قراردادهای هوشمند

ریسک قراردادهای هوشمند

همه چیز درباره قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند پروتکلی برای تنظیم قراردادها هستند. یک قرارداد هوشمند پروتکل ویژه‌ای است که برای کمک، بررسی، اجرای مذاکره و یا اجرای قرارداد در نظر گرفته می‌شود. با استفاده از قراردادهای هوشمند معاملات معتبر شده و بدون نیاز به مداخله اشخاص ثالث انجام می‌شوند. این معاملات قابل ردیابی و برگشت ناپذیرند. قراردادهای هوشمند شامل کلیه اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد هستند و کلیه اقدامات پیش‌بینی شده را به طور خودکار انجام می‌دهند.

قراردادهای هوشمند چگونه پدیدار شدند؟

این ایده ابتدا در سال 1994 توسط نیک اسزابو به دنیا معرفی شد. وی در توصیف اولیه این پروتکل اصول اصلی کار را تعریف کرد؛ اما در آن زمان محیط مناسبی برای تحقق آنها وجود نداشت. از زمان ظهور فناوری بلاکچین تا کنون تغییرات زیادی در این تعریف ایجاد شده است. بیتکوین پایه و اساس قراردادهای بلاکچین است. با این حال ابزارهای آن نمی‌توانند تمام نیازها را برآورده سازند. اما قراردادهای هوشمند اتریوم بیشتر قابل بهره‌برداری بوده و توانستند انگیزه بیشتری برای تجارت ایجاد کنند.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می‌کنند؟

اصول اصلی کار این قراردادها را می‌توان با کار ماشین‌های فروش مقایسه کرد. این دستگاه‌ها فقط دستورالعمل‌هایی که به طور خودکار به آنها داده شده است را اجرا می‌کنند. در ابتدا دارایی‌ها و شرایط قرارداد کدگذاری شده و در قالب بلاکچین قرار می‌گیرند. این قرارداد چندین بار بین گره‌های پلتفرم توزیع و کپی می‌شود. پس از آن محرک اتفاق می‌افتد و قرارداد مطابق با شرایط انجام می‌شود. این برنامه به طور خودکار اجرای تعهدات را بررسی می‌کند.

برای ایجاد یک قرارداد هوشمند به چه چیزی نیاز داریم؟

برای ایجاد یک قرارداد هوشمند شما نیاز به موارد زیر دارید:

موضوع قرارداد

این برنامه باید به کالاها یا خدمات تحت قرارداد دسترسی داشته باشد تا به طور خودکار قفل و باز شود.

امضای دیجیتال

همه شرکت‌کنندگان با کمک امضای دیجیتال یا همان کلیدهای خصوصی توافقنامه را تایید می‌کنند.

شرایط قرارداد

شرایط یک قرارداد هوشمند به صورت یک توالی دقیق از عملیات است. همه شرکت‌کنندگان باید این شرایط را امضا کنند.

پلتفرم غیرمتمرکز

قرارداد هوشمند به کمک بلاکچین که یک سیستم غیرمتمرکز است؛ بین گره‌های این پلتفرم توزیع می‌شود.

چگونه می‌توان از این قراردادها در زندگی روزمره استفاده کرد؟

قراردادهای هوشمند می‌توانند در زمینه‌های مختلفی از جمله موارد زیر کاربرد داشته باشند.

انتخابات

نتایج رای‌گیری در بلاکچین قرار داده شده و بین گره‌های شبکه توزیع می‌شود. همه داده‌ها رمزگذاری شده و ناشناس هستند. این روش امکان دستکاری در نتایج آرا را به حداقل می‌رساند.

تدارکات

زنجیره تأمین به طور کلی روندی طولانی است و پیوندهای زیادی را در بر می‌گیرد. در این روند هر لینک باید تأییدیه زنجیره قبلی را داشته باشد و تا پایان قرارداد آن را نزد خود نگه دارد و اطلاعات بیشتری را به آن اضافه کند. این فرایند زمان زیادی طول می‌کشد و گاها بی ثمر است. در حالی که با یک قرارداد هوشمند هر یک از شرکت‌کنندگان می‌توانند پیشرفت کار را ببینند و وظایف خود را به موقع انجام دهند. قراردادهای هوشمند شفافیت در شرایط قرارداد را تضمین کرده و از کلاهبرداری جلوگیری می‌کند. همچنین با ادغام با اینترنت می‌تواند امکان ردیابی محموله‌ها را فراهم کند.

مدیریت، سیستم بانکی، بیمه، املاک، IoT و چندین صنعت دیگر نیز می‌توانند از این شیوه برای انجام مراحل کار خود استفاده کنند.

مزایای قراردادهای هوشمند چیست؟

قراردادهای هوشمند از تمام مزایای فناوری بلاکچین بهره برده‌اند. بنابراین می‌توان گفت که این شکل از قرارداد دارای مزایای زیر است:

امنیت بالا

قرارداد هوشمند رمزگذاری شده و بین گره‌ها توزیع می‌شود. این روند تضمین می‌کند که بدون اجازه شما چیزی تغییر پیدا نمی‌کند یا پاک نمی‌شود.

اقتصادی و سریع

در این پروتکل بیشتر فرایندها به صورت خودکار انجام می‌شوند و بیشتر واسطه‌ها حذف شده‌اند.

استانداردسازی

امروزه طیف گسترده‌ای از قراردادهای هوشمند وجود دارد. شما می‌توانید به دلخواه خود یکی را انتخاب کنید و با توجه به نیازتان آن را تغییر دهید.

نکات منفی این نوع قرارداد

با وجود تمام این مزایا، قراردادهای هوشمند چندان ایده‌آل نیستند. در ادامه به جنبه‌های منفی این قراردادها اشاره می‌کنیم:

عامل انسانی

این کد توسط افراد نوشته می‌شود. بنابراین ممکن است در آنها اشتباه رخ دهد. اگر قرارداد هوشمند در بلاکچین قرار گرفته باشد دیگر نمی‌توان آن را تغییر داد. خطای انسانی DAO یکی از باگ‌های این قراردادهاست. در این خطا، اشتباهات برنامه‌نویسان در کد برای کاربران و شرکت گران تمام شد و برخی از هکرها از این خطاها سوء استفاده کردند و حدود 60 میلیون دلار به سرقت بردند.

وضعیت حقوقی نامشخص

در حال حاضر هیچ دولتی روی قراردادهای هوشمند نظارت ندارد. بنابراین اگر نهادهای دولتی تصمیم بگیرند چارچوب قانونی برای قراردادهای هوشمند ایجاد کنند؛ ممکن است این پروتکل با مشکلاتی مواجه شود.

هزینه‌های اجرا

قراردادهای هوشمند بدون برنامه‌نویسی قابل انجام نیست. بنابراین استخدام یک کدنویس با تجربه و اتخاذ ساختار داخلی شرکت بر اساس فناوری بلاکچین برای انجام قراردادهای هوشمند ضروری است.

از کجا می‌توانم یک قرارداد هوشمند ایجاد کنم؟

امروزه قراردادهای هوشمند در اکثر سیستم‌های بلاکچینی در درجات مختلف اجرا می‌شود. در واقع پروژه‌های مختلف، تسهیل‌کننده اجرای قرارداد هوشمند هستند. آنها از نظر امکانات، تنوع الگوهای قرارداد و مهارت‌های مورد نیاز برای برنامه‌نویسی متفاوت هستند. امروزه سیستم عامل‌هایی مانند Confideal در زمینه‌های زیر به پیشرفت‌هایی دست پیدا کرده‌اند:

قرارداد هوشمند (Smart Contract) چیست؟

آینده ی جهان به سمت فناوری هایی قدم برمی دارد که شاید درک آن برای خیلی از مردم قدری مشکل باشد. آینده ای که همه چیز را دست فناوری می سپارد و دست واسطه ها را کوتاه می کند. آری این دقیقا آینده‌ای است که قرارداد هوشمند آن را می سازد.

تصور کنید که وارد یک فروشگاه می شوید و هر آنچه را نیاز دارید برمیدارید و وقتی وارد قسمت پرداخت می شوید دستگاه تمام خریدهای شما را رصد می کند و هزینه خرید شما از کیف پول الکترونیکی شما پرداخت می شود و شما بدون اینکه با مالک فروشگاه ارتباط داشته باشید توانسته اید خرید کنید. در واقع شاید این مسئله برای شما شبیه به یک فیلم علمی تخیلی باشد اما این آغاز جهانی خواهد بود که قرار است با قرارداد های هوشمند اداره شود.

اطلاعاتی راجع به قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند یا Smart Contract یک کد برنامه نویسی می باشد که بر روی بلک چین اجرا می شود. در واقع این قرارداد پروتکلی برای تنظیم قراردادها می باشد. از آنجا که هر قراردادی دارای شرایط خاصی می باشد پس لازم است که اطلاعات مربوط به هر قرارداد به صورت خودکار اجرا شود. مهمترین موضوع در این قراردادها انجام انواع تراکنش ها بدون دخالت اشخاص ثالث می باشد.

روند این قرارداد به صورت دیجیتالی و کامپیوتری می باشد که عملکرد آن بسیار آسان می باشد و پس از تایید به صورت دیجیتالی به اجرا در می آید. هر تراکنشی که با این قراردادها اجرا شود قابل ردیابی هستند اما امکان برگشت پذیری آن ها وجود ندارد.

همانطور که گفتیم یک سری کد به بلاک چین داده می شود که این کدها شامل یک سری شرایط خاص و دستورات هستند که اگر این شرایط رعایت شود دستور لازم اجرا می شود. به طور کلی در آینده این بلاکچین ها هستند که انقلابی بزرگ به پا می کنند و ما را از اعتماد به دیگران بی نیاز می کنند.

تاریخچه قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند از سال ۱۹۹۴ توسط نیک سابو که یک روزنامه نگار بود کلید خورد. ایده این عمل که بعضی از قراردادها را به صورت کد رایانه ای می توان تعریف کرد در این سال توسط این روزنامه نگار تحقق پیدا کرد. در صورت تحقق چنین قراردادی برخی از شرایط به صورت خودکار فعال خواهد شد. این ایده آغازی برای انجام برخی از خدمات شرکت هایی است که از طریق شخص ثالث فعالیت خود را ادامه می دهند که پیاده سازی و اجرای آن برای این ارگان ها مانند بانک نیازی به دخالت شخص ثالث نخواهد داشت.

مزیتی که تمایل افراد به اجرایی شدن این ایده را قوت بخشید عدم نیاز به شخص ثالث در اجرای یک معامله است چون تمام فعالیت ها در بستر امن رایانه انجام می شود و درصد خطا و اشتباه در آن به صفر می رسد چون تمام کنترل ها توسط رایانه است و قابل برگشت نیز نخواهد بود.

نیک سابو سال های زیادی روی این ایده کار کرد و حتی کتابی تحت عنوان قراردادهای هوشمند: ایجاد بلوک برای بازارهای دیجیتال آزاد را نوشت اما چون در سال ۱۹۹۴ فناوری بلک چین وجود نداشت این ایده اجرا نشد. اجرایی شدن فرآیند بلاکچین با استفاده از بیت کوین در سال ۲۰۰۹ رقم خورد. در سال ۲۰۱۵ هماتریوم توسط Vitalik Buterin تاسیس شد و با تاسیس آن اولین کاربرد قرارداد هوشمند نیز عملی شد.

تفاوت قرارداد معمولی با قرارداد هوشمند

در قراردادهای معمولی که روزانه هزاران مورد آن را می بینیم بین چند شخص بخاطر خرید یا فروش محصول و یا دریافت خدماتی منعقد می گردد. اما در مورد قرارداد هوشمند قدری متفاوت تر است. زیرا فناوری بلک چین در آن استفاده شده است که نقش مهمی در حذف واسطه ها داشته است.

در این نوآوری برای هر قراردادی کدی تعریف می شود و این کد روی بلک چین فعال خواهد شد تا بدون حضور شخص ثالث و تنها بر اساس شرایط تعریف شده در کد معامله را بین طرفین به صورت دیجیتال بررسی و اجرا نماید.

زمانی که بر روی اتریوم این قرارداد اجرایی می شود توقف آن غیر ممکن است و اجرای آن حتمی است. پس پروژه ها و برنامه هایی که با این قرارداد اجرایی می شوند امکان لغو آنها غیر ممکن است حتی خود برنامه نویس های قرارداد هم نمی توانند کدهای وارد شده را تغییر دهند و مهمترین مزیتی که دارند عدم از کار افتادگی است و می توانند بدون واسطه به صورت متمادی کار کنند‌.

برای درک بهتر این موضوع مثالی از عملکرد دستگاه هایی که تقریبا با این گونه قراردادها مشابه هستند را بیان می‌کنیم. اگر به مترو یا امکان عمومی و بزرگ مراجعه کرده باشید حتما دستگاه های فروش قهوه، نوشابه و انواع نوشیدنی ها را دیده اید که بدون هیچ واسطه و اپراتوری کار می کند در این دستگاه ها شما پول خود را وارد دستگاه می کنید دستگاه پس از پردازش خودکار پول، نوشیدنی مورد نظر شما را تحویل می دهد.

در این دستگاه برای هر نوشیدنی مبلغ مشخصی تعریف شده است و شما تنها با پرداخت دقیق همان مبلغ می توانید نوشیدنی خود را دریافت کنید. در صورتی که در کافه های معمولی پس از خرید می توانید پول را پرداخت کنید و یا حتی سفارش خود را لغو کنید.

ویژگی های قرارداد هوشمند

درک مفهوم قرارداد هوشمند برای بیشتر افراد آسان است. اگر به اطراف خود نگاهی بیندازید خواهید دید که بیشتر مشاغل فعال دارای قراردادها و توافق نامه هایی هستند که تعامل طرفین قرارداد با هم باعث ارائه نتیجه نهایی خواهد شد. مثلا سرو قهوه در یک رستوران تنها یک سرو کردن ساده نیست و قراردادهای زیادی طی می شوند تا یک فنجان قهوه با کیفیت سرو شود. به طور مثال قراردادهایی بین کارکنان و صاحبان کسب و کارها، قرارداد برای تبلیغات کافه، قرارداد بین تامین کنندگان مواد مصرفی، قرارداد بین مالک کافه و … که همگی این ها در نتیجه نهایی موثر هستند.

در حال حاضر در بیشتر کشورها بیشتر کسب و کارها بر اساس قراردادهایی قانونی اجرا می شوند مثلا در ایران اقتصاد توسط سازمان های متمرکز مانند بیمه و بانک هدایت می شوند و توسط قوه قضاییه پشتیبانی می شوند در نتیجه اجرای تمامی قراردادها برای حفظ جوامع و اقتصاد به سازمان های شخص ثالث نیاز خواهد داشت..

از لحاظ قدرتی هر دو قرارداد سنتی و معمولی برابر هستند فقط در نمونه های هوشمند نیاز به شخص ثالث قابل اعتماد در قرارداد نخواهد بود و تنها کدهای کامپیوتری هستند که قرارداد را پیش می برند و پس انعقاد قرارداد بدون هیچ چون چرایی اجرا خواهد شد. این تکنولوژی بسیار دقیق است و فناوری ای است که می تواند دنیا و خدمات را رسانی را کاملا تغییر دهد.

هدف قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند یا Smart Contract در صنایع بزرگ انقلابی عظیم به پا می کند چون این فناوری به قدری هوشمندانه تنظیم و اجرا می شود که تحولی بی عیب و نقص را تضمین می کند. به طور مثال شما قصد فروش ملک یا وسیله ای را دارید و برای این کار به بنگاه ها ی زیادی مراجعه می کنید و لازم است که وقت و انرژی زیادی صرف این کار کنید. اینگونه معامله ها تا پایان انجام آن دوندگی زیادی دارد و فرد باید کاملا بر روی روند اجرای معامله نظارت داشته باشد‌ و اگر قرارداد اجرا شود فرد باید به واسطه ها کمیسیون پرداخت کند که این خود نوعی ضرر مالی به حساب می آید.

اما قراردادهای هوشمند از این جهت کارآمد هستند که موضوع اعتماد را به کلی حل کرده اند. در این گونه قراردادها برای فروش خانه مبلغی مشخص تعریف شده است و فرد تنها در صورتی می تواند مالکیت خانه را داشته باشد که مقدار پول ثبت شده در سیستم را پرداخت کند. پس دو نکته اصلی در این قرارداد وجود دارد یک ثبت ارزش مالی خانه و ثبت مالکیت آن می باشد و پس از انجام معامله دو طرف قرارداد به هر آنچه که می خواهند می رسد. افراد زیادی امکان مشاهده این قراردادها را دارند و در نهایت درصد ضرر و زیان آن بسیار کم خواهد شد.

پارامترهای اساسی در قرارداد هوشمند

در هر قرارداد هوشمند ما به چند جزء اصلی نیاز داریم که در زیر به بررسی این پارامترها می پردازیم.

موضوع قرارداد: هر کالا و یا خدماتی که در محیط قرارداد قرار گرفته قراردادهای هوشمند می شود. باید قرارداد بدون محدودیت بتواند به آن دسترسی داشته باشد.

امضاهای دیجیتال: از اصلی ترین جزء این قرار داده امضاکنندگان (Signatories) می باشند. باید طرفین قرارداد از طریق کلیدهای اختصاصی که در اختیار دارند توافق‌نامه را امضا کنند. هر چند فردی که در این قرارداد قرار دارند باید قواعد و قوانین را بپذیرند.

شرایط قرارداد: در هر قراردادی یک سری شرایط تعیین می شود که لازم است تمام شرکت کنندگان شرایط مندرج را در قرارداد را بپذیرند و آن را امضا کنند‌.

پلتفرم غیر متمرکز: برای اجرای این قراردادها لازم است که قرارداد بر روی بلاک چین پلتفرم قرار بگیرد و به کاربران اجاره انجام معامله را بدهد. این سیستم در حال حاضر برای ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرد که بسیار موفق عمل می کند.

کاربرد قرارداد هوشمند در صنایع امروزی

قرارداد هوشمند به دلیل مزایای گسترده ای که دارد در حوزه های مختلفی به کار گرفته می شود. در زیر به چند نمونه از کاربردهای این این قراردادها اشاره می کنیم.

رأی‌گیری: وقتی داده های مربوط به نتایج رای گیری را به صورت رمز گذاری شده و ناشناس بتوان انجام داد در واقع امکان تقلب در این حوزه به کلی از بین خواهد رفت در این قرارداد نتایج رای گیری به روی بلک چین گذاشته می شود و در بین گره های شبکه توزیع می شود‌

علوم پزشکی:

قراردادهای هوشمند کمک شایانی به علوم پزشکی کرده است از طریق این فناوری می توان پرونده های پزشکی را رمز گذاری کرد و اجازه دسترسی به پرونده را تنها به یک سری کد اختصاصی داد و کدها را بر روی بلک چین ذخیره نمود. همچنین هر خدمتی که مربوط به بیمه باشد را می توان در بلاک چین ذخیره و برای شرکت بیمه ارسال کرد. از دیگر کارکردهای این قراردادها نظارت بر داروها، رعایت مقررات، نتایج آزمایشات و مدیریت منابع پزشکی و بهداشتی می باشد.

لجستیک:

در برخی از قراردادها مانند زنجیره تامین لازم است که هر لینک تاییدیه خود را از لینک قبل دریافت نماید چون در موضوع قرارداد این گونه درج می شود. اما اگر به صورت هوشمند اجرا شود شرکت کنندگان خواهند توانست که در زمان کمتری پیشرفت زیادی را از نتیجه کار ببینند.

این قراردادها هوشمندانه عمل می کنند و به قدری موضوع قرارداد شفاف عنوان می شود که درک آن برای همه شرکت کنندگان آسان باشد از همه مهمتر درصد خطا و اشتباه در این گونه موارد به صفر می رسد و امکان کلاهبرداری اصلا وجود نخواهد داشت.

حوزه ی کاربرد این قراردادها روز به روز در حال گسترش است و بسیاری از بانک ها، مدیریت، بیمه، املاک و … خواستار استفاده از این شیوه معامله هستند و در پی اجرایی کردن آن هستند.

مزایای اجرای قرارداد هوشمند در دنیای واقعی

از مهمترین مزایایی که اجرای قرارداد هوشمند یا Smart Contract در دنیای واقعی به دنبال دارد شامل موارد مهم زیر است.

استقلال: برای عقد اینگونه قراردادها نیاز به حضور شخص ثالث و وابسته ای نظیر وکیل، کارگزار یا طرفین معامله نیست.

اعتماد: مدارک مرتبط با قرارداد به صورت رمز گذاری شده بر روی دکل کل قرار می گیرند و یک سری شرایط برای هر قرارداد در نظر گرفته می شود که لازم است طرفین آن را پذیرا باشند.

پشتیبانی: در روی شبکه بلک چین نسخه های پشتیبانی متعددی وجود دارد.

صرفه جویی: وقتی هیچ واسطه ای برای اخذ قرارداد نباشد قطعا در زمان و هزینه صرفه جویی می شود.

دقت بالا: این فناوری سرعت و دقت بالایی در تراکنش ها دارد و خطاهای معمول را کاهش می دهد.

شرکت خود را به بهترین شکل مدیریت کنید

هر مدیر خوب نیازمند ابزاری قدرتمند است تا بتواند مجموعه خود را به بهترین شکل مدیریت کند. مجموعه نرم افزار مالی و منابع انسانی فینتو ابزاری قدرتمند است که می تواند به مدیران در کنترل کارمندان و محاسبه حقوق و دستمزد آنها کمک کند.

شما همیشه یک مدیر لایق هستید و باید بهترین ها برای شما باشد. با استفاده از نرم افزار حسابداری آنلاین فینتو کار مدیریت خود را بسیار آسان تر کنید.

قرارداد هوشمند (smart contract ) چیست؟

نیک سابو برای اولین بار قراردادهای هوشمند را در دهه 1990 توصیف کرد. در آن زمان، او قرارداد هوشمند را به عنوان قراردادهای هوشمند قراردادهای هوشمند ابزاری تعریف کرد که با ترکیب پروتکل‌ها و رابط‌های کاربری، شبکه های کامپیوتری را رسمیت می‌دهد و ایمن می کند.

سابو استفاده بالقوه از قراردادهای هوشمند در زمینه‌های مختلف شامل توافقات قراردادی را مطرح کرد – مانند سیستم‌های اعتباری، فرآیند پرداخت و ….

در دنیای ارزهای دیجیتال ، ممکن است قرارداد هوشمند را به عنوان اپلیکیشن یا برنامه‌ای که بر روی یک بلاک‌چین اجرا می‌شود، تعریف کنیم. معمولا، قراردادهای هوشمند مانند قراردادی دیجیتالی کار می‌کنند که با مجموعه‌ای از قوانین خاص اجرا می‌شود. این قوانین توسط کد کامپیوتری از پیش تعریف شده است و توسط تمام نود‌های شبکه تکرار و اجرا می‌شود.

قراردادهای هوشمند بلاک‌چین این امکان را فراهم می‌کند که دو طرف از طریق بلاک‌چین بدون نیاز به شناخت یا اعتماد به یکدیگر به تعهدات خود عمل کنند. آن‌ها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که در صورت عدم تحقق شرایط، قرارداد اجرا نمی‌شود. به غیر از آن، استفاده از قراردادهای هوشمند می تواند نیاز به واسطه‌ها را برطرف کند و هزینه‌های اجرایی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

اگرچه پروتکل بیت‌کوین سال‌هاست از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند، اما توسط خالق و یکی از بنیانگذاران اتریوم، ویتالیک بوترین، محبوبیت پیدا کرد. البته خوب است بدانید که هر بلاک‌چین ممکن است روش متفاوتی برای اجرای قراردادهای هوشمند ارائه دهد.

تمرکز این مقاله بر روی قراردادهای هوشمندی است که بر روی ماشین مجازی اتریوم (EVM) اجرا می‌شوند که بخش مهمی از بلاک‌چین اتریوم است.

قرارداد هوشمند چگونه کار می‌کند؟

به زبان ساده، یک قرارداد هوشمند به عنوان یک برنامه قطعی عمل می‌کند. اگر شرایط خاصی تحقق یابد آنگاه عملیات خاصی را اجرا می‌کند. به این ترتیب، سیستم قرارداد هوشمند اغلب از عبارات “اگر… آنگاه…” پیروی می‌کند. برخلاف اصطلاح رایج شده قراردادهای هوشمند، آن‌ها نه قراردادهای قانونی هستند و نه هوشمند. آنها فقط چند کد هستند که روی یک سیستم توزیع شده (بلاک‌چین) اجرا می‌شوند.

در شبکه اتریوم، قراردادهای هوشمند مسئول اجرا و مدیریت عملیات بلاک‌چین حین تعامل کاربران (آدرس‌ها) با یکدیگر هستند. هر آدرسی که متعلق به قرارداد هوشمند نباشد، حساب خارج از شبکه (EOA) نامیده می‌شود. بنابراین، قراردادهای هوشمند توسط کد کامپیوتری کنترل می‌شوند و EOA‌‌ها توسط کاربران کنترل می‌شوند.

اساساً قراردادهای هوشمند اتریوم از یک کد قرارداد و دو کلید عمومی تشکیل شده‌اند. اولین کلید عمومی، کلیدی است که توسط سازنده قرارداد ارائه شده است. کلید دیگر خود قرارداد را نشان می‌دهد و به عنوان یک شناسه دیجیتال عمل می‌کند که برای هر قرارداد هوشمندی منحصر به فرد است.

اجرای هر قرارداد هوشمند از طریق یک تراکنش بلاک‌چین انجام می‌شود و تنها زمانی فعال می‌شود که توسط EOA (یا سایر قراردادهای هوشمند) درخواستی ارسال شده باشد.

ویژگی‌های کلیدی

یک قرارداد هوشمند اتریوم اغلب ویژگی‌های زیر را ارائه می‌دهد:

قراردادهای هوشمند در تمام نود‌های شبکه اتریوم تکرار و توزیع می‌شوند.

قراردادهای هوشمند اگر شرایط تحقق یابد، تنها اقداماتی را که برای آن طراحی شده‌اند را انجام می‌دهند. همچنین، بدون توجه به اینکه چه کسی آن‌ها را اجرا می‌کند، نتیجه همیشه یکسان خواهد بود.

قراردادهای هوشمند می‌توانند انواع کارها را به صورت خودکار انجام دهند و برنامه‌ای است که خود به خود قابل اجرا است.

قراردادهای هوشمند پس از اجرا قابل تغییر نیستند. بنابراین، قراردادهای هوشمند می‌توانند کدهای غیر قابل دستکاری ارائه دهند.

قبل از اجرا، قراردادهای هوشمند را می‌توان به روش‌های مختلف کدگذاری کرد. بنابراین، می‌توان از آ‌‌‌‌‌ن‌ها برای ایجاد بسیاری از انواع برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) استفاده کرد که مربوط به این است که اتریوم یک بلاک‌چین تورینگ کامل است.

• بدون نیاز به اعتماد کردن

دو یا چند طرف می‌توانند از طریق قراردادهای هوشمند بدون شناخت یا اعتماد به یکدیگر تعامل داشته باشند. علاوه بر این، فناوری بلاک‌چین تضمین می‌کند که داده‌ها دقیق هستند.

از آنجایی که قراردادهای هوشمند مبتنی بر یک بلاک‌چین عمومی هستند، کد منبع آنها نه تنها تغییرناپذیر است، بلکه برای همه قابل مشاهده است.

آیا میتوانم قرارداد هوشمند را تغییر دهم یا حذف کنم؟

اضافه کردن قابلیت‌های جدید به قرارداد هوشمند اتریوم پس از اجرا غیرممکن است. با این حال، اگر سازنده آن قابلیتی به نام SELFDESTRUCT (خود تخریبی) را در کد قرار دهد، می‌توان قرارداد هوشمند را در آینده “حذف” کرد – و آن را با یک قرارداد جدید جایگزین کرد. اما اگر این قابلیت از قبل در کد گنجانده نشده باشد، نمی‌توان آن را حذف کرد.

خوب است بدانید که، قراردادهای هوشمند به اصطلاح قابل ارتقا به توسعه‌دهندگان این اجازه را می‌دهند تا تغییرپذیری بیشتری داشته باشند. راه‌های زیادی برای ایجاد قراردادهای هوشمند قابل ارتقا، با درجات مختلف پیچیدگی وجود دارد.

یک مثال ساده، بیایید تصور کنیم که یک قرارداد هوشمند به چندین قرارداد کوچک‌تر تقسیم می‌شود. برخی از آن‌ها غیرقابل تغییر طراحی شده‌اند، در حالی که در برخی دیگر قابلیت “حذف” فعال شده است. این یعنی بخشی از کد (قراردادهای هوشمند) را می توان حذف و جایگزین کرد، به طوری که سایر قابلیت‌ها دست نخورده باقی بمانند.

مزایا و موارد استفاده

قراردادهای هوشمند به عنوان کدهای برنامه‌نویسی ، قابلیت تنظیم بسیار بالایی دارند و به روش‌های مختلف قابل طراحی هستند و می‌توان از آن‌ها برای ارائه انواع خدمات استفاده کرد.

قراردادهای هوشمند به عنوان برنامه‌های غیرمتمرکز و خوداجرا، شفافیت را افزایش و هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهند. بسته به سطح اجرایی، آن‌ها می‌توانند کارایی را افزایش و هزینه های اداری را کاهش دهند.

قراردادهای هوشمند به ویژه در شرایطی که نیاز به انتقال یا مبادله وجوه بین دو یا چند طرف است، بسیار مفید هستند.

به عبارت دیگر، قراردادهای هوشمند را می توان برای موارد استفاده بسیار متنوعی طراحی کرد. به عنوان مثال: ساخت دارایی‌های توکنیزه شده، سیستم‌های رأی‌گیری، کیف‌پول‌های کریپتو، صرافی‌های غیرمتمرکز، بازی‌ها و اپلیکیشن‌های تلفن‌همراه. قراردادهای هوشمند همچنین می‌توانند همراه با سایر پلتفرم‌های بلاک‌چین اجرا شوند که در زمینه های مختلفی مانند مراقبت های بهداشتی، خیریه، زنجیره تامین، و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) نقش دارند.

محدودیت‌ها

قراردادهای هوشمند از کدهای کامپیوتری نوشته شده توسط انسان ساخته می‌شوند که خطرات متعددی را به همراه دارد زیرا کد آسیب‌پذیر و دارای باگ است. در حالت ایده آل، آنها باید توسط برنامه نویسان باتجربه نوشته و اجرا شوند، به خصوص زمانی که شامل اطلاعات حساس یا مقادیر زیادی پول باشند.

تغییرناپذیر بودن می‍تواند در برخی موقعیت‌ها عالی باشد، اما در برخی موقعیت‌ها هم بسیار بد است. برای مثال، زمانی که یک سازمان غیرمتمرکز خودمختار (DAO ) به نام «The DAO» در سال 2016 هک شد، میلیون‌ها اتر (ETH) به دلیل نقص در کد قرارداد هوشمند آن‌ها به سرقت رفت.

توجه به این نکته مهم است که مشکل از بلاک چین اتریوم نشات نگرفته بود. بلکه، به دلیل اجرای ناقص قرارداد هوشمند ایجاد شد.

یکی دیگر از محدودیت های قراردادهای هوشمند به وضعیت حقوقی نامشخص آن‌ها مربوط می‌شود. نه تنها به این دلیل که در اکثر کشورها در وضعیت مبهمی قرار دارند، بلکه به این دلیل که قراردادهای هوشمند با چارچوب قانونی فعلی همخوانی ندارند.

شکی نیست که قراردادهای هوشمند تأثیر زیادی در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کردند و مطمئناً فضای بلاک‌چین را متحول کردند. با این حال کاربران واقعی ممکن است مستقیماً با قراردادهای هوشمند تعامل نداشته باشند، اما این قراردادها احتمالاً به طیف وسیعی از اپلیکیشن‌ها در آینده قدرت می‌دهند ، از خدمات مالی گرفته تا مدیریت زنجیره تأمین.

قرارداد هوشمند به زبان ساده؛ انقلابی برای بی‌نیازی از اعتماد به غریبه‌ها

بلاک چین و فناوری‌های متکی به آن روندی را طی می‌کنند که انتهای آن بی‌نیازی از اعتماد به دیگران است. تقریبا هر کاری در این حوزه انجام می‌شود با هدف حذف نیاز به «دیگری» انجام می‌شود.

قرارداد هوشمند یک انقلاب بزرگ است. این انقلاب بزرگ که هنوز در ابتدای راه قرار دارد اگر به پیروزی نهایی برسد، زندگی بشر را زیر و رو خواهد کرد. دنیایی را تصور کنید که در آن شما بدون نیاز به مشاور املاک و دفتر اسناد رسمی خانه اجاره می‌کنید و سوپرمارکت‌ها نیازی به داشتن فروشنده ندارند. در نگاه اول کمی «تخیلی» به‌نظر می‌رسد اما دنیای قراردادهای هوشمند واقعا همین‌قدر شبیه فیلم‌ها هستند. دنیای خرید و فروش رمز ارز هم البته ثابت کرده هیچ رویایی آن‌قدر دور نیست.

قرارداد و تعاریف بسیار گسترده آن

قرارداد به معنی عام،‌ تعریفی بسیار گسترده است. علاوه‌بر قراردادهایی که در بخش‌های مختلف «امضا» می‌کنیم، توافق‌های کلامی هم ذیل همین تعریف قرار می‌گیرند. برای مثال ما پذیرفته‌ایم که ونگوگ هنرمند برجسته‌ای بود یا اشعار مولوی کیفیت کم‌نظیری دارند. البته که این توافق‌ها حاصل بررسی‌های مختلفی بوده‌اند اما در نهایت «قراردادی» بین جامعه به‌شمار می‌روند. حتی قوانین را هم باید نوعی قرارداد بدانیم.

حساب بانکی شما هم نوعی قرارداد است. شما و بانک توافق کرده‌اید که مبلغی متعلق به شما نزد بانک است و شما می‌توانید طبق قواعد مشخصی که روی آن‌ها توافق کرده‌اید از مزایای این دارایی استفاده کنید. کدهای کامپیوتری هم نوعی قرارداد به‌شمار می‌روند. مقرر شده که زنجیره‌ای از اعداد و حروف در نهایت به خروجی مشخصی برسند.

تعریف قرارداد را می‌توان در تمام بخش‌های زندگی بشر امروزی دید. هر شکلی از انجام فعالیت‌هایی که بیشتر از یک نفر در آن نقش دارند به‌نوعی قرارداد مرتبط است. ناگفته پیداست که هیچ‌کدام از این فعالیت‌ها را نمی‌توان مانند دیگری مدیریت کرد. تمام این قراردادها اما در یک نکته اشتراک دارند: هر قراردادی به دست‌کم یه طرف سوم نیاز دارد تا بر آن نظارت و دعاوی احتمالی را داوری کند.

تولد قرارداد هوشمند برای حل مشکلات

نام نیک سابو دانشمند علوم کامپیوتری در دنیای ارزهای دیجیتال، نامی هیجان‌آور است. او که یکی از پیشگامان تئوری‌های بزرگ دنیای بلاک چین به‌شمار می‌رود حتی ممکن است خود ساتوشی ناکاموتو باشد.

نیک سابو سال‌ها پیش از خلق بیت کوین و در سال ۱۹۹۴ مقاله‌ای نوشت و در آن ایده‌ای بسیار بلندپروازانه مطرح کرد. او گفت طرف‌های یک قرارداد می‌توانند قرارداد خود را در قالب کدهای برنامه‌نویسی منعقد کنند و آن را در فضایی رمزنگاری شده نگه دارند. ایده این بود که «نرم‌افزار» ناظر بر شرایط قرارداد باشد و هر زمان شرایط مقرر شد، او خودکار دستوراتی که دو طرف قرارداد تعیین کرده‌اند را اجرا کند.

ایده اولیه سابو زمانی مطرح شد که علوم کامپیوتر پیشرفت زیادی نکرده بودند. حتی سیستم عامل‌ها هم هنوز از سطح ایده‌ خیلی فراتر نبودند. در چنین شرایطی ایده این دانشمند (و احتمالا فیلسوف) چندان مورد توجه همکاران او قرار نگرفت.

دو سال بعد سابو کتاب «قرارداد هوشمند: ساخت بلاک برای بازارهای دیجیتال آزاد» (Smart Contracts: Building Blocks for Digital Free Markets) را نوشت. او در این کتاب ایده اولیه قراردادهای هوشمند را به تفصیل شرح داد. این کتاب هم به سابو در راه تفهیم این ایده به همکارانش کمک زیادی نکرد.

بیشتر از یک دهه بعد از انتشار این کتاب که امروزه یکی از کتاب‌های بسیار مهم اکوسیستم بلاک چین تلقی می‌شود، بیت کوین عرضه شد. کمی قبل از عرضه بیت کوین، نیک سابو ارز دیجیتال «بیت گلد» را ساخت. این ارز در سال ۲۰۰۵ (چهار سال قبل از بیت کوین) ساخته شد و بسیاری ایده‌های بنیادینی که ساتوشی از آن‌ها استفاده کرد را برای اولین بار عرضه کرد. یکی از دلایلی که گفته می‌شود نیک سابو احتمالا ساتوشی ناکاموتو باشد، شباهت زیاد فلسفه این دو ارز به یکدیگر است.

بیت کوین ثابت کرد بلاک چین کار می‌کند. زمانی که ثابت شد بلاک چین می‌تواند پاسخگوی نیازها باشد، ایده قراردادهای هوشمند نیز برای دانشمندان جدی‌تر شد. شش سال پس از عرضه‌ بیت کوین، ویتالیک بوترین خالق نابغه اتریوم اولین بار قرارداد هوشمند را در پروژه‌ای به عظمت اتریوم به‌کار گرفت.

کارکرد قرارداد هوشمند و سلام به دنیای آینده

می‌دانیم که بلاک چین مجموعه‌ای غیرمتمرکز از رایانه‌های به‌هم متصل است. این شبکه می‌تواند میزبان هرگونه فناوری که به فعالیت اعضای آن نیاز دارد، باشد. فرض کنیم گروه ۱۰ نفری از دوستان شما بلاک چین را تشکیل داده‌اند. هرکدام از اعضای این گروه فعالیت‌های خود را در فایلی که همزمان در اختیار تمام اعضا قرار دارد یادداشت می‌کند. شبکه در نهایت فقط یادداشت‌هایی را معتبر می‌داند که تمام اعضا تایید کنند آن یادداشت را در فایل خود دارند. قراردادهای قراردادهای هوشمند هوشمند در چنین شبکه‌ای منعقد می‌شوند. در این مثال، فرض کنید دو نفر از گروه ۱۰ نفری شما می‌خواهند اتومبیلی را از مالکیت یک طرف به مالکیت طرف مقابل منتقل کنید. گروه شما شرایط قراردادی که این دو نفر عقد کرده‌اند را بررسی می‌کند و زمانی که تمام شرایط فراهم بود قرارداد انجام می‌شود.

قراردادهای هوشمند در واقع نظارت طرف سوم و همچنین بروکراسی لازم برای عقد و نظارت بر صحت یک قرارداد معمولی را از بین می‌برند. زمانی که شبکه بلاک چین تایید کند شما مبلغی را برای یک خودرو پرداخت کرده‌اید، شما طبق «قرارداد» صاحب آن خودرو می‌شود.

حذف طرف سوم می‌تواند به‌معنی حذف طرف اجرایی قرارداد هم باشد. برای مثال زمانی که شما برای خرید وارد سوپرمارکت می‌شوید، طبق قرارداد مبلغی را بابت نوشابه پرداخت می‌کنید و معادل آن نوشابه دریافت می‌کنید. اگر نظارت بر صحت پرداخت پول برعهده بلاک چین باشد، سوپرمارکت به فروشنده نیاز ندارد. همین حالا دستگاه‌های خودکار فروش خوراکی براساس همین فلسفه کار می‌کنند؛ دستگاه تایید می‌کند که شما پول نوشابه را پرداخت کرده‌اید و در مقابل آن به شما نوشابه می‌دهد.

نگاهی دقیق‌تر به قراردادهای هوشمند

یک قرارداد هوشمند پنج بخش اصلی دارد. برای ساخت این قرارداد هر پنج بخش باید وجود داشته باشند:

• طرفین قرارداد
• موضوع قرارداد
• شرایط قرارداد
• بستر عقد قرارداد
• اوراکل

اوراکل به نوعی واسطه بین بلاک چین و API‌ سیستم‌های خارج از بلاک چین است که اطلاعات را بین این دو سیستم ترجمه می‌کند. به‌عنوان مثال اگر شما برای یک قرارداد نیاز به تبدیل دلار به اتریوم دارید اوراکل می‌تواند بین یک صرافی آنلاین که خارج زنجیره است و قرارداد هوشمند که داخل زنجیره قرار دارد ارتباط برقرار کرده و این تبدیل را انجام دهد.

همانطور که گفته شد اتریوم اولین بلاک چین قدرتمندی بود که قراردادهای هوشمند را به کار گرفت. همین مسئله باعث شده تا امروز این بلاک چین، محبوب‌ترین بستر برای عقد این قراردادها باشد.

کد قرارداد هوشمند پس از نوشته شدن توسط برنامه‌نویس از طریق نرم افزار رسمی که شما را مستقیم به بلاک چین متصل می‌کند به صورت یک تراکنش روی بلاک چین ثبت می‌شود. قراردادهای هوشمند توسط یک یا چند زبان برنامه‌نویسی نوشته می‌شوند. برای مثال زبان برنامه نویسی قراردادهای هوشمند اتریوم، سالیدیتی (Solidity) است. پس برای یادگیری نوشتن یک قرارداد هوشمند برای بلاک چین اتریوم نیاز است تا زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی را یاد بگیرید.

همانطور که پیداست درک کامل فرآیندی که به تحقق شرایط چنین قراردادی منجر می‌شود کار ساده‌ای نیست. فراموش نکنید که برای استفاده از هر فناوری لازم نیست بدانیم این فناوری چطور کار می‌کند. برای مثال آیا می‌دانید موبایل دقیقا چطور کار می‌کند؟ خیر. آیا نیاز دارید چنین اطلاعاتی داشته باشید تا از موبایل استفاده کنید؟ خیر.

قرارداد هوشمند و مزیت‌های چشمگیر آن

مبرهن است که قراردادهای هوشمند برتری چشمگیری نسبت به قراردادهای معمولی دارند. تفاوت این دو شکل از قرارداد را می‌توان با تفاوت چرتکه و ماشین حساب مثال زد. مهم‌ترین برتری‌های قراردادهای هوشمند نسبت به قراردادهای معمولی عبارتند از:

شفافیت

بلاک چین و هر فناوری که روی بستر آن کار می‌کند شفاف است. تمام مفاد و شرایط قراردادهای هوشمند روی شبکه بلاک چین قرار دارد. همانطور که شما می‌توانید تمام تراکنش‌های تاریخ بیت کوین را ببینید، می‌توانید قراردادهای موجود روی شبکه اتریوم را هم مشاهده کنید.

پویایی و سرعت

تاریخچه پول نشان می‌دهد «کاغذبازی» برای جلوگیری از کلاهبرداری خلق شد. امروزه قراردادهای هوشمند همین کار کرد را بدون دردسرهای کاغذبازی ارائه می‌دهند. این قراردادها در بسیاری موارد در مقایسه با قراردادهای معمولی سرعتی سرسام‌آور دارند.

دقت بالا

در قراردادهای هوشمند تا زمانی‌که تمام مفاد قرارداد یک به یک انجام نشود قرارداد به اتمام نخواهد رسید از این رو دیگر جایی برای خطای انسانی وجود ندارد.

امنیت

بلاک چین تعریف امنیت را در دنیای امروز تغییر داده است. هیچ داده‌ای روی این شبکه بدون تایید و نظارت کل شبکه قابل تغییر و حذف نیست.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها با قرادادهای هوشمند

برای عقد یک قرارداد سنتی هزینه‌های مادی و زمانی بسیار زیادی لازم است. اگر دو شرکت بزرگ بخواهند قرارداد همکاری امضا کنند به ماه‌ها زمان و میلیون‌ها دلار هزینه نیاز خواهند داشت. قراردادهای هوشمند تمام این هزینه‌ها را حذف می‌کنند.

اعتماد

در قرارداد هوشمند حتی نیاز نیست به طرف مقابل اعتماد داشته باشید. چراکه تمام فرآیند توسط خود سیستم و قرارداد انجام خواهد شد.

کاربرد قراردادهای هوشمند

طیف بسیار گسترده‌ای از ایده‌ها می‌توانند از این شکل قراردادها بهره بگیرند. خودروهای بدون سرنشین و ماشین‌های خودکار فروش خوراکی ساده‌ترین مثال‌های استفاده از این شکل قراردادها خواهند بود. دور نیست آینده‌ای که خودروهای خودران بخش زیادی از جاده‌های جهان را به خود اختصاص دهند.

امروزه همچنین ایده‌هایی برای رمزنگاری پرونده‌های پزشکی و قضایی افراد مطرح شده است. این پرونده‌ها بعد از رمزنگاری و قرار گرفتن روی بلاک چین فقط در دسترس کاربران مشخصی خواهند بود. در چنین شرایطی امکان تقلب و خطای انسانی در چنین پرونده‌های حساسی از بین می‌رود.

در علم پزشکی از قرارداد هوشمند برای نظارت بر فرآیند دریافت دارو توسط بیمار و همچنین ارائه نتایج آزمایش هم استفاده می‌شود. چنین فرآیندهایی در حالت عادی همیشه در معرض خطای انسانی قرار دارند اما در بستر بلاک چین خبری از خطای انسانی نیست.

جمع‌بندی

قراردادهای هوشمند هنوز راه بسیار زیادی در پیش دارند. در حال حاضر دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی قوانین مشخصی درباره مالکیت از طریق این قراردادها ندارند. همین مسئله باعث شده سرعت فراگیر شدن آن‌ها کم‌تر از چیزی که باید باشد.

ایده کلی اما در دسترس همه است. امروزه بسیاری از شرکت‌ها در تلاشند با الهام از این ایده و استفاده از بستر بلاک چین پروسه عقد و اجرای قراردادهای خود را از حالت سنتی خارج کنند. به‌نظر می‌رسد تا رسیدن به زمانی که نیک سابو در رویاهای خود میدید فاصله زیادی داریم اما اکوسیستم بلاک چین نشان داده در انجام کارهای خارق‌العاده پیشتاز است.

پیش‌بینی شما چیست؟ آیا زمان آن رسیده تا قراردادهای هوشمند جایگزین قراردادهای معمولی شوند؟

قراردادهای هوشمند

امروز به مقاله آموزشی (ریسک قراردادهای هوشمند، معرفی، مزایا و معایب آن) میپردازیم .با تیم فیبوتک همراه باشید.

قراردادهای هوشمند از بدو تأسیس، قابلیت های فناوری بلاک چین را بالا برده و فرصت های جدیدی را باز کرده اند، به طوری که ما شاهد اجرای برنامه های بلاک چین حتی در محافظه کارترین صنایع بوده ایم. با این حال، مانند هر مفهوم جدید، نگرانی هایی در مورد حساسیت قراردادهای هوشمند در برابر حملات سایبری و سایر خطرات ذاتی وجود دارد.

در این راهنما، ما خطرات قرارداد هوشمند را بررسی میکنیم و نشان میدهیم که چگونه کاربران و توسعه دهندگان بلاک چین میتوانند آنها را کاهش دهند.

ویدیو قراردادهای هوشمند (smart contract)

قراردادهای هوشمند چیست؟

همانطور که از نامش پیداست، قرارداد هوشمند یک توافقنامه قابل برنامه ریزی و خود اجرا است که روی یک بلاک چین مستقر شده است. به عبارت دیگر، قراردادهای هوشمند معاملات و فعالیت ها را بر اساس مجموعه قوانین و شرایط از پیش تعیین شده انجام میدهند.

برای مثال، با استفاده از یک قرارداد هوشمند، یک خالق هنر دیجیتال میتواند شرایط و ضوابطی را تعیین کند که بر تعامل با خریداران حاکم باشد و اعتبار خریدها را در بلاک چین تعیین کند. قرارداد هوشمند را میتوان به گونه ای طراحی کرد که هنر دیجیتال فقط پس از پرداخت به خریدار منتقل شود. هنرمند دیجیتال به عنوان یک هشدار اضافی میتواند بندهای حق امتیاز را به قرارداد هوشمند معرفی کند تا درصد ثابتی از فروش ثانویه آثار هنری به خالق اصلی آن برسد.

در این سناریو، هنرمند دیجیتالی نگران تأیید معاملات به صورت دستی و یا پیگیری تغییرات آینده در مالکیت به منظور اعمال هزینه های حق امتیاز نیست. در عوض، قرارداد هوشمند خود شرایط و ضوابطی را که در ابتدا توسط هنرمند تعیین شده بود، اجرا می کند.

به این ترتیب، نیاز به شخص ثالث به طور کلی برطرف میشود. در مواردی که هیچ شخص ثالثی وجود ندارد، این روند به طور کلی سریعتر، ارزان تر، کارآمدتر و شفاف تر است. این امر، همراه با تغییر ناپذیری بلاک چین، راه حل های افزایش قرارداد هوشمند را جذاب تر میکند. یک قراردادهای هوشمند قرارداد هوشمند نه تنها خطرات طرف مقابل را کاهش میدهد بلکه امکان دستکاری داده ها را نیز از بین میبرد.

قابل توجه است که ما شاهد استفاده گسترده از این فناوری در صنعت مالی بوده ایم. در واقع، این بستر برای بخش در حال ظهور DeFi است که پارادایم های مالی هیجان انگیزی را در چند سال گذشته به وجود آورده است. با قراردادهای هوشمند، وام گیرندگان میتوانند مستقیماً از وام دهندگان وام دریافت کنند. همچنین، معامله گران میتوانند دارایی های دیجیتالی خود را فوراً بدون نیاز به مبادلات متمرکز مبادله کنند.

دور از بخش مالی، پیاده سازی برنامه های کاربردی بلاک چین هوشمند با قرارداد هوشمند، نقطه بحث مهمی در چندین صنعت دیگر از جمله بخش بهداشت، دنیای هنر و صنعت زنجیره تامین است. بنابراین، سوال این است: اگر قراردادهای هوشمند به وضوح سودمند هستند، چرا در مورد معایب آنها این همه سر و صدا وجود دارد؟

ریسک قراردادهای هوشمند

بیشتر اوقات، مهمترین حوادث امنیتی در بخش DeFi به دلیل مهارت های برنامه نویسی استثنایی هکرها توسط آسیب پذیری های قراردادهای هوشمند فعال میشود. به گفته CipherTrace، تنها در سال 2020، بیش از 100 میلیون دلار توکن از بخش DeFi سرقت شد. برای اینکه این موضوع را در دیدگاه خود قرار دهیم، این هک ها 50 درصد از همه حوادث امنیتی در کل صنعت را به خود اختصاص داده اند. این همچنین نشان میدهد که پروتکل های قرارداد هوشمند به طور فزاینده ای به عنوان یک حمله احتمالی توسط بازیگران بد شناخته میشوند.

ریسک قراردادهای هوشمند

چرا اینگونه است؟

نادیده گرفتن تهدیدهای ناشی از برنامه های خودگردان، به ویژه هنگامی که وظیفه مدیریت وجوه کاربران را بر عهده دارند، غیرمسئولانه خواهد بود. به همان قراردادهای هوشمند اندازه که مزایای توافق نامه های خود اجرا کننده چشمگیر است، آنها توسط انسانها برنامه ریزی شده اند و بنابراین در نهایت مستعد خطاهای انسانی هستند. انعطاف پذیری یک قرارداد هوشمند بستگی زیادی به قدرت برنامه نویسی توسعه دهنده آن دارد.

توسعه قراردادهای هوشمند مستلزم سطحی از پیچیدگی و دانش است که بسیاری از توسعه دهندگان بلاک چین آمادگی دستیابی به آن را ندارند، به ویژه در این عصر کپی پیست. از آنجا که DeFi یک بخش منبع باز است، هر کس میتواند یک پروتکل موجود را مجدداً بسته بندی کند، نامی پر زرق و برق به آن بدهد و شروع به فروش توکن کند. در بیشتر موارد، توسعه دهندگان برای تأیید اینکه کدهای آنها عاری از خطا هستند یا با شرایط پیش بینی نشده سازگار هستند، تلاش بیشتری نمیکنند.

متأسفانه، هنگامی که چنین پروتکل هایی راه اندازی میشوند، رفع خطاها تقریباً غیرممکن است زیرا پروتکل های حاکمیت آنها اغلب قبل از ایجاد هر گونه تغییری از کاربران میخواهد رای دهند. بنابراین، زمانی که جامعه برای شناسایی مشکل و ارائه راه حلی مناسب به آنجا میآید، ممکن است دیر شده باشد. بنابراین، هر زمان که کاربران وجوه خود را تحت چنین پروتکل هایی قرار دهند، به دلیل آسیب پذیری های امنیتی، خطر از دست دادن وجوه خود را دارند.

همچنین لازم به ذکر است که قراردادهای هوشمند کاربران را در معرض خطرهای امنیتی تنها قرار نمیدهد. به عنوان مثال، بحران بازار در اواسط ماه مارس 2020 باعث ایجاد یک اثر دومینو در پروتکل MakerDAO شد. سقوط ارزش وثیقه های تحت اتر زیر آستانه پذیرفته شده منجر به وقوع حوادثی شد که در نهایت باعث شد قیمت DAI برای لحظه ای به بالای 1 دلار برسد.

این حادثه نشان میدهد که فناوری هنوز در مراحل ابتدایی خود است و بسیاری از موقعیت های پیش بینی نشده وجود دارد که میتواند کارایی قراردادهای هوشمند را از بین ببرد. به طور خاص، وابستگی قراردادهای هوشمند به داده های خارج از زنجیره به طور مداوم تهدیدهای زیادی را برای پروتکل های بلاک چین ایجاد کرده است. در صورت وجود بی نظمی در مجموعه داده های ردیابی، قراردادهای هوشمند ممکن است دچار نقص شوند.

چگونه میتوان ریسک قرارداد هوشمند را کاهش داد

از دید توسعه دهندگان، بهترین رویکرد انجام ممیزی گسترده قرارداد هوشمند قبل از استقرار پروتکل ها است. تیم های توسعه ای نباید از هیچ هزینه ای دریغ کنند تا مطمئن شوند قراردادهای هوشمند آنها عاری از خطا است.

برای کاربران، توصیه میشود قبل از قرار دادن وجوه به پروتکل های هوشمند مبتنی بر قرارداد، دقت لازم را انجام دهند. اطمینان حاصل کنید که پروژه توسط شرکتهای معتبر حسابرسی تأیید شده است.

قابل ذکر است که پروتکل های بیمه به آرامی در حال ایجاد یک مدل زیربنایی و عملیاتی هستند که میتواند برخی از خطرات مربوط به چشم انداز در حال تحول DeFi را برطرف کند. اتخاذ این راه حل ها تا حد زیادی میتواند خطرات قرارداد هوشمند موجود را کاهش دهد.