد به NAV آن وجود ندارد. (این مشکل در ETF حل شده است!)

صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)

همانگونه که ذکر شد، هر یک از دو نوع صندوق سرمایه ثابت و سرمایه متغییر دارای نکات مثبت و منفی هستند:

• نکات مثبت صندوق سرمایه متغییر: صدور و ابطال به قیمت NAV واحد و امکان کاهش و افزایش تعداد واحد صندوق
• نکته مثبت صندوق سرمایه ثابت: امکان معامله واحد صندوق در بازار

بنابراین، آیا بهتر نیست نوع سومی از صندوق را طراحی کنیم که نکات مثبت هر دو این صندوق‌ها را داشته باشد؟

صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله ویژگی‌های مثبت هر دو را دارد. در ادامه به بررسی ویژگی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله می‌پردازیم.

ویژگی اول

واحد این صندور در طول روز در بازار مورد معامله قرار می‌گیرد؛ درست مانند یک سهم. یعنی می‌توان از صفحه مربوط به کارگزاری، نام صندوق مورد نظر را جست و جو و آن را خرید و فروش کرد.

ویژگی دوم

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، صدور و ابطال واحد فقط و فقط برای برخی از سرمایه‌گذاران بزرگ صندوق انجام می‌شود و صندوق برای عموم مردم واحد صادر و ابطال نمی‌کند. این رکن صندوق در ایران تحت عنوان «بازارگردان» و کشورهای دیگر تحت عنوان AP (یا Authorized Participant) شناخته می‌شود. چنین ساز و کاری جهت نزدیک نگه داشته شدن قیمت واحد صندوق به NAV آن طراحی شده است.

جزئیات این ساز و کار در ایران با دیگر کشورها متفاوت است، امّا اساس آن یکسان است. فرض کنید قیمت واحد صندوق از NAV آن بیشتر باشد. (یعنی صندوق در قیمتی بالاتر از ارزش واقعی آن معامله شود.) همانطور که در نوشته قبلی گفته شد، در این صورت گفته می‌شود «صندوق در premium معامله می‌شود»؛ در این حالت، بازارگردان موظف است طی یک عملیاتی که به آن آربیتراژ گفته می‌شود قیمت واحد صندوق را به NAV آن نزدیک کند. نحوه انجام این عملیات در ایران کمی با دیگر کشورها تفاوت دارد و به همین دلیل، هم برای نمونه ایرانی و هم برای نمونه غیر ایرانی این عملیات در ادامه شرح داده می‌شود.

انجام عملیات آربیتراژ بین قیمت واحد و NAV آن در خارج از ایران

در کشورهایی نظیر آمریکا، برخی از سرمایه‌گذاران بزرگ صندوق تحت عنوان AP مسئول انجام آربیتراژ هستند. در مثال بالا، یعنی در شرایطی که قیمت واحد صندوق بیشتر از NAV آن است، یک AP اقدام به خرید یک سبد مشابه با سبد صندوق از بازار کرده و با تحویل این سهم‌ها به صندوق، واحد معادل آن‌ها را دریافت می‌کند و در بازار به فروش می‌رساند. این عمل از یک سو باعث بالا رفتن قیمت سهم‌های صندوق (و در نتیجه بالا رفتن NAV صندوق) شده و از سوی دیگر به علت فروش واحد جدید در بازار موجب کاهش قیمت واحد صندوق می‌شود. برای درک بهتر، به تصویر زیر زیر توجه کنید.

یک مثال از عملیات آربیتراژ

فرض کنید یک صندوق قابل معامله که به 10 واحد تقسیم شده است، تعداد 100 سهم «الف» به قیمت 200 تومان برای هر سهم و 50 سهم «ب» به قیمت 70 تومان برای هر سهم را در سبد خود دارد و قیمت هر واحد آن در بازار برابر 2500 تومان است. برای سنجش وضعیت این ETF، باید NAV هر واحد این صندوق را محاسبه کنیم:

بنابراین NAV هر واحد عبارت است از:

همانگونه که در مثال ذکر شد، قیمت هر واحد صندوق در حال حاضر برابر 2500 تومان است. با مقایسه قیمت هر واحد و NAV هر واحد به این نتیجه می‌رسیم که قیمت واحد صندوق به اندازه 150 تومان بیشتر از NAV واحد است و بنابراین صندوق در premium معامله می‌شود. در این شرایط AP باید اقدام به آربیتراژ میان قیمت واحد و NAV واحد کند.

به منظور انجام آربیتراژ، AP اقدام به خرید سهم‌های الف و ب می‌کند. در نتیجه خرید، قیمت این دو سهم افزایش می‌یابد. بنابراین NAV واحد صندوق رشد می‌کند و مثلاً به 2400 تومان می‌رسد. همچنین AP با تحویل این سهم‌ها به صندوق، واحدهای جدیدی دریافت می‌کند و این واحدها را در بازار عرضه می‌کند. در نتیجه عرضه این واحدها در بازار، قیمت واحد صندوق کاهش می‌یابد و مثلاً به 2450 تومان می‌رسد. بنابراین طی عملیات آربیتراژ اختلاف قیمت واحد صندوق و NAV آن از 150 تومان به 50 تومان کاهش یافت.

این عملیات تا جایی ادامه پیدا می‌کند که قیمت واحد صندوق برابر قیمت NAV آن شود.

حالت برعکس

حالت برعکس نیز ممکن است رخ دهد. (یعنی حالتی که قیمت واحد در بازار کمتر از قیمت NAV آن باشد.) در این حالت AP مسیر برعکس را طی می‌کند؛ یعنی اقدام به خرید واحد از بازار، انتقال آن به صندوق و دریافت سهام می‌کند. در این حالت با خرید واحد، قیمت آن در بازار افزایش یافته و با عرضه سهام سبد صندوق به بازار، قیمت سهم‌ها کاهش یافته و در نتیجه NAV صندوق کاهش می‌یابد.

انجام عملیات آربیتراژ بین قیمت واحد و NAV آن در ایران

در ایران فرآیند آربیتراژ میان قیمت واحد صندوق و NAV واحد آن کمی با خارج از ایران متفاوت است و به ترتیب زیر است:

• اگر قیمت واحد صندوق از NAV هر واحد صندوق بیشتر باشد: در این صورت بازارگردان تعدادی واحد از صندوق خریداری می‌کند (واحد برای وی صادر می‌شود) و واحدها را در بازار عرضه می‌کند. تفاوت این روش با مشابه آن در خارج از ایران این است که در این روش بازارگردان سهم را از بازار خریداری نمی‌کند و سهم توسط خود صندوق خریداری می‌شود.
• اگر قیمت واحد صندوق از NAV هر واحد صندوق کمتر باشد: در این صورت بازارگردان تعدادی واحد صندوق را از بازار خریداری می‌کند و با تحویل این واحدها به صندوق معادل ریالی آن را دریافت می‌کند. (صندوق برای وی ابطال می‌شود.)

موارد عدم انجام آربیتراژ

امکان انجام آربیتراژ در ETFها فقط در صورتی فراهم می‌شود که تمامی سهم‌های سبد صندوق به طور پیوسته در طول روز معامله شوند؛ چرا که برای صدور یا ابطال واحد ETF نیاز است تمامی این سهم‌ها خرید یا فروش شوند. بنابراین اگر به هر دلیلی امکان خرید یا فروش یکی از سهم‌های سبد صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله فراهم نباشد، امکان انجام آربیتراژ وجود نخواهد داشت. در این صورت بازارگردان یا AP موفق به انجام آربیتراژ نخواهد شد. برخی از این موارد عبارتند از:

1. نماد یکی از سهم‌های سبد صندوق بسته باشد.
2. نماد یکی از سهم‌های سبد صندوق خریدار یا فروشنده‌ای نداشته باشد.

به همین دلیل ETFها عموماً سعی می‌کنند سهم‌ها و نمادهای معتبری را برای تشکیل سبد سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های شاخصی

همانطور که در مقاله «همه چیز درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری» خرید صندوق های ETF اشاره شد، یکی از روش‌های مدیریت صندوق، مدیریت به روش غیرفعال (passive) و با استفاده از یک شاخص است. در این روش صندوق سعی می‌کند بازدهی یک شاخص (مثلاً شاخص کل بورس تهران یا شاخص Dow Jones را دنبال کند.) اکثر ETFها به همین روش مدیریت می‌شوند. البته امکان مدیریت فعال ETFها نیز فراهم است، با این حال از ابتدای شکل‌گیری صندوق‌های قابل معامله در بازارهای مالی آمریکا، عمده صندوق‌های قابل معامله بصورت شاخصی (index fund) تشکیل شده‌اند. علت این مسئله این است که معمولاً سهم‌هایی که در شاخص‌های معروف وجود دارند، نقدشوندگی بیشتری دارند و پیوسته‌تر مورد معامله قرار می‌گیرند. این مسئله فرآیند آربیتراژ را میسرتر می‌کند.

روش خرید و فروش صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)

همانگونه که که متن نوشته اشاره شد، صندوق قابل معامله دقیقاً مانند یک سهم خرید و فروش می‌شود؛ به این معنی که هر صندوق در بازار فرابورس یک نماد دارد. برای خرید صندوق باید از صفحه حساب کارگزاری خود، نماد صندوق را جست و جو کرده و آن را خریداری کنید.

آشنایی با مفهوم صندوق در صندوق

(در زبان انگلیسی: Fund of Funds)

صندوق در صندوق یکی از انوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است، با این تفاوت که این نوع از صندوق، به جای خرید مستقیم اوارق بهادار، اقدام به خرید واحد دیگر صندوق‌ها می‌کند.

پاسخ به سوالات کلیدی برای خرید ETF پالایشی

از برنامه‌های مهم پیش‌روی دولت برای بازار سهام و مردمی کردن اقتصاد، عرضه صندوق‌های قابل معامله (ETF) به بورس به شمار می‌رود که از پنجم شهریور پذیره‌نویسی دومین مرحله از آن آغاز شده است.

به گزارش آژانس رویدادهای مهم نفت و انرژی"نفت ما "، بسیاری از کارشناسان معتقدند که اقدام دولت مبنی بر عرضه صندوق‌های ETF در کنار دیگر حمایت‌های صورت گرفته می‌تواند در چارچوب عمق بخشیدن به معاملات بازار و جهش قیمت سهام شرکت‌های دیگر تاثیرگذار باشد.
از همین رو پذیره‌نویسی نخستین مرحله واگذاری سهام دولتی در قالب صندوق‌های قابل معامله بورسی که شامل سهام سه بانک ملت، تجارت و صادرات و دو بیمه البرز و اتکایی بود از روز یکشنبه (۱۴ اردیبهشت) آغاز و تا ۳۱ اردیبهشت ماه به عنوان آخرین مهلت ثبت‌نام برای مشارکت در این صندوق‌ها در نظر گرفته شد که در ابتدا توانست سود معقولی را نصیب افرادی کند که در خرید این صندوق‌ها مشارکت داشتند به همین دلیل پیش‌بینی فعالان بازار در این مرحله از عرضه صندوق های ETF مشارکت بیشتر مردم برای خرید این صندوق‌ها است.
در نخستین مرحله از پذیره‌نویسی صندوق‌های ETF هر کدملی توانست تا سقف دو میلیون تومان مالک واحدهای این صندوق سرمایه‌گذاری شود که یکی از مزیت‌های این واگذاری، بهره‌مندی ایرانیان از تخفیف ۲۰ درصدی برای خرید این صندوق‌ها اعلام شده است.
اکنون بعد از گذشت حدود سه ماه و نیم از عرضه سهام بانکی‌ها و بیمه‌ای‌ها از طریق صندوق‌های ETF در بورس، پذیره‌نویسی دومین مرحله از صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله به نام دارا دوم از پنجم شهریور درچهارمین روز از هفته دولت، طبق وعده داده شده از سوی وزیر امور اقتصادی و دارایی آغاز شد.
دارا دوم شامل سهام شرکت‌های پالایشگاهی، پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت اصفهان (شپنا) و پالایش نفت بندر عباس (شبندر) است و بر اساس اطلاعات منتشر شده شیوه عرضه این صندوق مانند نخستین مرحله از عرضه صندوق سرمایه‌گذاری دولتی است که متعلق به سهام بانکی و بیمه‌ای بود.
درباره خرید و پذیره نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق ETF ابهامات و سوالاتی توسط مردم مطرح شده که در ادامه تلاش می‌شود بدان‌ها پاسخ داده شود.
۱- چه افرادی امکان مشارکت در پذیره‌نویسی این صندوق را دارند؟
براساس پذیره‌نویسی صندوق دارا دوم مانند نخستین مرحله از عرضه صندوق ETF، عموم مردم با استفاده از کد ملی یا کد بورسی خرید صندوق های ETF می‌توانند نسبت به خرید یا پذیره‌نویسی این صندوق اقدام کنند.
۲- پایان مهلت در نظر گرفته شده برای خرید این صندوق چه زمانی است؟
متقاضیان خرید این صندوق از پنجم شهریور ماه تا پایان روز ۱۹ شهریور یعنی به مدت دو هفته قادر به مشارکت در پذیره‌نویسی این صندوق هستند.
۳- آیا مهلت مشارکت در پذیره‌نویسی صندوق پالایشی یکم تمدید می‌شود؟
در وضعیت فعلی نمی‌توان به احتمالات تصمیم‌گیری مسوولان برای تمدید مدت زمان پذیره‌نویسی این صندوق اشاره‌ای کرد اما ممکن است با توجه به استقبال سرمایه‌گذاران برای خرید این صندوق‌ها تصمیمات لازم جهت تمدید زمان پذیره نویسی این صندوق‌ها اتخاذ شود.

۴- نحوه خرید صندوق دارا دوم به چه صورتی است؟
متقاضیان خرید این صندوق می‌توانند در بازه زمان تعیین شده با مراجعه به بانک و ارائه کارت ملی نسبت به خرید این صندوق اقدام کنند، همچنین افرادی که دارای کد معاملاتی هستند می‌توانند به صورت غیر حضوری از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری خود نسبت به ثبت سفارش خرید اقدام کنند.
۵- سرمایه‌گذاران از چه زمانی امکان معامله این صندوق‌ها را دارند؟
سرمایه‌گذاران این صندوق تا یک ماه امکان فروش آن را ندارند و بعد از آن مانند صندوق دارا یکم امکان معامله برای افراد مهیا می‌شود.
۶- افرادی که دارای کد بورسی نیستند چگونه می‌توانند معاملات این صندوق‌ها را انجام دهند؟
داشتن کد معاملاتی (کد بورسی) برای پذیره‌نویسی الزامی نیست و متقاضیان برای انجام معامله این واحدها که از یک ماه به بعد از تخصیص امکان‌پذیر است، می‌توانند به تدریج طی ماه‌های آینده و در فرصت مناسب نسبت به ثبت‌نام در سامانه سجام و دریافت کد معاملاتی (کد بورسی) مطابق رویه‌های شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه اقدام کنند.
۷- چه اطلاعاتی برای پذیره‌نویسی این صندوق لازم است؟
اطلاعات مورد نیاز برای تکمیل اطلاعات شامل نام، نام‌خانوادگی، شماره ملی، تاریخ تولد، نام پدر، کد پستی، شماره تلفن همراه و شماره شبای بانکی فرد پرداخت‌کننده است.
۸- بانک‌های انتخاب شده برای پذیره‌نویسی صندوق‌های ETF پالایشی کدامند؟
دستوالعمل پذیره‌نویسی صندوق دارا دوم به بانک‌های ملی ایران، سپه، مسکن، کشاورزی، ملت، صادرات ایران، تجارت، توسعه تعاون، رفاه کارگران، قرض الحسنه مهر ایران، پست بانک ایران، اقتصاد نوین، پارسیان، پاسارگاد و کارآفرین اعلام شده است و سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به این بانک‌ها و ارائه کارت ملی نسبت به خرید این صندوق‌ها اقدام کنند.
۹- همه افراد مجاز به پذیره‌نویسی این صندوق هستند؟
پذیره‌نویسی برای هر شخص حقیقی ایرانی دارای کد ملی تا سقف ۵۰ میلیون ریال امکان‌پذیر است و محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد.
۱۰- همه سرمایه‌گذاران تا سقف پنج میلیون تومان مجاز به خرید این صندوق هستند؟
متقاضیانی که در نخستین مرحله پذیره‌نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق واسطه‌گری مالی یکم شرکت کرده‌اند، می‌توانند در مجموع دو صندوق «سرمایه‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم» و همچنین «سرمایه‌ گذاری پالایشی یکم» تا سقف ۵۰ میلیون ریال پذیره‌نویسی کنند.
بر این اساس، افرادی که به میزان دو میلیون تومان صندوق ETF دارای یکم را خریداری کرده بودند، در این مرحله می توانند تنها سه میلیون تومان از واحدهای این صندوق را خریداری کنند.

صندوق قابل معامله(ETF)

رئیس اداره مشتقات فرابورس ایران گفت: آپشن مشتقه روی ای تی اف منتشر شده و حدود قیمت مشخص دارد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار عنوان کرد؛

انتظار تثبیت روند قیمت سهام‌ها تا ۶ ماه آینده/ پالایشی ها تا پایان سال به قیمت ذاتی خود می رسند

رئیس سازمان بورس گفت: برنامه برای بازارگردانی سهم‌های ETF داریم و تلاش می کنیم که تا پایان سال صندوق های دولتی (پالایشی ها) به قیمت های ذاتی خود برسند.

مقام مسئول در سازمان بورس:

حجم صندوق های بورسی ۵۳۰ هزار میلیارد تومان شد

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس گفت: حجم صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی به حدود ۵۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.

مهلت پذیره‌نویسی پالایشی یکم یک هفته تمدید شد

سازمان بورس امروز از تمدید یک هفته‌ای مدت پذیره‌نویسی صندوق پالایشی یکم خبر داد.

ادامه پذیره نویسی واحدهای صندوق سرمایه گذاری پالایشی یکم

پذیره نویسی واحدهای صندوق سرمایه گذاری پالایشی یکم(پالایش) تا خرید صندوق های ETF چهارشنبه ۱۹ شهریور ادامه دارد و زمان ورود سفارش در این نماد هر روز از ساعت ۱۲:۳۰ تا ۱۴ است.

عضو شورای عالی بورس خبر داد

تصمیم شورای عالی بورس درباره صندوق دارا دوم

عضو شورای عالی بورس گفت: مقرر شد واگذاری دارا دوم خرید صندوق های ETF به نحوی باشد که مانند دارا اول، مردم در عرضه و تصمیم سازی آن حضور داشته باشند.

مدیر صندوق دارایکم عنوان کرد

افزایش بازدهی دارایکم ظرف ۲ الی ۳ هفته آینده

مدیر صندوق دارایکم با بیان اینکه صبوری، اصل اول سرمایه گذاری در بازار سرمایه است، گفت: سهام دارایکم ظرف ۲ تا ۳ هفته آینده که بازار از هیجانات به دور شد بازده بسیارخوبی خواهد داشت.

ساعت ۲۴ امشب؛ پایان پذیره‌نویسی صندوق واسطه‌گری مالی یکم

پذیره‌نویسی واحدهای صندوق واسطه‌گری مالی یکم که از ۱۴ اردیبهشت امسال آغاز شده بود، ساعت ۲۴ امشب به پایان می‌رسد.

معاون وزیر اقتصاد به مهر خبر داد

افزایش ۷۲ درصدی ارزش صندوق‌های ETF/ چرا دولت سهام را در بورس عرضه نکرد؟

معاون وزیر اقتصاد گفت: اگر کسی ۲ میلیون تومان در صندوق ETF پذیره نویسی کند،به قیمت امروز ارزش سهام او ۳ میلیون و ۴۵۰ هزارتومان شده است به عبارتی به هر فرد ۱ میلیون و ۴۵۰هزارتومان سود می‌رسد.

در گفتگو با مهر مطرح شد

پس انداز دارایی‌های خرد خانوار در قالب خرید یونیت‌های دارا یکم / ۳۰ درصد سود در جا

کارشناس بازار سرمایه معتقد است: خرید یونیت های سرمایه گذاری دارا یکم می تواند پس انداز مناسبی برای دارایی خرد خانوار و سوددهی آن در آینده باشد.

معاون وزیر اقتصاد:

صندوق های ETF چگونه به مردم واگذار می‌شود؟

معاون وزیر اقتصاد گفت: افرادی که یک دهم درصد واحدهای صندوق را داشته باشند، حق شرکت در مجامع را دارند و می‌توانند در تعیین مدیریت صندوق در تصمیم گیری‌ها مشارکت کنند.

معاون وزیر اقتصاد به مهر خبر داد

امکان معاملاتی شدن ETF یکماه پس از خرید / شورای عالی بورس امروز تصمیم می‌گیرد

معاون وزیر اقتصاد خرید صندوق های ETF گفت: به منظور افزایش قابلیت نقدشوندگی صندوق های سرمایه گذاری پیشنهاد دادیم محدودیت معاملاتی شدن صندوق‌های ETF از دو ماه به یک ماه کاهش یابد.

از سوی وزارت اقتصاد؛

دو بانک به فهرست پذیره نویسی صندوق‌های ETF افزوده شد

وزارت امور اقتصادی و دارایی دو بانک را به فهرست بانک های منتخب جهت پذیره نویسی صندوق های قابل معامله اضافه کرد.

در گفتگو با مهر مطرح شد

دولت اگرقصدخروج ازبنگاه داری داشت از ETF استفاده نمی‌کرد/ به مدیریت غیر دولتی صندوق‌هاخوشبین نیستیم

عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف گفت: دولت اگر قصد خروج از بنگاه داری را داشت، روش ETF را برای واگذاری انتخاب نمی‌کرد.

مرکز پژوهش‌های مجلس:

واگذاری به روش ETF حفظ مدیریت دولتی در عین تامین کسری بودجه است/ مشکل اهلیت خریدار حل نخواهد شد

هدف دولت از واگذاری سهام در قالب صندوق‌های قابل معامله،تأمین سریع کسری بودجه و در عین حال حفظ مدیریت دولت بر این شرکت‌ها تا پایان دوره برنامه ششم توسعه است.

در یادداشتی مطرح شد

نقد ۵ اقتصاددان بر واگذاری سهام دولت در صندوق های قابل معامله

پنج اقتصاددان در یادداشتی با اشاره به ۶ مشکل و چالش مهم که واگذاری سهام دولت در قالب صندوق‌های قابل معامله (ETF) ایجاد خواهد کرد، راهکارهای اصولی برای برون رفت از این شرایط را پیشنهاد کردند.

خرید صندوق های ETF

سرمایه‌گذاری و سودگیری از بازار سرمایه در صورتی که خلاف قانون نباشد، به خودی خود اشکال ندارد و بدون شک مسئولان بورس با موازین شرعی به پرداخت سود مشغول‌اند.

عضو شورای فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره مسائل شرعی سود سرمایه‌گذاری در صندوق‌های (ETF) توضیحاتی را ارائه کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدعباس موسویان عضو شورای فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، درباره مسائل فقهی سود حاصل از خرید و فروش سهام صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) اظهار کرد: از نظر مراجع تقلید خرید و فروش سهام دو شرط دارد. شرط نخست این است که کالاهای تولیدی در آن شرکت از مسیر حرام تولید نشده باشد و شرط بعدی اینکه شرکت سهامی، دارای سود ربوی نباشد.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری در بورس دو روش است. در نوع اول آن افراد سرمایه‌گذار تنها به دنبال نگهداری و سودآوری سهام خود هستند ولی در نوع دوم افراد سهام را خرید و فروش می‌کنند و به دنبال کسب سود کوتاه مدت هستند که این مسئله احکام و ضوابطی دارد که سرمایه‌گذاران باید آن را رعایت کنند.

وی معتقد است که سرمایه گذاری در بورس، به شرطی که ضوابط شرعی آن رعایت شود بهترین نوع سرمایه‌گذاری در کشور است و از نظر او در شرکت‌های بورسی کشور ما دو شرط ذکر شده ( مسائل شرعی) در معاملات رعایت می‌شود.

ایشان در پایان در خصوص سود معاملات صندوق‌های ETF گفت: سود معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) در بورس حرام نیست. سرمایه‌گذاری و سودگیری از بازار سرمایه خرید صندوق های ETF خرید صندوق های ETF در صورتی که خلاف قانون نباشد، به خودی خود اشکال ندارد و بدون شک مسئولان بورس با موازین شرعی به پرداخت سود مشغول‌اند.

گفتنی است؛ چندی پیش برخی از مراجع تقلید از ابهام سود پرداختی توسط بورس به سهام شرکت‌های حاضر در صندوق ETF سخن گفته بودند.