سود غیرعملیاتی چیست؟

در این طبقه‌بندی، سعی شده است، اقلام صورت سود و زیان به تفکیک عملیاتی و غیرعملیاتی آورده شود، دلیل تفکیک فعالیت‌های غیرعملیاتی از عملیاتی، شناسایی عملکرد واقعی شرکت است. در ادامه به توضیحات بیشتری از تفاوت این دو بخش می‌پردازیم:

سود غیرعملیاتی چیست؟

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست؟

سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست؟

برای هر شخصی هدف از سرمایه گذاری در هر بازاری کسب سود می باشد پس سود و زیان یکی از مهم‌ترین مفاهیمی می باشد که سهامداران در فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه گذاری خود باید با آن آشنا باشند. بر همین اساس افراد باید با انواع سود و مفاهیم آنها آشنا شوند.

این مقاله را برای اینکه بدانید سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست؟ و این دو چه تفاوتی با هم دارند مطالعه نمایید.

منظور از سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست؟

برای اینکه یک سرمایه گذاری سودمند داشته باشید باید پیش از هر کاری به بررسی بازار مورد نظر و عوامل تاثیر گذار بر رشد آن را مورد بررسی قرار دهید و برای انجام این کار باید به برخی اصطلاحات مربوط به آن آشنا باشید در ادامه این مطلب به تعریف برخی از این اصطلاحات همچون سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی می پردازیم.

سود عملیاتی چیست؟

سود عملیاتی میزان سوددهی عملیاتی یک واحد تجاری را تعیین می نماید. سود عملیاتی بیانگر باقیمانده‌ سود پس از محاسبه‌ همه هزینه‌های عملیاتی مربوط به واحد تجاری می باشد و علاوه بر بهای تمام‌شده‌ کالای فروش رفته، هزینه‌های عمومی، اداری و هزینه‌هایی مانند بیمه و اجاره، حمل‌ونقل و کرایه در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته خواهد شد و بطور کلی همه هزینه‌هایی که برای حفظ فعالیت واحد تجاری ضروری هستند، حتما باید در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته شوند.

سود عملیاتی همانند سود ناخالص در بردارنده‌ بهره‌های پرداختی بابت درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها، مالیات و بدهی‌ها نمی‌شود. سود عملیاتی قابلیت سوددهی عملیاتی یک واحد تجاری را مشخص می‌کند.

گفتنی است همه درآمدهایی که شرکت‌ها از طریق انجام عملیات اصلی خود کسب می‌کنند، درآمدهای عملیاتی شرکت محسوب می‌شود. همچنین همه هزینه‌هایی که در فرایند این درآمدهای عملیاتی ایجاد شوند، جزء هزینه‌های عملیاتی شرکت هستند.

همه درآمدهایی که شرکت‌ها به واسطه انجام عملیات اصلی خود کسب کند، درآمدهای عملیاتی شرکت و همه هزینه‌هایی که در پروسه این درآمدهای عملیاتی ایجاد می شوند، جزء هزینه‌های عملیاتی شرکت هستند و از اختلاف بین درآمدهای عملیاتی و هزینه‌های عملیاتی شرکت سود عملیاتی به دست می آید. در ادامه با یک مثال سود عملیاتی رو توضیح می دهیم.

بطور مثال درآمد کسب شده از محل فروش اتومبیل برای یک شرکت اتومبیل سازی مانند ایران خودرو یک درآمد عملیاتی است اما درآمد حاصل از فروش یک ساختمان متعلق به شرکت ایران خودرو، یک درآمد عملیاتی نیست.

سود غیرعملیاتی سود غیرعملیاتی چیست؟ چیست؟

سود غیرعملیاتی برخلاف سود عملیاتی ناشی از فعالیت‌های غیرمرتبط با موضوع اصلی شرکت می باشد. سود غیرعملیاتی معمولا مربوط به سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و سهام، سود حاصل از فروش دارایی‌های غیرمنقول، سود حاصل از اوراق مشارکت و… است که امکان دارد قسمتی از آن سود غیر مستمر باشد.

برای تعیین و محاسبه سود غیر عملیاتی و غیر مستمر که ناشی از فروش دارایی‌های غیرمنقول هم می باشد باید درآمد حاصل از فروش دارایی ذکر شده را از بهای تمام شده تاریخی آن کم کرده تا سود غیرعملیاتی آن بدست بیاید.

یک مثال برای سود غیرعملیاتی

به طور مثال شرکت پتروشیمی شازند اراک با نماد شاراک محصولات شیمیایی زیر را تولید می‌کند که چند محصول شیمیایی آن بصورت زیر است.

1. پلی اتیلن سبک خطی
2. اتیلن گلایکول
3. پلی پروپیلن
4. هیدروکربور A80
5. پلی اتیلن سنگین
6. پلی بوتاداین
7. دو اتیل هگزانول

همه محصولات نام برده شده بعد از اینکه به فروش برسند برای شاراک درآمد عملیاتی و سپس سود عملیاتی به وجود می آورند.

اما در کنار فروش این محصولات فکر کنید که شاراک در حسابهای بانکی کوتاه‌مدت خود مقداری پول نقد دارد که هر ماه مقداری از بانک سود دبه دست می آورد که این سودِ حاصل از پول نقد سپرده گذاری شده در بانک سود غیر عملیاتی محسوب می شود.

و این دو سود کسب شده در دو حساب مختلف با نام سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی درج می‌شوند به این صورت که سود فروش محصولات در حساب سود عملیاتی و سود بانکی در حساب سود غیر عملیاتی منظور می گردد.

تفاوت سود عملیاتی و غیر عملیاتی در چیست؟

سود غیر عملیاتی ناشی از فعالیت‌های غیرمرتبط با موضوع اصلی شرکت ، مانند سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و خرید و فروش سهام، سود حاصل از فروش دارایی‌های غیرمنقول، سود حاصل از اوراق مشارکت و… می باشد اما سود عملیاتی مربوط به فعالیت های مرتبط با موضوع اصلی شرکت می باشد.

نحوه محاسبه اختلاف بین سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی در شرکت های مختلف اهمیت بسیار زیادی دارد. از مهم ترین مسائل که باید به آن توجه شود مسائل مالی آن شرکت می باشد.

در این زمینه مدیران مالی می توانند تاثیر بسزایی در انجام درست خرج و مخارج ها و همچنین حسابرسی درست داشته باشند که این امر نیاز به دقت و تخصص بالایی دارد.

مدیران می توانند در نتیجه کسب آموزش های تخصصی لازم در زمینه انواع محاسبات مالی و تکنیک های کاربردی از طریق کارشناسانی مجرب موفقیت های لازم را در این زمینه کسب نموده و در نتیجه به بهترین شکل مدیریت خود را به انجام رسانند.

هدف از انتشار این مقاله تعریف و بررسی سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی و آشنایی سرمایه گذاران با تفاوت میان این دو می باشد. امیدواریم از مطالعه آن رضایت خاطر داشته باشید.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی

وقتی صحبت از سود می‌شود منظور ما این است که مجموع درآمدهای یک کسب و کار از هزینه‌هایی که متحمل شده بیشتر است. برعکس این مفهوم بیانگر زیان یک کسب و کار می‌باشد. در این مقاله قصد داریم به بررسی مفهوم سود و زیان عملیاتی بپردازیم.

سود عملیاتی(Operating Profit) چیست؟

سود عملیاتی یک شرکت برابر با مجموع درآمدهای شرکت (از فعالیت‌های اصلی و عملیاتی مثل فروش)، منهای استهلاک و هزینه‌های عملیاتی مثل هزینه‌های فروش، عمومی و اداری و. طی یک دوره معین است. سود عملیاتی شامل هرگونه سود حاصل از فعالیت‌های غیراصلی شرکت و همچنین مالیات و بهره نمی‌باشد. منظور از فعالیت‌های اصلی شرکت این است که مثلا یک شرکت تولید کننده پوشاک، فعالیت اصلی‌اش فروش پوشاک است پس درآمد عملیاتی آن همان فروش محصولاتش محسوب می‌شود. درواقع درآمد عملیاتی در حال تکرار است و به احتمال زیاد همراه با گسترش شرکت رشد می کند. درحالیکه درآمد حاصل از فروش یکی از زمین‌های این شرکت جزء درآمد عملیاتی آن نیست و جزء درآمدهای غیر عملیاتی شرکت محسوب می‌شود. این درآمدها در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند. مانند درآمد حاصل از سود سهام، سرمایه‌گذاری‌ها و غیره. سود عملیاتی را می‌توانید به عنوان شاخص خوبی برای سلامت عملکرد شرکت یا کسب وکار در نظر بگیرید. چراکه هم میزان فروش یا درآمد عملیاتی شرکت و هم تمام هزینه‌های اصلی شرکت را در بر می‌گیرد.

گاهی اوقات سود عملیاتی راEBIT (Earnings before Interest and taxes) می‌نامند. که این در صورتی صدق می‌کند که شرکت درآمدهای غیرعملیاتی نداشته باشد.

در ضمن زمانیکه درآمدهای اصلی شرکت از هزینه‌های آن کمتر باشد به جای سود عملیاتی، شرکت دارای زیان عملیاتی می‌باشد.

فرمول و نحوه محاسبه سود عملیاتی

استهلاک - هزینه‌های عملیاتی - بهای تمام شده کالای فروش رفته - درآمد عملیاتی(فروش) = سود عملیاتی

در سود غیرعملیاتی چیست؟ واقع خلاصه فرمول فوق را می‌توان بصورت زیر نوشت:

استهلاک - هزینه‌های عملیاتی - سود ناخالص = سود عملیاتی

نمونه‌هایی از سود عملیاتی

برای مشاهده سود عملیاتی باید به صورت سود و زیان شرکت مراجعه کنید. که از طریق سایت کدال می‌توانید به تمامی صورت‌های مالی شرکت مدنظر خود دسترسی پیدا کنید. به قسمتی از صورت سود وزیان شرکت پالایش نفت بندعباس (شبندر) توجه کنید. در این صورت سود و زیان مطابق فرمول گفته شده سود عملیاتی شرکت محاسبه گردیده است.

سود غیرعملیاتی چیست؟

همانطور که پیش ازین نیز گفتیم سود غیر عملیاتی حاصل فعالیت‌هایی که است که مربوط به فعالیت‌های اصلی شرکت نمی‌باشد. مانند سود حاصل از فروش دارایی‌های غیرمنقول، سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و سهام، سود حاصل از اوراق مشارکت یا سپرده بانکی می‌باشد که ممکن است بخشی یا کلی از آن به صورت مستمر اتفاق نیافتد و تنها در یک زمان محقق شود. جهت محاسبه سود غیرعملیاتی این دارایی‌ها فقط کافی است بهای تمام‌شده آن‌ها را از درآمد حاصل از فروششان کم کنید تا سود غیرعملیاتی را بدست آورید.

نحوه محاسبه سود غیر عملیاتی

برای پی بردن به نحوه محاسبه سود غیرعملیاتی به مثال زیر توجه کنید:

اگر یک شرکت تولیدی در سال 1398 یک زمین به ارزش 2 میلیارد تومان خریداری کرده باشد و در سال 1399 آن را با قیمت 3 میلیارد تومان بفروشد. این 1 میلیارد سود غیرعملیاتی محسوب می‌شود.

تفاوت بین سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی

همانطور که پیش از این گفتیم سود عملیاتی حاصل کسر هزینه‌های عملیاتی از درآمدهای عملیاتی است. درحالیکه برای سود غیر عملیاتی این چنین نیست و سود غیر عملیاتی سودی است که شرکت از فعالیت‌های اصلی خود کسب نمی‌کند و حاصل فعالیت‌های غیرعملیاتی شرکت می‌باشد. درواقع سود عملیاتی همیشگی و مستمر است اما سود غیرعملیاتی همیشگی و مستمر نیست.

مراحل تهیه سود و زیان سود غیرعملیاتی چیست؟ عملیاتی و غیر عملیاتی

برای بدست آوردن سود وزیان عملیاتی و غیر عملیاتی دو روش وجود دارد.

• تک مرحله ای: در این روش ابتدا کلیه درآمدها یکجا آورده و کلیه هزینه‌ها را نیز از آن کم می‌کنیم که حاصل همان سود قبل از بهره و مالیات(EBIT) می‌باشد. که با کسر مالیات و بهره به سود یا زیان بعد از کسر مالیات یا همان سود یا زیان خالص خواهیم رسید.
• دو مرحله‌ای: در این روش ابتدا درآمدهای عملیاتی آورده شده در ادامه هزینه‌های عملیاتی از آن کسر می‌شود که به سود یا زیان عملیاتی می‌رسیم در مرحله بعد هزینه‌های غیرعملیاتی از درآمدهای غیر عملیاتی کسر می‌شود. درنهایت به سود و زیان قبل از کسر مالیات می‌رسیم که با کسر مالیات و بهره سود و زیان ویژه(خالص) خواهیم رسید. که جزء مهم‌ترین بخش‌های صورت حساب سود و زیان محسوب می‌شود چراکه نتیجه فعالیت یک واحد تجاری را نشان می‌دهد که آیا واحد تجاری در طول دوره مالی فعالیتش سودآور بوده‌است یا خیر.

جمع‌بندی

برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها بهتر است قبل از هرچیز به بررسی صورت‌های مالی آن‌ها بپردازید. باتوجه به موارد گفته‌شده می‌توانید با بررسی صورت سود و زیان شرکت‌ها به میزان سود عملیاتی آن‌ها پی ببرید و در تحلیل‌های خود از آن استفاده کنید. گاهی اوقات ممکن است شرکتی سود عملیاتی مثبتی داشته باشد اما با توجه به داشتن بدهی‌های زیاد شرکت، همزمان دچار زیان خالص نیز باشد. که باید به این موارد توجه کافی داشته باشید. همچنین توجه داشته باشید که در محاسبه EPS شرکت، سود عملیاتی وزن بیشتری دارد. چراکه سود عملیاتی تکرارشونده و مستمر است درحالیکه سود غیر عملیاتی اینطور نیست و ممکن است در دوره بعدی برای شرکت محاسبه نگردد. جهت یادگیری مطالب بیشتر، می‌توانید سایر مقالات سایت اقتصاد بیدار را مطالعه نمایید.

سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی سهام بورس چیست؟

هدف هر بنگاه اقتصادی کسب سود است. برای تعیین سود باید درآمدها و هزینه‌های شرکت شناسایی شوند. درآمدها می‌توانند به صورت فروش نقد یا نسیه به دست آیند. هزینه‌ها، جریان‌های نقدی خروجی برای تولید درآمدها هستند. هزینه‌ها نیز می‌توانند نقد یا نسیه باشند. سود از تفاضل بین درآمدها و هزینه‌ها به دست می‌آید. درصورتی که حجم هزینه‌ها بیشتر از درآمدها باشد، شرکت زیان خواهد کرد. در این مقاله هدف تفکیک سود و زیان شرکت‌ها به دو بخش عملیاتی و غیرعملیاتی است، اما پیش از آن لازم است، اجزای صورت سود ‌و زیان به طور مجزا معرفی گردد و نتیجه فعالیت یک شرکت را در قالب میزان درآمد، هزینه و سود یا زیان در یک دوره مشخص زمانی نمایش می‌دهد. اقلام این صورت مالی به شرح زیر می‌باشند:

بسته به ماهیت فعالیت شرکت، صورت سود و زیان می‌تواند اقلام متفاوتی داشته باشد. صورت سود و زیان نمای شرکت را از دید روش کسب درآمد و چگونگی صرف هزینه‌ها نشان می‌دهد. در ادامه تک‌تک اقلام آن بررسی می‌شوند.

درآمد

به صورت کلی درآمد عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به آورده آنان مربوط می‌شود. درواقع فروش یا درآمد، ارزش کالاها و خدمات فروش رفته شرکت را نشان می‌دهد. انواع درآمدها به دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند:

درآمدهایی هستند که درنتیجه فعالیت شرکت در راستای اساسنامه (موضوع فعالیت هر شرکت، هنگام تأسیس به وضوح در اساسنامه شرکت قیدشده‌ است و یا در تصمیمات مجامع تغییر می‌کند). و باهدف نیل به منظور خاصی که برای آن به وجود آمده است، به دست می‌آیند. این دسته از درآمدها با توجه به اصل تداوم فعالیت شرکت، می‌توانند جنبه دائمی و پایدار داشته باشند. استمرار رشد این گروه از درآمدها می‌تواند نقطه قوت شرکت باشد. درواقع، کلیه درآمدهایی که شرکت‌ها از طریق انجام “عملیات اصلی” خود کسب نمایند، درآمدهای عملیاتی شرکت می‌باشند.

گروهی از درآمدهای شرکت که در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند درآمدهای غیرعملیاتی نام دارند. مهمترین ویژگی این درآمدها آن است که عموماً تکرارپذیر نیستند. ناپایداراند و سود حاصل از آن‌ها قابل سود غیرعملیاتی چیست؟ برنامه‌ریزی نیست. لازم به ذکر است که از دیدگاه حسابداری و نیز تحلیلی تفکیک این دو نوع درآمد (عملیاتی و غیرعملیاتی) بسیار اهمیت دارد که در انتها چرائی آن بررسی می‌گردد.

هزینه‌ها

مفهوم کلی هزینه‌ها عبارت است از کاهش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به ستانده آنان مربوط می‌شود. انواع هزینه‌ها به شرح زیر است:

بهای تمام‌شده کالا

این گروه از هزینه‌ها، هزینه‌هایی هستند که شرکت برای تولید محصولات خودمصرف می‌کند. این هزینه‌ها به‌صورت مستقیم منتج به تولید گردیده و یا زمینه‌های لازم برای تولید را فراهم می‌کند. عناصر تشکیل‌دهنده بهای تمام‌شده کالا به شرح زیر می‌باشند:

• مواد اولیه مستقیم: مواد اولیه مستقیم بخش اصلی تولید محصول را تشکیل می‌دهند.
• دستمزد مستقیم تولیدی: حقوق و دستمزد پرداختی به پرسنل واحد تولید است که نتیجه عملکردشان مستقیماً منتج به تولید محصول می‌شود.
• سربار: سایر هزینه‌های تولیدی به‌ غیر از مواد اولیه مستقیم و دستمزد را هزینه‌های سربار می‌گویند. به‌ عنوان مثال هزینه تعمیرات و نگهداری ماشین‌آلات تولیدی. این گروه از هزینه‌ها برای ادامه تولید موردنیاز هستند اما نمی‌توان آن‌ها را جز به جز به محصول خاصی تخصیص داد.

خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی

از آنجا که شرکت می‌تواند از فعالیت‌های مختلف سود غیرعملیاتی چیست؟ عملیاتی کسب درآمد نماید یا متحمل هزینه شود، منابع و هزینه‌های مربوط به سایر فعالیت‌های عملیاتیِ متفاوت از مبالغ گزارش‌شده در سرفصل فروش و بهای تمام‌شده، در این سرفصل به صورت جداگانه‌ گزارش می‌شوند. “سایر هزینه‌های عملیاتی” در بردارنده هزینه‎‌های فروش، بازاریابی، هزینه‌های مالی و اداری شرکت سود غیرعملیاتی چیست؟ هستند که ارتباط مستقیم با تولید شرکت ندارند اما امکان حذف آن‌ها از سازمان هم وجود ندارد و از الزامات بقای سازمان هستند. خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی، ماحصل تفاوت سایر هزینه‌های عملیاتی از سایر درآمدهای عملیاتی است. «خالص سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی: شرکت می‌تواند از فعالیت‌های غیرعملیاتی نیز کسب درآمد نماید یا متحمل هزینه شود. این‌گونه مبالغ در این سرفصل نشان داده می‌شوند». به کلیه هزینه‌هایی که در قالب هزینه بهای تمام‌شده کالا و هزینه‌های اداری، مالی، توزیع و فروش قرار نگیرد هزینه‌های غیرعملیاتی می‌گویند. این دسته از هزینه‌ها دائمی نیستند و با نوع عملکرد شرکت مرتبط نیستند. خالص سایر درآمدها و هزینه‌های غیرعملیاتی، ماحصل تفاوت سایر هزینه‌های غیرعملیاتی از سایر درآمدهای غیرعملیاتی است.

هزینه‌های مالی

این گروه از هزینه‌ها شامل هزینه‌های دریافت وام و تأمین مالی شرکت است. این هزینه‌ها به دلیل اهمیت خاصی که دارند در طبقه‌بندی مستقلی آورده می‌شوند. بخش بزرگی از آن‌ها شامل هزینه بهره و سایر هزینه‌های مرتبط با تحصیل وام است.

مالیات بر درآمد

عمده شرکت‌ها طبق قانون باید بخشی از سود خود را به عنوان مالیات به دولت بپردازند. نرخ مالیات بسته به ماهیت کسب و کار، نوع فعالیت، چرخه عمر، نوع محصولات، رویه سود غیرعملیاتی چیست؟ های حسابداری شرکت‌ها و … متغیر خواهد بود. در ایران نرخ رایج مالیات برای شرکت‌های غیر بورسی ۲۵% و برای شرکت‌های بورسی ۲۲٫۵% است.

در این طبقه‌بندی، سعی شده است، اقلام صورت سود و زیان به تفکیک عملیاتی و غیرعملیاتی آورده شود، دلیل تفکیک فعالیت‌های غیرعملیاتی از عملیاتی، شناسایی عملکرد واقعی شرکت است. در ادامه به توضیحات بیشتری از تفاوت این دو بخش می‌پردازیم:

همانطور که دیدیم، فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی معمولاً به شکل جداگانه در صورت سود و زیان گزارش می‌شوند. همه درآمدهایی که شرکت‌ها از طریق انجام عملیات اصلی خود کسب می‌کنند، درآمدهای عملیاتی شرکت محسوب می‌شود. همچنین همه هزینه‌هایی که در فرایند این درآمدهای عملیاتی ایجاد شوند، جزء هزینه‌های عملیاتی شرکت هستند. سود یا زیان، تفاوت درآمدها و هزینه‌هاست، لذا سود و زیان عملیاتی با در نظر گرفتن درآمد و هزینه بخش عملیاتی یک شرکت و سود یا زیان غیرعملیاتی با در نظر گرفتن درآمد و هزینه بخش غیرعملیاتی یک شرکت تعریف می‌گردد. سود غیرعملیاتی ناشی از فعالیت‌های “غیرمرتبط با موضوع اصلی” شرکت است. معمولاً سود غیرعملیاتی مربوط به سود حاصل از فروش دارایی‌های غیرمنقول، سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها و سهام، سود حاصل از اوراق مشارکت و… می‌باشد که ممکن است بخشی از آن غیرمستمر باشد. برای مثال یک شرکت غیرمالی می‌تواند سود سهام یا سود حاصل از سرمایه‌گذاری در دیگر شرکت‌ها را به عنوان درآمد غیرعملیاتی شناسایی نماید.

درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری و هرگونه عایدی و زیان حاصل از فروش این اوراق بهادار می‌تواند جزئی از روند عادی کسب ‌و کار چنین شرکت‌هایی باشند. حال اگر همین مثال در شرکتی که فعالیت اصلی آن مالی است بررسی گردد، درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری و درآمدهای مالی جزء فعالیت‌های عملیاتی آن محسوب می‌شوند. لذا آنچه اهمیت پیدا می‌کند آن است که نمی‌توان تعریف ثابتی برای عملیاتی یا غیرعملیاتی بودن یک‌قلم درآمدی یا هزینه‌ای ارائه داد و این موضوع بسته به فعالیت هر شرکت تعریف می‌گردد.سود عملیاتی نشان‌دهنده‌ باقیمانده‌ سود بعد از محاسبه‌ تمام هزینه‌های عملیاتی مربوط به واحد تجاری است. علاوه بر بهای تمام‌شده‌ کالای فروش رفته، هزینه‌های اداری، عمومی و هزینه‌هایی نظیر اجاره و بیمه، حمل‌ و نقل و کرایه در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته می‌شوند. در حقیقت تمام هزینه‌هایی که برای حفظ فعالیت واحد تجاری “ضروری” هستند، باید در محاسبه‌ سود عملیاتی در نظر گرفته شوند. درواقع سود عملیاتی “قابلیت سوددهی از بخش عملیاتی” یک واحد تجاری را مشخص می‌کند.

آنچه در تحلیل یک شرکت باید موردتوجه قرار بگیرد، آن است که سودهای عملیاتی معمولاً قابلیت اتکا و پایداری بیشتری نسبت به سودهای غیرعملیاتی دارند، لذا آنچه در یک شرکت اهمیت دارد آن است که از محل “عملیات اصلی” خود سودآور باشد، بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها نشان می‌دهد، در برخی موارد، شرکت از محل عملیات اصلی خود زیان زننده بوده و به مدد درآمدهای غیرعملیاتی همچون درآمد سرمایه‌گذاری‌ها (با فرض غیرمالی بودن شرکت مدنظر) درنهایت توانسته سود خالص ایجاد کند. در بحث نسبت‌های مالی سه نوع اصلی حاشیه سود ناخالص (مارجین ناخالص)، حاشیه سود عملیاتی (مارجین عملیاتی) و حاشیه سود خالص (مارجین خالص) بررسی می‌گردد. در مثال مذکور، حاشیه سود عملیاتی منفی بوده و حال ‌آن‌که به واسطه اضافه شدن درآمدهای سرمایه‌گذاری و جبران زیان در بخش غیرعملیاتی شرکت، حاشیه سود خالص مثبت است. درواقع آنچه اهمیت دارد این است که در بررسی یک شرکت تنها به سودآوری مقطع فعلی بسنده نشود و چگونگی ایجاد سود و محل‌های آن به دقت آنالیز شود (تمام روندی که از مرحله فروش در صورت سود‌ و زیان شروع‌شده تا رسیدن به سود خالص بررسی گردد). بدین ترتیب می‌توان متوجه شد، سودآوری شرکت چقدر از محل فعالیت‌های عملیاتی و چقدر از محل فعالیت‌های غیرعملیاتی بوده و مهم‌تر از همه، چقدر در سالیان آتی “قابلیت تکرارپذیری” دارد. وجود منابع دیگر درآمدی که در این مقاله با درآمدهای غیرعملیاتی از آن‌ها اسم بردیم نه تنها برای شرکت بد نیست، بلکه به شرط سرمایه‌گذاری صحیح و ایجاد جریانات نقدی ورودی مثبت، مفید نیز هست، در مثال عنوان‌شده شرکت از محل عملیات اصلی خود زیان زننده بود، هر شرکتی در طول عمر خود ممکن است به دلیل تغییرات برخی فاکتورها همچون نرخ فروش، تحریم، بهای تمام‌شده و… در مقاطعی با این شرایط روبرو شود، اما اگر زیان‌ده بودن بخش عملیاتی شرکت در چندین سال مدام تکرار شود و سودآوری خالص نهائی شرکت بر پایه درآمدهای غیرعملیاتی بچرخد، شرکت در طولانی‌مدت دچار مشکل می‌گردد، به بیانی ساده، شرکت از فعالیت اصلی خود که به واسطه آن تأسیس‌شده است، توانایی “خلق ارزش” برای سهامداران خود را نخواهد داشت.

سود عملیاتی و غیر عملیاتی چیست؟

هر شخصی که قدم در بازار سرمایه می‌گذارد یا به ایجاد یک شرکت و یا کسب‌وکار بزرگ و کوچک اقدام می‌کند، یک هدف اصلی را دنبال می‌کند و آن هدف چیزی جز کسب سود در وهله‌ی اول ‌و به حداقل رساندن زیانِ ناشی از فعالیت‌های خود، در وهله‌ی دوم نیست. اطلاع دقیق از اینکه سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی شرکت چیست و می‌توان آن را چگونه دسته‌بندی کرد،امری واجب و ضروری برای هر سرمایه‌گذار است.پس در ادامه به شرح و توضیح انواع سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی می‌پردازیم.

سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی :

یک دسته‌بندی کلی برای انواع سود، تقسیم آن به دو بخش سود عملیاتی و سود غیرعملیاتی است.

در ابتدا باید بدانیم فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی و وجه تمایز آن‌ها چیست و چرا سود حاصل از آن‌ها را به دو بخش مجزا تفکیک می‌کنیم. فعالیت‌های عملیاتی شامل تمام عملیات تولیدی شرکت و واحد تجاری است که شرکت برای آن‌ها هزینه صرف می‌کند. این هزینه‌های صرف شده هزینه‌های عملیاتی نام دارند و برای مثال می‌توانیم هزینه‌های عمومی و اداری و هزینه‌های توزیع و فروش را نام ببریم. هزینه‌های عملیاتی در صورت سود و زیان شرکت‌های مختلف منتشر می‌شوند.

سود عملیاتی چیست؟

در واقع می‌توان گفت اختلافی است که ما از تفاوت بین درآمد حاصل برای شرکت و هزینه‌هایی که برای رسیدن به این درآمد صرف کرده‌ایم، به دست می‌آوریم.

هزینه‌های عملیاتی – درآمدهای عملیاتی = سود عملیاتی

هزینه عملیاتی – سود ناخالص = سود عملیاتی

مثال: سودی که یک شرکت تولیدکننده‌ی لوازم صوتی و تصویری از فروش محصولات خود (تلویزیون، ضبط‌صوت و …) کسب می‌کند، سود عملیاتی محسوب می‌شود. چون از طریق هدف اصلی شرکت مثلاً ساخت تلویزیون و فروش آن، به دست می‌آید، تکرارپذیر و همیشگی است به همین دلیل از اهمیت بسیاری برخوردار است.

چون از طریق هدف اصلی شرکت مثلاً ساخت تلویزیون و فروش آن، به دست می‌آید، تکرارپذیر و همیشگی است به همین دلیل از اهمیت بسیاری برخوردار است.

سود غیر عملیاتی چیست؟

سودی که شرکت یا واحد سود غیرعملیاتی چیست؟ تجاری از طریق فعالیت‌های اصلی خود کسب نمی‌کند ، سود غیر عملیاتی است. این سود در بین سرمایه گذاران بورسی از اهمیت کمتری برخوردار است؛ زیرا این سود ممکن است به‌صورت دائم برای شرکت حاصل نشود و در بازه‌ای از زمان کسب این سود دیگر غیرقابل تکرار شود. برای روشن شدن بهتر موضوع می‌توانیم مثالی بیان کنیم:

شرکتی که لوازم صوتی و تصویری تولید می‌کند دارای کارخانه‌ای با فضای ١٠٠.٠٠٠ مترمربع است اما ساختمان اصلی کارخانه فقط ١٠,٠٠٠ مترمربع از این فضا را اشغال می‌کند. مدیران به دلیل بلااستفاده بودن ٩٠,٠٠٠ مترمربع از زمین شرکت خود، تصمیم به قطعه‌قطعه کردن و فروش زمین‌ها می‌کنند. سودی که از طریق فروش هر قطعه از این قطعه زمین‌ها به دست می‌آید، سود غیر عملیاتی نامیده می‌شود، چون باگذشت زمان تمام این قطعات به فروش می‌رسند و احتمال تکرار فروش زمین رفته‌رفته به صفر می‌رسد پس این سود همیشگی نیست. شامل تمام اموال غیرمنقول و سرمایه‌گذاری های شرکت در بانک و … است، پس سودی که شرکت ماهیانه از طریق سرمایه‌گذاری در بانک به دست می‌آورد هم سود غیر عملیاتی است ، اگر شرکت اقدام به بازپس‌گیری پول خود از بانک کند این سود قطع می‌شود بنابراین بازهم نتیجه‌گیری این است که این سود همیشگی نیست.

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود غیر عملیاتی :

اگر شرکت تولیدکننده‌ی لوازم صوتی تصویری یک اتوبوس به ارزش ٨٠٠ میلیون تومان را در سال ٩٧ برای سرویس کارکنان خود خریداری کرده باشد؛ اما در سال ٩٩ به دلیل تعدیل نیرو دیگر نیازی به اتوبوس نداشته باشد و آن را باقیمت ١ میلیارد و ٨٠٠ میلیون به فروش برساند، این ١ میلیارد حاصله سود غیر عملیاتی شرکت به‌حساب می‌آید.

نتیجه‌گیری:

برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها قبل از هر چیز بهتر است که به‌ صورت های مالی آن شرکت‌ها در سایت کدال توجه داشته باشیم و مشاهده کنیم که بیشتر سود به‌دست‌آمده‌ی شرکت مربوط به سود عملیاتی آن است، این امر نشان‌دهنده‌ی این است که شرکت‌هایی که در زمینه‌ی تولید و فروش موفقیت بیشتری دارند به همان اندازه هم سود عملیاتی بیشتری خواهند داشت.

هدف ما از این مقاله آموزش بورس ، آشنایی بهتر شما با مفاهیم سود و زیان عملیاتی و غیر عملیاتی بود تا در تصمیم‌گیری‌های انجام‌شده در مسیر فعالیت‌های سرمایه گزاری در سهام شرکت‌ها بورسی، بهترین گزینه‌ها را اتخاذ کنید.

سود عملیاتی و غیر عملیاتی

میخواهم با شما در ارتباط با سود عملیاتی و غیرعملیاتی صحبت کنم. موردی سود غیرعملیاتی چیست؟ که شاید بارها در سرفصل صورت های مالی دیده باشید ولی خب تفاوت آن و اینکه چه نکاتی رو در ارتباط با آن باید در نظر بگیرید رو ندونید و اینکه یک مقدار امروز مفصل درمورد این موضوع با همدیگر صحبت کنیم.

خیلی مهم هست که ما بدونیم در صورت های مالی باید سودهای عملیاتی را لحاظ کنیم یا سودهای غیر عملیاتی را و چه تفاوت هایی دارند و چه نکات متفاوتی نسبت بهم دارند.

اول از تعریفش شروع کنیم؛

سود عملیاتی، سودیست که حاصل عملیات شرکت است. درواقع اگر یک شرکت خودروسازی را مورد بررسی قرار میدهیم، عملیات آن شرکت میشود تولید خودرو، یک شرکت فولادی میشود تولید ورق ها یا پروفیل های فولادی. یک شرکت پتروشیمی، محصولات پتروشیمی و همین ترتیب این موضوع میتواند بسط پیدا کند.

مجموعه سودی که حاصل میشود از فعالیت های آن شرکت، فعالیت های مرتبط با حوزه فعالیت آن شرکت رو اصطلاحا سود عملیاتی میگوییم. درواقع درآمدهای حاصله منهای هزینه های استفاده شده برای تولید. به عنوان مثال هزینه های خط تولید، هزینه های اجاره، هزینه های حمل و نقل، همه این هزینه هایی که مربوط به تولید هست را باید در نظر بگیریم، از طرف دیگر فروش محصولات را هم باید به عنوان درآمد اخذ کنیم و با کسر این دو به سود حاصل از عملیات مرتبط با شرکت برسیم.

سود غیر عملیاتی چیست؟ سود غیر عملیاتی مربوط به عایدی شرکت غیر از عملیات آن شرکت است. یعنی اگر یک شرکتی یک سری سرمایه گذاری دارد مثلا ملکی رو خریداری کرده، در سپرده بانکی پولی رو دارد، یا اوراق مشارکتی خریداری کرده یا هر شکل دیگه ای از سرمایه گذاری و سودی که از این مسیر و از این منشا حاصل میشود رو اصطلاحا سود غیر عملیاتی میگوییم.

یعنی ده سال پیش مثلا یک ساختمانی رو یا یک دفتری را خریداری کرده شرکت به قیمت صد میلیون تومن. امروز همان ارزشش دو میلیارد تومن شده. این درواقع سود غیر عملیاتی نامیده میشود، ارتباطی به فعالیت های آن شرکت ندارد یعنی تفاوتی نمیکند که شرکت محصولش پتروشیمی باشد، خودروسازی باشد یا هر حوزه دیگه ای باشد. این سود غیر از عملیات شرکت حاصل شود.

حالا کدوم برای ما مثبت هست و از کدوم باید بیشتر استفاده کنیم؟ نکته حائز اهمیت برای ما سود عملیاتی هست. چرا؟ به خاطر اینکه سود عملیاتی رسالت آن شرکت را نشان میدهد.

فراموش نکنیم، ما وقتی داریم روی یک سهام سرمایه گذاری می کنیم، یعنی در واقع در پس ذهنمون اعتقادمان این است که این شرکت در آینده سوددهی دارد، این سوددهی از محل فعالیت های شرکت است. یعنی اگه یک شرکت خودروسازی احساس میکنیم که خودروهای بیشتری با قیمت بیشتری میفروشد و این سود ایجاد میکند و این سود رو به سهام دارانش بر میگرداند و همچنین هر حوزه دیگری.

پس عملا برای ما حوزه عملیاتی اون شرکت حائز اهمیت است. مضاف بر این، این نکته باید در نظر گرفته شود که سود غیر عملیاتی را هر مجموعه دیگری میتواند حاصل کند یعنی افراد حقیقی، حتی سود غیرعملیاتی چیست؟ افراد حقوقی و هر مجموعه دیگری که روی آن ملک یا سپرده بانکی یا آن اوراق مشارکت سرمایه گذاری میکرد، میتوانسته آن نتیجه را حاصل کند، پس عملا نیازی به یک شرکت حالا خودروسازی یا پتروشیمی نبود . یعنی مزیت نسبی آن حوزه فعالیت در سود عملیاتی عملا خودش را نشان نمیدهد.

حالا نکته حائز اهمیت اینست که ما از این پارامتر استفاده کنیم و عملا سود عملیاتی برای ما موضوعیت بیشتری دارد و بیشتر مدنظر قرار دهیم.

ولی اینطوری نیست که از سود غیر عملیاتی کامل بگذریم، قطعا به آن هم نگاه میکنیم، یک شرکتی که دارائی های زیادی دارد میتواند اینها رو به پول تبدیل کند، نقدشَوندگی بالایی دارد، خود اینها هم میتواند جزء مزایای این شرکت به حساب بییاید.

ولی نکته حائز اهمیت این است که عموما سودهای غیر عملیاتی مستمر نیستند؛ یعنی ملکی که من دارم میفروشم یک بار فروش میرود، سودش در صورت های مالی لحاظ میشود و تمام میشود و درسال بعد همچین چیزی وجود ندارد. ولی سودهای حاصل از عملیات ، این خط تولید را اگر گسترش میدهیم، احتمالا سال آینده وضعیت بهتر از این میشود، یک خط تولید جدید اضافه میشود، میتوانیم درواقع رونق بدهیم و حجم فروش رو زیاد کنیم که این میتواند برای ما مزیت دوچندانی داشته باشد.

امیدوارم مباحثی که صحبت کردیم مفید فایده بوده باشد . اگر سوالی بود در بخش کامنت ها با من مطرح کنید و نظراتتون رو هم در کامنت ها خوشحال خواهم شد که ببینم و بتونم پاسخش رو بدم.