سرمایه‌گذاری جسورانه

انتشارات: چالش

صندوق سرمایه گذاری جسورانه

معاونت علمی تهران- ایرنا- رییس هیات مدیره انجمن صنفی صندوق‌های پژوهش و فناوری و نهادهای سرمایه گذاری خطر پذیر گفت: ۶۵ درصد سرمایه این صندوق ها توسط بخش خصوصی تامین می شود.

سرمایه‌گذاری ۳۵۰ میلیارد تومانی صندوق نوآوری در ۱۰ صندوق جسورانه بورسی

معاونت علمی تهران- ایرنا- معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: صندوق نوآوری تاکنون ۳۵۰ میلیارد تومان در ۱۰ صندوق جسورانه بورسی سرمایه‌گذاری کرده است که عدد این سرمایه‌ با مابقی…

راه‌اندازی اولین صندوق جسورانه حوزه صنایع سرمایه‌گذاری جسورانه خلاق و فرهنگی در فرابورس

معاونت علمی تهران- ایرنا- سرپرست نهادهای مالی و نوآوری فرابورس ایران از راه‌اندازی ۲۰ صندوق جسورانه حوزه صنایع خلاق و فرهنگی تا پایان امسال خبر داد و گفت: با راه‌اندازی این صندوق‌ها به…

رشد ۱۴۰ درصدی منابع مالی صندوق‌های خطرپذیر در یک سال اخیر

معاونت علمی تهران- ایرنا- معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: منابع مالی صندوق‌های خطرپذیر در یک سال اخیر ۱۴۰ درصد رشد داشته است.

سرمایه گذاری ۷۵۰ میلیارد تومانی در حوزه خطرپذیر در سال ۱۳۹۹

معاونت علمی تهران- ایرنا- دبیر انجمن سرمایه گذاری خطرپذیر کشور گفت: حدود ۷۵۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری خطرپذیر در سال ۹۹ در قالب ۲۹۰ قرارداد سرمایه‌گذاری در کشور به همت اعضای این انجمن…

حمایت ۸۴۴ میلیارد تومانی صندوق نوآوری در حوزه سرمایه‌گذاری خطرپذیر

معاونت علمی تهران- ایرنا- معاون سرمایه گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: در چند سال اخیر مبلغ ۸۴۴ میلیارد تومان با یک اهرم تامین مالی حدود ۴.۴ درصدی توسط صندوق نوآوری و شکوفایی در حوزه…

سومین رویداد «استان‌آپ» کشور در سمنان به میزبانی شاهرود برگزار می‌شود

سمنان شاهرود - ایرنا - رییس پارک علم و فناوری استان سمنان گفت: سومین رویداد «استان‌آپ» کشور در این استان به میزبانی شاهرود و با هدف شناسایی طرح‌های سرمایه‌پذیر استانی و تسهیل در…

کتاب سرمایه گذاری جسورانه و فرآیند مبتکرانه

انتشارات: چالش

کد کتاب :	59599
مترجم :	روح الله کهن هوش نژاد مجموعه ی مترجمان
شابک :	978-9642522996
قطع :	رقعی
تعداد صفحه :	216
سال انتشار شمسی :	1397
سال انتشار میلادی :	2017
نوع جلد :	شومیز
سری چاپ :	2
زودترین زمان ارسال :	17 مهر

معرفی کتاب سرمایه گذاری جسورانه و فرآیند مبتکرانه اثر استفان شوگرن

در این کتاب نگارنده سعی کرده است تا با واکاوی مفاهیم ایده‌های بنیادی، فرآیند مبتکرانه و نیازهای ویژه نقش‌آفرینان اصلی پیش برنده این روند، چگونگی نقش این مولفه‌ها را در ساختار و نحوه عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه تبیین نماید. وی بیان می‌دارد که با توجه به رویکرد اقتصادی کشور که رویکردی است بر پایه اقتصاد مقاومتی مبتنی بر اقتصاد دانش‌بنیان، لازم است به موضوع سرمایه‌گذاری جسورانه به‌ عنوان یکی از ابزارهای تأمین مالی پروژه‌های نوآورانه مورد توجه جدی قرار گیرد.

گزارشات صندوق سرمایه گذاری جسورانه

در بیشتر کشورها به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، زنجیره تجاری‌سازی ایده‌ها، اختراعات و فناوری‌های جدید و عرضه محصولات و خدمات نوآورانه ناشی از فعالیت‌ استارت‎‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان به جامعه و بازارهای داخلی و صادراتی نیاز به حلقه‌های مکمل دولتی، عمومی و حتی تخصصی دارد.

استارت‌آپ‌ها به دلیل ریسک‌ بالا توان جذب سرمایه برای توسعه طرح‌های اولیه خود را ندارند و برای ورود به بازار و افزایش بازدهی، نیازمند سرمایه‌گذاری‌ با شرایط ویژه و متفاوت از تسهیلات بانکی یا وام‌های صندوق‌های فناوری هستند.

استارت‌آپ‌ها به نهادی نیاز دارند که در دوره مشخصی در کنار آن‌ها تا رسیدن به نتیجه مطلوب باقی بماند تا طی این مدت، از سابقه مدیریتی و تجارب بازاریابی آن نهاد استفاده کنند. صندوق‌ها یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه نهادهایی هستند که بدین منظور در دنیا شکل گرفته‌اند. سرمایه خطرپذیر (Venture Capital)، سرمایه‌ای است که به همراه کمک‌های مدیریتی، در اختیار شرکت‌های جوان، کوچک، به‌سرعت در حال رشد و دارای آتیه اقتصادی قرار می‌گیرد.

همچنین شرکت‌ها یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه دارای ویژگی‌های منحصر بفردی هستند که آن‌ها را از دیگر نهادهای مالی از جمله بانک‌ها مجزا می‌کند. سهیم‌شدن در مالکیت شرکت‌های نوپا و سهیم شدن در سود و زیان شاید مهم‌ترین وجه تمایز یک سرمایه‌گذاری‌جسورانه با دیگر سرمایه‌گذاری‌ها است.

بررسی تجربیات دیگر کشورها نشانگر آن است که بیشتر سرمایه‌گذاری خطرپذیر انجام شده توسط کشورهای توسعه‌یافته مربوط به مراحل نخستین تجاری نوآوری است (مرحله ایده)، با این حال سرمایه‌گذاران خطرپذیر در کشورهای در حال توسعه بعضا مراحل بعد از تولید نیمه‌صنعتی و مراحل اولیه ورود به بازار را نیز مورد پوشش قرار‌می‌دهند. شرایط زیست‌بوم توسعه نوآوری در ایران به گونه‌ای است سرمایه‌گذاری جسورانه که سرمایه‌گذاری در هر دو مرحله نیازمند بسترسازی و تشویق است.

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital Fund)نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که پول را از سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت دارند، گردآوری نموده و مبالغ مورد نظر را در کسب و کارهای نوپای کوچک و متوسط که پتانسیل رشد بالایی دارند سرمایه‌گذاری می‌کند. در واقع هدف از تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های در شرف تأسیس و یا نوپای دارای پتانسیل رشد زیاد و سریع سرمایه‌گذاری جسورانه با هدف کسب بیشترین بازده اقتصادی ممکن در برابر پذیرش ریسک بالا است. علاوه بر کسب بازدهی از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در این زمینه، کمک به رشد اقتصادی، کارآفرینی، ایجاد اشتغال و توسعه فن‌آوری از دیگر اهداف صندوق به حساب می‌آیند.

در راستای اهداف یادشده، صندوق منابع مالی را جمع‌آوری نموده و در اوراق مالکیت اشخاص حقوقی با موضوع فعالیت در حوزه‌های فناورانه و صنایع مختلف به منظور به بهره‌برداری رساندن و تجاری‌سازی محصولات شرکت‌های یاد شده سرمایه‌گذاری می‌نماید. سرمایه‌گذاری صندوق می‌تواند به صورت خرد و سرمایه‌گذاری جسورانه یا مدیریتی انجام پذیرد.

ایجاد این صندوق سبب خواهد شد که بخشی از سرمایه‌گذاران حقوقی یا حقیقی که دارای منابع مالی زیادی هستند، بتوانند پرتفوی خود را با حضور در سرمایه‌گذاری صنایع نوظهور و فن‌آوری‌های پیشرفته تنوع بخشند. با توجه به سهم کمی که این بخش از سرمایه‌گذاری در سبد کلی سرمایه‌گذار دارد، توسعه ساختارها و فرآیندهای سرمایه‌گذاری در چنین حوزه‌هایی به‌صرفه نیست. در حالی که صندوق با توجه به تخصصی بودن خود، افراد حرفه‌ای، متخصص و صاحب صلاحیت را گرد هم آورده و به صورت تخصصی و متمرکز به فعالیت در این حوزه می‌پردازد و زمینه موفقیت بیشتری دارد. صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد که بدون درگیر شدن در چالش‌ها و پیچیدگی‌های صنعت سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر، از مزایا و منافع آن برخوردار شوند.

مزایای و ریسک‌های صندوق جسورانه

صندوق های جسورانه بازدهی بالایی دارند زیرا یک کسب‌وکار نوپا در بدو امر، رشد بالایی دارد و طبیعی است که سرمایه‌گذار را هم به سود خوبی می‌رساند؛ اما در نقطه مقابل، این سرمایه‌گذاری می‌تواند ریسک بالایی داشته باشد چون به همان نسبت ممکن است پروژه شکست بخورد و سرمایه‌گذار هم ضرر کند. بنابراین برخلاف سرمایه‌گذار فعال در سهام که تنها در معرض ریسک‌های سیستماتیک مربوط به اقتصاد کلان، تورم و یا ریسک بازار است، سرمایه گذار خطر‌پذیر در معرض انواع مختلفی از ریسک‌های سیستماتیک و غیر سیستماتیک از قبیل ریسک‌های اندازه بازار در دسترس، شدت رقابت، قوانین و مقررات، مقیاس‌پذیری، مدل درآمدی، خروج از سرمایه‌گذاری و… خواهد بود. بنابراین ویژگی خطر پذیر بودن علاوه بر ریسک‌ در این نوع سرمایه‌گذاری، به احتمال کم موفقیت‌های بزرگ در استارت آپ‌ها بر‌می‌گردد.

در حال حاضر بزرگترین شرکت‌های جهان در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند به دلیل ظرفیت بالای این بازار، رشد کسب و کارهای این حوزه خیلی سریع است. یک ایده خوب که بتواند نیاز مردم را به درستی ارزیابی کند و پاسخ مناسبی برای نیاز مردم داشته باشد در مدت کوتاهی می‌تواند بازخورد بالایی داشته باشد. صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه روی یک یا چند پروژه نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند تا میزان ریسک پذیری سرمایه‌گذاری را کنترل کنند به همین دلیل معمولا میزان سوددهی این صندوق‌ها متوسط و یا بالاست. همچنین با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها می‌توان به‌صورت مستقیم در روند تأمین مالی برای آغاز فعالیت کسب و کارهای جدید سهیم شد.

قاعدتا نباید توقع بازگشت سرمایه یا نیمی از آن را داشت، چون هیچ ضمانتی برای برگشت سرمایه وجود ندارد. سرمایه‌گذاری در یک استارت آپ بسیار ریسکی است. صندوق‌ جسورانه به منظور دستیابی به کسب سود بالا، معمولا سرمایه را در چندین کسب و‌ کار نوپا و مخاطره‌پذیر سرمایه‌گذاری می‌کند که در مجموع و به طور متوازن بازده صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه متوسط یا بالا باشد.

تأمین مالی جسورانه جهانی

براساس گزارش‌های ارائه شده از سوی شرکت مشاوره مالی و پژوهشی [۱]KPMG ، در مجموع، در سه ماه نخست سال ۲۰۲۰ در جهان ۲ هزار و ۶۵۷ معامله برای سرمایه‎گذاری VC انجام گرفته که ارزش آن بالغ بر ۵۳ میلیارد دلار است. سرمایه‌گذاری فصلی VC در جهان در سال ۲۰۲۰ کاهش‌ یافته و عمدتا در مراحل پایانی تامین منابع مالی استارت‎آپ‎ها معامله شده است، چرا که عدم قطعیت‌های اقتصادی باعث شده‌ تا برخی سرمایه‌گذاران VC حداقل در کوتاه‌مدت عقب‌نشینی کنند. البته فقدان معاملات بزرگ با ارزش بالای یک میلیارد دلاری – Megadeals به احتمال زیاد در کاهش سرمایه‌گذاری VC بی‎تاثیر نبوده است. در همین حال، چالش‌های برگزیت(خروج اتحادیه انگلیس از اتحادیه اروپا)، رکود اقتصادی چین و تشدید رقابت تجاری ایالات‌متحده منجر به ریسک‌گریزی و نگرانی سرمایه‌گذاران VCشد.

براساس آمار ارائه شده سرمایه گذاری جهانی VCاز ۷۰ میلیارد دلار در ۵،۶۷۴ معامله در دومین فصل ۲۰۲۰ به ۷۳.۲ میلیارد دلار در ۴۸۶۱ معامله در فصل سوم ۲۰۲۰ رسیده است. خلاصه مقایسه در هر قاره به شرح ذیل است:

• سرمایه گذاری VC در اروپا در ۱۰۳ معاملات در Q3’20 به رکورد جدید ۱۲.۱ میلیارد دلار رسیده است – در مقایسه با ۱۱.۵ میلیارد دلار در ۱۵۱۳ معاملات در Q2’20.بوده است.
• سرمایه گذاری VC در قاره آمریکا با ۴۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در ۲۴۴۷ معامله ، نسبت به سه ماهه نسبتاً ثابت باقی مانده است. ۳۷.۸ میلیارد دلار از این سرمایه گذاری و ۲،۲۸۵ معامله را ایالات متحده به خود اختصاص داده است.
• در منطقه آسیا و اقیانوسیه ۲۱.۱ میلیارد دلار سرمایه گذاری در طول ۱۲۸۵ معامله در Q3’20 در مقایسه با ۱۷.۲ میلیارد دلار در ۱۲۲۰۷ معاملات در Q2’20است.

آمار سرمایه‌گذاری جسورانه در جهان از سال ۲۰۱۲ تا فصل نخست سال ۲۰۲۰

میزان سرمایه‌گذاری جسورانه انجام شده در ایران

در سال‌های اخیر با ایجاد نهادهای مالی جدید و متنوع در کشور، قدمی در راستای ارائه خدمات مالی به این کسب‌وکارها صورت گرفته است. با این حال به دلیل اینکه مدیران کسب‌وکارهای نوپا از توان و دانش مالی کافی برخوردار نبوده و سابقه و تخصص مدیریتی چشم‌گیری برای تکمیل زنجیره ایده تا بازار ندارند، نهادهای مالی موجود حاضر نیستند ریسک بالای تأمین مالی این شرکت‌ها را بپذیرند؛ زیرا این سازمان‌ها عمدتا به دنبال بازگشت سرمایه خود در کوتاه مدت و پایین بودن ریسک طرح‌های فناورانه هستند.

میزان سرمایه‌‌گذاری جسورانه در کشور طی سال‌های اخیر بر اساس آمار انجمن صنفی کارفرمایی صندوق‌ها و نهادهای خطرپذیر ایران به شرح ذیل است:

• ۱۳۹۵-۱۳۹۱ :۲.۰۰۰ میلیارد ریال
• ۱۳۹۵- ۱۳۹۷: ۱۸.۰۰۰ میلیارد ریال
• ۱۳۹۸: ۳.۱۰۰ میلیاردریال

بررسی میزان و نوع سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بورسی (ETF)کشور

براس آخرین آمار و اطلاعات ارائه شده در سایت فرابورس، تاکنون ۱۱ صندوق VC(ETF) توسط این سازمان پذیرش و در حال فعالیت هستند. اولین صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه بورسی در سال ۱۳۹۵ نزد سازمان ثبت شده است.کمترین سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بورسی ۱۰۰ میلیارد ریال و بیشترین آن ۱.۰۰۰ میلیارد ریال است.

براساس اطلاعات موجود از ۱۱ صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه ۵ صندوق تا کنون اقدام به سرمایه‌گذاری جسورانه کرده‌اند و کل مبلغ سرمایه‌گذاری انجام شده توسط این صندوق‌ها تا شهریورماه سال ۹۹ بالغ بر ۹۳۹.۷۸۲ میلیون ریال است.

کمترین مبلغ سرمایه‌گذاری انجام شده مبلغ ۲۵۵ میلیون ریال جهت تولید نرم‌افزار(پیام‌رسان) و بیشترین میزان سرمایه‌گذاری بالغ بر ۱۷۱.۷۰۰ میلیون ریال جهت تامین سرمایه درگردش دو کسب و کار در حوزه ICT (ارائه خدمات) و ۱۴۳.۵۴۱ میلیون ریال در حوزه سلامت (تولید بانک سلولی ) بوده است. سرمایه‌گذاری‌های انجام شده به صورت خرید‌ سهام، سرمایه در گردش شرکت و افزایش سرمایه ثبتی کسب و کارهای سرمایه‌گذاری شده، سرمایه‌گذاری جسورانه است. همچنین حوزه فعالیت ۱۱ صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه بورسی شامل فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، فناوری مالی (فین‌تک)، زیست فناوری، سلامت، مواد پیشرفته و نانو، پتروشیمی،آب ، فرهنگ، بیمه و خدمات فاوا بوده که به‌طور میانگین ۲.۳ صنعت به عنوان حوزه فعالیت انتخاب شده است.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه شرکتی (خارج بورسی) CVC

معمولا شرکت‌های که قصد فعالیت به عنوان CVC را دارند بخش یا شرکت مستقلی را برای این امر تاسیس می‌کنند تا به صورت متمرکز اهداف برنامه‌ی سرمایه گذاری خطرپذیرشان را دنبال کند. در سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی تمرکز تنها بر روی پیشبرد اهداف مالی نیست. شرکت‌های سرمایه‌گذاری جسورانه شرکتی در کنار اهداف مالی، اهداف استراتژیک خود را هم دنبال می‌کند. به عبارت دیگر یکی از مهمترین اهداف تاسیس آن‌ها استفاده از پتانسیل‌های موجود در کسب و کارهای نوپا برای رشد بیشتر در شرکت مادر یا موسس است. به عنوان مثال، شرکت‌ ها ممکن است بخواهند دری به روی فناوری‌های جدید بگشایند تا وارد بازارهای جدید شوند، اهداف خرید را شناسایی نمایند و به منابع جدید دسترسی پیدا کنند. در این صورت یکی از ابزارهای مناسب و موثر تاسیس یک شرکت سرمایه گذاری خطرپذیر است. بر همین اساس نوع روابط بین CVC با استارتاپ ها نسبت به VC ها متفاوت است. چنانکه ممکن است یک شرکت‌ سرمایه‌گذاری جسورانه از استارتاپ بخواهد مسیری را طی کند که طولانی‌تر و سخت‌تر بوده و سود مالی کمتری را در پی دارد، اما دستاوردهای آن برای شرکت مادر بسیار جذاب‌تر خواهد بود.

تفاوت میان CVC و VCها عبارت است از:

• شرکت‌های VC مستقل‌اند؛ در حالیکه CVCها بر حمایت مستمر صاحبان شرکت متکی هستند؛
• CVCها در داخل مرزها و استراتژی‌های کسب و کار شرکت مادر حرکت کرده و در محدوده نزدیک به محصول و تکنولوژی آن فعالیت می‌کنند، بنابراین پرتفوی آن‌ها تنوع کمتری دارد؛ درحالیکه VCها بیشتر به شکل مستقل اقدام می‌کنند.

براساس اطلاعات موجود در حال حاضر بالغ بر ۱۲ شرکت در حوزه CVC و ۱۲ شرکت در حوزه VC در کشور به فعالیت و حمایت از استارت‌آپ‌ها می‌پردازند.

سرمایه‌گذاری جسورانه

استارت‌آپ سازیتو ( Sazito ) در سال ۱۳۹۶ با هدف ایجاد بستری مناسب برای ساخت فروشگاه‌های آنلاین شکل گرفته است و در سال‌های فعالیت خود توانسته خدمات خود را به چندین هزار کسب و کار خرد و متوسط ارائه دهد.

حوزه فعالیت - سایت ساز

سرمایه‌گذاری‌ جوانه در استارتاپ دیتاآرت

استارت‌آپ دیتاآرت ( DataArt )، یک پلتفرم داده سرمایه‌گذاری جسورانه و تجربه مشتری است که در مسیر رشد داده‌محور همراه شما خواهد بود.

حوزه فعالیت - هوش مصنوعی

فرصت‌های سرمایه‌گذاری
جوانه برای حمایت
از کسب و کارهای نوآور

جوانه قصد دارد در حوزه‌هایی سرمایه‌گذاری کند که یا به رشد شرکت‌های درون گروه هزاردستان کمک کنند و یا بازارهای جهانی را هدف گرفته‌ باشند. از گفت‌وگو با هر تیمی که در این چارچوب فعال باشد استقبال می‌کنیم.

اگر به هر دلیل دیگری هم فکر می‌کنید کسب‌وکار یا ایده شما می‌تواند برای ما جالب باشد، لطفا با ما تماس بگیرید. بعضی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری مورد علاقه جوانه را در ادامه معرفی کرده‌ایم. البته این فهرست ممکن است همواره تغییر کند، ضمن این‌که سرمایه‌گذاری ما تنها محدود به این فرصت‌ها نیست.

این‌ها موضوعاتی است که ما به آینده آن‌ها خوش‌بینیم و فکر می‌کنیم با توجه به ظرفیت‌های شرکت‌های گروه هزاردستان (دیوار، بلد، بازار، ستون و …)، می‌توانیم در موفقیت و رشد سریع آن‌ها کمک کنیم. اما حتما فرصت‌های دیگری هم هست که ما هنوز به آن‌ها فکر نکرده‌ایم و از پیشنهاد شما در این‌باره استقبال سرمایه‌گذاری جسورانه می‌کنیم.

صندوق جسورانه چیست؟ + جزئیات و لیست کامل آن‌ها و راهنمای خرید

سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها یا کسب‌وکارها‌ی نوپا که گاه سرعت رشد بسیار بالایی دارند، می‌تواند عایدی قابل‌توجهی نصیب سرمایه‌گذارانشان نماید. در سال‌های اخیر با ابزاری تحت عنوان صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، این امکان سرمایه‌گذاری جسورانه برای عموم فراهم شده است تا بخشی از دارایی‌شان را در این‌گونه کسب‌وکارها سرمایه‌گذاری کنند.

همه‌ی افراد حاضر در بازار سهام، به دنبال به‌حداکثر رساندن سود خود هستند. برخی افراد باتوجه‌ به میزان ریسک‌پذیری، می‌توانند تنها در صنایع یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری کم‌ریسک سرمایه‌گذاری کنند. عده‌ای هم وجود دارند که هیچ محدودیتی در ریسک‌پذیری ندارند و فقط به دنبال بیشینه کردن سود خود می‌باشند. اگر شما هم به دنبال این هستید که با ریسکی مشخص، تنوع دارایی خود را در جهت بالاتر بردن بازده احتمالی، گسترش دهید، مطالعه‌ی این مطلب و آشنایی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، می‌تواند به شما کمک‌کند.

اگر فردی ریسک گریز هستید و به سرمایه‌گذاری کم ریسک تمایل دارید پیشنهاد می‌کنیم با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و انواع آن بیشتر آشنا شوید.

صندوق جسورانه (Venture Capital Fund) چیست؟

صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که بیشتر دارایی خود را در کسب‌وکارهای نوپا وارد می‌کنند و به رشد بلندمدت آن امیدوارند. عدم اطمینان در رشد این‌گونه کسب‌‌وکارها بسیار بالاست. باتوجه به جمله‌ی قبل ونچر کپیتال از پرریسک‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری است و طبعاً بازدهی احتمالی بالاتری هم نسبت به سایر صندوق‌ها دارد. به بیانی دیگر صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، یک مدل سرمایه‌گذاری است که در آن، شما به طور غیرمستقیم در رشد و توسعه‌ی استارتاپ‌ها و کسب‌‌وکارهایی که به سرمایه‌ی اولیه نیاز دارند، مشارکت می‌کنید. این نوع سرمایه‌گذاری جزء مهم‌ترین ابزارها برای تأمین منابع مالی کسب‌وکارهای نوپا محسوب می‌شود.

بر اساس امیدنامه‌ی صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه موجود در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، هدف از تشکیل این صندوق، جمع‌آوری سرمایه برای سرمايه‌گذاری در شرکت‌های نوپایی است که پیش‌بینی می‌شود پتانسيل رشد بالایی دارند. باید به این نکته هم اشاره کنیم که سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا ریسک بسیار بالایی دارد. توجه به نسبت ریسک و پاداش (Risk/Reward)، مهم‌ترین عاملی است که باعث می‌شود سرمایه‌گذار، ریسک را قبول و اقدام به سرمایه‌گذاری کند.

از نکات جالب پیرامون صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه می‌توانیم به دوره‌ی فعالیت آن اشاره کنیم. طبق اساسنامه‌ی موجود در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، فعالیت این‌گونه صندوق‌ها از روز آغاز، به مدت حداکثر ۷ سال ادامه می‌یابد و پس از پایان سرمایه‌گذاری جسورانه دوره‌ی فعالیت، تصفیه و منحل می‌شود.

ترکیب دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه

ترکیب دارایی‌ها در صندوق‌های جسورانه با سایر انواع صندوق‌ها، تا حد زیادی متفاوت است. از میزان سرمایه‌ای که در اختیار صندوق قرار می‌گیرد، باید بین ۵۰ تا ۶۰ درصد آن را در شرکت‌های نوپا سرمایه‌گذاری کند و مابقی آن را به سپرده‌های بانکی یا اوراق با درآمد ثابت اختصاص دهد. اینکه صندوق‌ها باید بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از دارایی خود را در شرکت‌های نوپا سرمایه‌گذاری کنند، دارای محدودیت‌های مختلفی است؛ به‌عنوان‌مثال، در جهت کاهش ریسک، حداکثر ۲۰ درصد از منابع صندوق می‌تواند در یک شرکت سرمایه‌گذاری شود و تنها يک شرکت می‌تواند بدون رعايت حدنصاب فوق، تا ۳۰ درصد از منابع صندوق را به خود تخصيص دهد.

میزان ریسک صندوق جسورانه

در بیشتر مطالبی که با صندوق‌ سرمایه‌گذاری جسورانه ارتباط دارند، این‌طور بیان شده که این صندوق‌ها دارای ریسک بالایی هستند. اما کمتر به این پرداخته شده که دلیل اصلی بیان این گزاره چیست. به‌ طور کلی و بر اساس امیدنامه‌ی موجود در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، سرمايه‌گذاری در فناوری‌های نوين و شرکت‌های نوپا ذاتاً ريسک بالايي دارد. به‌طورکلی رابطه‌ی مستقیمی میان ریسک و بازده وجود دارد؛ هرچه ریسک سرمایه‌گذاری در یک دارایی بالاتر باشد، احتمالاً بازده بالاتری هم خواهد داشت. برای درک بهتر این مورد به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید قصد سرمایه‌گذاری دارید. شما می‌توانید در بازار رمزارزها وارد شوید و ممکن است در یک روز بیش از ۵۰ درصد از سرمایه‌ی خود را از دست بدهید؛ اما در آن روی سکه ممکن است سرمایه‌ی شما در مدت کوتاهی چندین برابر سرمایه‌گذاری جسورانه شود. از طرفی دیگر، می‌توانید در بازار طلا سرمایه‌گذاری کنید که سابقه‌ای چند هزار ساله دارد و بعید است که سرمایه‌ی شما با افت قابل‌توجهی مواجه شود. همچنین احتمال کسب سود نامتعارف در کوتاه‌مدت نیز به همان اندازه دور از ذهن است.

اگر سرمایه‌گذاری جسورانه به سرمایه‌گذاری در طلا علاقه‌مند هستید، حتما از جزئیات صندوق طلا اطلاع داشته باشید.

ریسک ورود به صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه بی‌شباهت به مثال بالا نیست. چراکه همین موضوع در مورد سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها هم صدق می‌کند. عموماً سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که در سال‌های اولیه‌ی تأسیس خود به سر می‌برند، با ریسک بالاتری نسبت به شرکت‌های قدیمی و جاافتاده همراه است؛ از طرفی احتمال کسب بازدهی بسیار بالاتری هم در آن‌ها وجود دارد.

دلیل نامگذاری صندوق‌ جسورانه

برای مثال تصور کنید چندین سال پیش در شرکت‌هایی همچون اسنپ، تپسی یا دیجی‌کالا سرمایه‌گذاری کرده بودید. با رشد پرسرعت و بالایی که این شرکت‌ها داشته‌اند، سرمایه‌ی شما هم چندین برابر می‌شد. اما باید در نظر داشته باشید که همان سال‌ها کسب‌وکارهای نوپایی وجود داشتند که هم اکنون نامی از آن‌ها نمی‌شنوید. علاوه‌برآن، در این نوع صندوق‌ها هیچ تضمینی مبنی بر نقدشوندگی و حفظ اصل سرمایه وجود ندارد و بهتر است با دید بلندمدت در این نوع صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کرد. جدای از همه‌ی موارد گفته شده، با توجه‌ به صنعتی که صندوق در آن سرمایه‌گذاری می‌کند، ممکن است سرمایه با ریسک‌های متفاوتی روبه‌رو شود که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• ایجاد محدودیت توسط دولت: مانند افزایش واردات در آن بخش که ممکن است از جذابیت سرمایه‌گذاری بکاهد.
• تغییر سیاست‌های کلان اقتصادی: به‌عنوان‌مثال افزایش یا کاهش شدید بودجه‌ی اختصاص‌داده‌شده به یک بخش یا یک صنعت.

با توجه‌ به تفاسیر گفته شده، واضح است که این نوع سرمایه‌گذاری، ریسک بسیار بالایی دارد و بی‌جهت نیست که به آن سرمایه‌گذاری جسورانه می‌گویند.

عملکرد صندوق‌های جسورانه در چند سال اخیر

دامنه‌ی بازدهی صندوق‌ جسورانه در چند سال اخیر، بسیار گسترده‌تر از سایر انواع صندوق‌ها بوده است. بالاتر بودن ریسک این نوع سرمایه‌گذاری ارتباط مستقیمی با دامنه‌ی بازدهی آن‌ها دارد. به طور مثال در مقایسه‌ی عملکرد صندوق‌ها در تاریخ مهرماه ۱۴۰۰ نسبت به یک سال گذشته، با آمار جالبی روبه‌رو می‌شویم. کمترین بازدهی چیزی حدود ۶۰- و بالاترین بازدهی هم چیزی در حدود ۱۸۰ درصد بوده است. شاخص کل نیز در همین مدت با تمام حواشی و فراز و فرودها، نتوانسته بازدهی مثبتی از خود به ثبت برساند.

در چند سال اخیر شرایط اقتصادی کشور و عملکرد این نوع صندوق‌ها، باعث شده تا صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه در ایران، کمتر از کشورهای توسعه‌یافته موردتوجه قرار گیرد. اگر شما نیز قصد سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌های پرریسک را دارید، بهتر است تا با آگاهی کامل این کار را انجام دهید. اطلاعات جزئی مربوط به صندوق‌ها را می‌توانید در سایت‌های کدال ، فرابورس ایران و همچنین سایت اختصاصی صندوق موردنظر مطالعه کنید. برای بررسی عملکرد دقیق صندوق‌ها نیز، وب‌سایت فیپیران به عنوان مرجعی معتبر در این زمینه محسوب می‌شود که مشاهده‌ی آن خالی از لطف نیست.

مهم‌ترین صندوق‌های جسورانه

در چند سال اخیر صندوق‌های جسورانه‌ی مختلفی در ایران، شروع به فعالیت کرده‌اند. این اتفاق از گسترش صندوق‌ سرمایه‌گذاری جسورانه در سایر کشور‌ها و همچنین افزایش کسب‌‌وکارهای نوپا و ایده محور در کشور خودمان نیز بی‌تأثیر نبوده است. بر اساس فهرست موجود در وب‌سایت فرابورس ایران، نام ۱۶ صندوق سرمایه‌‎گذاری جسورانه به چشم می‌خورد که در جدول زیر برخی اطلاعات کلی مربوط به آن‌ها قابل‌مشاهده است.

همان‌طور که در جدول فوق مشاهده می‌کنید، بیشتر این صندوق‌ها روی فعالیت‌های نوآورانه فعالیت دارند و درصد کمی از آن‌ها روی صنایع دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند.

نحوه‌ی سرمایه‌گذاری در صندوق جسورانه

برای سرمایه‌گذاری در این صندوق، مانند بسیاری از صندوق‌های دیگر، باید از طریق دفتر مورد تأییدشان یا وب‌سایت رسمی آن‌ها اقدام کنید؛ بعضی از آن‌ها هم مانند صندوق‌های ETF ، در بازار بورس قابل معامله هستند.

مقایسه‌ی ونچر کپیتال با سایر انواع صندوق‌ها

صندوق‌های جسورانه را از جهات زیادی از جمله ترکیب دارایی‌ها، میزان ریسک، سطح نقدشوندگی و بسیاری عوامل دیگر می‌توان مورد مقایسه قرار داد. مهم‌ترین تفاوت صندوق‌های جسورانه با سایر صندوق‌ها، مربوط می‌شود به ترکیب دارایی‌ها و میزان ریسک که به نوع دارایی‌های این صندوق وابسته است. به‌عنوان‌مثال، یک صندوق با درآمد ثابت، باید حداقل ۷۵ درصد از دارایی خود را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص دهد، پس این سرمایه‌گذاری از ریسک بسیار پایین‌تری برخوردار است.

مزایا و معایب صندوق‌ جسورانه

صندوق‌ جسورانه هم مانند هر نوع دیگری از سرمایه‌گذاری، معایب و مزایایی دارند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

مزایا:

• امکان کسب بازدهی بسیار بالا: سرمایه‌گذاری در صندوق‌های جسورانه، باتوجه‌ به نوع سرمایه‌گذاری و میزان ریسک، این شانس را به ما می‌دهد که سود بسیار بالاتری از میانگین بازدهی بازار کسب کنیم.
• تقسیم ریسک و متنوع کردن دارایی‌ها: با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، این امکان را داریم که سبد دارایی خودمان را متنوع‌تر کنیم و ریسکموجود، بین موارد بیشتری تقسیم شود. با انجام این کار احتمال ازبین‌رفتن یا افت بسیار سنگین یک بخش از دارایی‌های ما کاهش می‌یابد.

معایب:

• ریسک بسیار بالا: ماهیت سرمایه‌گذاری خطرپذیر به این شکل است که باتوجه‌به نوع فعالیت صندوق، ریسک بسیار بالایی به همراه دارد. در همین راستا، هیچ تضمینی برای سود و یا اصل پول وجود ندارد، حتی ممکن است که کل سرمایه از بین برود.
• عدم بازدهی در کوتاه‌مدت: سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه به طور معمول باید با دید بلندمدت صورت گیرد و سهامداران نباید انتظار کسب بازدهی در کوتاه‌مدت داشته باشند. در ایران به‌واسطه‌ی انتظارات تورمی و عدم ثبات اقتصادی، دید بیشتر سرمایه‌گذاران، کسب سود در کوتاه‌مدت است. این مورد با ذات سرمایه‌گذاری در ونچرکپیتال‌ها سازگار نیست و می‌تواند برای سهامداران آزاردهنده باشد.
• نقدشوندگی بسیار پایین: توضیح این مورد ارتباط زیادی با بلندمدت بودن این نوع سرمایه‌گذاری دارد. از آنجایی که خرید و فروش واحدهای این صندوق، با هدف بلندمدت انجام می‌شود، تعداد معاملات روزانه و جابه‌جایی واحدهای این صندوق بسیار کم است. اگر نقدشوندگی جزء اولویت‌های اصلی شما برای یک سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود، بهتر است به فکر سرمایه‌گذاری در بخش‌های دیگری باشید.

جمع‌بندی

صندوق‌های خطرپذیر در دنیا نسبت به ایران از جایگاه بالاتری در میان سرمایه‌گذاران برخوردارند؛ البته این جایگاه بالاتر تا حد قابل‌توجهی با وضعیت اقتصادی کشورها در ارتباط است. هر سرمایه‌گذاری مختصات خاص خود را دارد؛ صندوق‌ جسورانه نیز از این قاعده مستثنی نیست. واردشدن به این نوع صندوق‌ها برای افرادی مناسب است که:

• در درجه‌ی اول، در مقابل انتظار بازده بالا، باید حتی خطر ازبین‌رفتن سرمایه‌‌ی خود را بپذیرند.
• درصد محدودی از دارایی خود را در این بخش سرمایه‌گذاری کنند.
• دیدگاه بلندمدتی داشته باشند.

۳ عاملی که در بالا به آن اشاره کردیم کلی‌ترین عواملی است که برای ورود به این نوع سرمایه‌گذاری باید در نظر بگیریم. اگر شرایط شما با هر‌یک از موارد فوق ناسازگار است، بهتر است در تصمیم خود برای خرید واحد‌های این نوع صندوق، به‌طورجدی بازنگری کنید؛ ولی اگر شرایط فوق را دارا هستید، می‌توانید با سرمایه‌گذاری درست و مدیریت ریسک، سود سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهید.

اگر این مقاله برای شما مفید بوده است، پیشنهاد می‌کنیم تا با مراجعه به صفحه‌ی اصلی ما ، از سایر مطالب آموزشی در جهت ارتقا دانش سرمایه‌گذاری استفاده کنید.