پویا بودن بازار، شرایط اقتصادی و سیاسی متغییر، باعث میشود تا اشتباه در معاملات امری طبیعی تلقی شود؛ اما پایبندی به حد ضرر مشخص شده و جلوگیری سریع از زیانِ هر چه بیشتر از الزامات پایداری در بازارهای مالی است. زمانی که قیمت برخلاف انتظار و محاسبات شما پیش رفت، با توجه به حد ضرر و به دور از تصمیمات آنی و احساسی، به موقع سهم را فروخته و از سرمایه خود حفاظت کنید.
منظور از حد ضرر (stop loss) در معاملات سهام چیست؟
حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) یکی از اصول اساسی در معاملات سهام برای حفظ سرمایه است. استاپ لاس با محدود کردن اندازه ضرر در معاملاتی که با شکست مواجه هستند، می تواند از سرمایه معاملاتی شما محافظت کند. هر معامله ای به سود نمی انجامد، حتی با وجود معاملات سودده، جبران خسارت تعداد کمی از ضرر و زیان های بزرگ کار سختی است.
تریلینگ حد ضرر چیست؟
استاپ لاس مفهوم بسیار مهمی است که سرمایهگذاران حرفهای به خوبی از آن بهره میبرند. افراد ناآگاه نمیتوانند از سودهای خود محافظت کنند و معمولا با از دست دادن بخشی از سرمایه، ناامید میشوند و از بازار بورس خارج میشوند. اما حرفهایها که زیر و بم بازار را خوب میشناسند به کمک حد ضرر سودهای خود را حفظ میکنند و به موفقیت میرسند.
همانطور که میدانیم هدف از تعیین استاپ لاس کاهش زیان و حفظ سود است. زمانی که حد ضرر را در معاملهای تعیین میکنیم، در واقع به این ترتیب مشخص میکنیم که چه زمانی برای خروج از سهم مناسب است.
در روش حد ضرر متحرک، همچنان که سهم به روند حرکتی خود ادامه میدهد، میزان استاپ لاس نیز تغییر خواهد کرد. در واقع جابجا کردن حد ضرر راهکاری است که برای محافظت از سود به دست آمده مورد استفاده قرار میگیرد. این شیوه در حرکات صعودی سهم کاربرد دارد.
اجازه دهید توضیحات را با یک مثال دنبال کنیم. در نظر بگیرید که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کردهاید و حد ضرر خود را روی مبلغ ۹۵۰ تومان تعیین کردهاید. فرض کنید سهم تا ۱۵۰۰ تومان رشد میکند. در چنین حالتی مشخص است که شما سود زیادی به دست آوردهاید. اما ناگهان روند سهم تغییر میکند و قیمت کم میشود. به این ترتیب اگر شما همچنان حد ضرر خود را روی مبلغ ۹۵۰ تومان نگه داشته باشید، نه تنها سودهای خود را از دست میدهید، بلکه متضرر نیز خواهید شد. پس مهم است که با حرکت سهم، میزان استاپ لاس را تغییر دهید. به این ترتیب میتوانید از سود بهدستآمده محافظت کنید.
بسیاری از افرادی که از تریلینگ استاپ لاس استفاده میکنند میدانند که نوسان ذات بازار سهام است. آنها با توجه به حرکت سهم و برای حفظ سود خود از این شیوه استفاده میکنند. به طور کلی همزمان با روند صعودی سهم، حد ضرر نیز تغییر میکند و افزایش مییابد. از جمله مزایای این عمل، کاهش ریسک معاملاتی است. در تعیین حد ضرر متحرک میتوانید از اندیکاتورها نیز کمک بگیرید و عملکرد بهتری از خود نشان دهید.
حد ضرر ثابت چیست؟
در بازار بورس حد ضررها یا ثابت هستند یا متحرک. حد ضرر متحرک همان تریلینگ استاپ لاس است که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم. اما حد ضرر ثابت همانطور که از نامش مشخص است به حد ضرری اشاره دارد که میزان آن تغییر نمیکند. بر این اساس علاوه بر تعیین درصد به عنوان نقطهی خروج از سهم، میتوان از شیوههای دیگری نیز استفاده کرد.
اما یکی از رایجترین شیوههای تعیین استاپ لاس، تعیین یک عدد ثابت به عنوان نقطهی خروج از سهم است. فرض کنید سهامی را در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریداری میکنید. شما میتوانید مبلغ ۱۱۳۰ تومان را به عنوان حد ضرر تعیین کنید. به این صورت فارغ از اینکه سهم تا چه میزان سود میکند، حد ضرر شما روی همان عدد باقی خواهند ماند. عیب این شیوه آن است که موجب از دست رفتن سودهایی میشود که تا کنون کسب کردهاید.
یکی دیگر از روشهای رایج در تعیین استاپ لاس، رسیدن دارایی به قیمت خرید است. افرادی که ریسکپذیر نیستند، حد ضرر خود را طوری تعیین میکنند که در بدترین حالت بدون هیچ سود و ضرری از دارایی خارج شوند. زمانی که قیمت سهم پس از رشد، تا قیمت نقطهی ورود پایین میآید، به اصطلاح به آن نقطهی سربهسر میگویند. به این ترتیب در چنین روشی اگر شما سهمی را به مبلغ ۱۲۰۰ تومان خریداری کرده باشید، فارغ از اینکه چه میزان سود کردهاید، حد ضرر برابر با ۱۲۰۰ تومان خواهد بود. یعنی ممکن است تمام سودهای خود را از دست بدهید اما ضرر و زیانی متحمل نشوید.
استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس در هر معامله ای این تضمین را به شما می دهد تا ضرر های شما قابل کنترل باشد. در نهایت این اطمینان را خواهید داشت، حساب معاملاتی تان در یک ریسک بزرگ قرار ندارد. رعایت استاپ لاس از نکات مهم و اساسی برای موفقیت در بورس است.
حد ضرر یک دستور است و در بروکر تنظیم می شود. وقتی ما سهامی را خریداری کردیم، یک استاپ لاس برای آن در نظر میگیریم تا وقتی سهام به قیمت خاصی رسید از طریق استاپ لاس معامله بسته شود.
این دستور برای کاهش ضررهای معامله گران در یک پوزیشن معاملاتی بکار میرود. زمانی که نمی توانید پشت میز کامپیوتر بنشینید و معاملات را نظاره کنید، توصیه می شود حتما از استاپ لاس استفاده کنید. Stop loss ، اهمیت استفاده و نحوه تنظیم آن از مهمترین بحث های آموزش بورس است.
چرا جاگذاری حد ضرر یا استاپ لاس اهمیت زیادی دارد؟
اهمیت حد ضرر در معاملات فارکس و بورس بسیار زیاد است. با یک سوال منطقی رو به رو هستیم. استاپ لاس در بازار سهام و ارز چه معنایی دارد؟ دوباره یاد آوری می کنیم دستور stop loss وقتی قیمت سهام در بروکر به حد معینی رسید، جهت فروش سهام یا ارز فعال می شود. همچنین باعث کاهش ضرر سرمایه گذاران بورس می گردد.
اگر چه بیشتر معامله گران از استاپ لاس در پوزیشن های معاملاتی بلند مدت استفاده می کنند، در پوزیشن های کوتاه مدت هم می توان برای کنترل ضرر از آن استفاده کرد.
دستور حد ضرر از احساسات تاثیر گذار روی تصمیم گیری های معاملات جلوگیری می کند. این ویژگی مخصوصا زمانی مفید است که کاربر قادر به تماشای پوزیشن نیست. استاپ لاس در فارکس به خاطر دلایل زیادی مهم است. یک دلیل ساده وجود دارد- هیچ کس نمی تواند آینده بازار فارکس و بورس را پیش بینی کند و فرقی ندارد یک پوزیشن چقدر قدرتمند باشد، یا چقدر اطلاعات در مورد یک روند خاص وجود داشته باشد.
قیمت های آتی برای بازار ناشناخته است و هر معامله ای یک ریسک می باشد. معامله گران بازار فارکس ممکن است بیش از نصف زمان با معامله جفت ارز های رایج به سود برسند. اما ممکن است به خاطر ضعیف بودن مدیریت سرمایه، معامله گران سود های خود را هم از دست بدهند. مدیریت نادرست پول و سرمایه می تواند عواقب ناخوشایندی را در پی داشته باشد.
برای جلوگیری از این وضعیت، باید نحوه محاسبه و تنظیم استاپ لاس را بلد باشید.
حد ضرر، استرس معامله گری را کاهش می دهد. هر روز یک چالش جدیدی است و تقریبا هر چیزی مانند سیاست جهانی، رویداد های بزرگ اقتصادی و شایعات مربوط به بانک مرکزی می تواند روند بازار را در یک چشم به هم زدن تغییر دهد. این بدان معناست: هر یک از ما ممکن است پوزیشنی خلاف منظور از حد ضرر چیست؟ جهت روند بازار داشته باشیم.
قرار گرفتن در جهت خلاف بازار امری اجتناب ناپذیر است اما ما می توانیم چنین وضعیتی را کنترل کنیم. شما می توانید به سرعت ضرر خود را کاهش دهید یا هم به امید تغییر روند بازار منتظر بمانید. نقطه حد ضرر در واقع نقطه ابطال ایده معاملاتی شماست. وقتی قیمت ها به این نقطه رسیدند، باید سیگنال خروج از معامله صادر شود.
حد ضرر از زیان های احتمالی جلوگیری می کند
نحوه تنظیم حد ضرر یا استاپ لاس بر اساس درصد
تنظیم حد ضرر بر اساس درصد، ابتدایی ترین نوع استاپ لاس است. در این روش درصدی از حساب معامله گر برای تنظیم stop loss استفاده می شود. برای مثال “۲ درصد از کل حساب ” مقداری است که یک فرد می تواند در معاملات خود ریسک کند. درصد ریسک، از معامله گری به معامله گر دیگر ممکن است تغییر کند.
بیشتر معامله گرهای تهاجمی تا ۱۰ درصد از حساب خود را ریسک می کنند. در حالیکه افراد با روحیه غیر تهاجمی، کمتر از ۱ درصد در هر یک از معاملات خود ریسک می کنند. هنگامی درصد ریسک مشخص شد، معامله گر با استفاده از پوزیشن سایز محاسبه میکند استاپ لاس در چه فاصله ای از نقطه ورود به معامله باید قرار گیرد. به یاد داشته باشید شما باید استاپ لاس را بر اساس وضعیت بازار یا قوانین سیستم معاملاتی خود تنظیم کنید نه بر اساس مقدار پولی که می خواهید از دست دهید.
برای مثال اگر شما یک حساب ۱۰۰۰۰ دلاری در فارکس داشته باشید و بخواهید تنها ۲% در هر معامله ریسک کنید، در نتیجه چه مقدار ریسک خواهید کرد؟ ۲ درصد ۱۰۰۰۰ دلار می شود ۲۰۰ دلار.
۲۰۰ دلار چند پیپ است؟ فرض کنید میخواهیم ۱۰۰۰۰۰واحد از یورو/ین را معامله کنیم. در این حالت هر پیپ تقریبا برابر با ۱۰ دلار است. در نتیجه بزرگترین حد ضرر می تواند تنها ۲۰ پیپ باشد. ( ۲۰۰ دلار تقسیم بر ۱۰ دلار کردیم نتیجه ۲۰ پیپ شد.)
حد ضرر به اندازه ۲۰ پیپ بالاتر از نقطه فروش تنظیم شده است.
تنظیم حد ضرر یا استاپ لاس بر اساس چارت
حد ضرر را می توان بر اساس حمایت ها و مقاومت های چارت تنظیم کرد. تعیین استاپ لاس از روی چارت یک روش معقول و منطقی است. در واقع ما می توانیم استاپ لاس های خود را بر اساس آنچه بازار به ما نشان می دهد، پایه ریزی کنیم.
یکی از مواردی که در بازار مشاهده می شود این است که قیمت ها سطوح خاصی را نمی توانند بشکنند. استاپ لاس را در بیرون از سطوح مقاومت ها و حمایت ها می توانید تنظیم کنید. به تصویر زیر توجه کنید:
قیمت بالاتر از خط روند شکسته می شود و ما بالای خط روند خرید می کنیم، اما حد ضرر را کجا قرار دهیم؟
وقتی در نمودار قیمت ها خط روند نزولی را شکستند و موقعیت خوبی برای خرید به وجود آمد. در نتیجه حتما شما تمایل به معامله خواهید داشت. اما قبل از معامله باید بدانید: ۱- حد ضرر را در کجا قرار دهید؟ ۲- ایده معاملاتی شما در چه شرایطی نقض می شود؟
محل تنظیم حد ضرر: زیر خط روند قرمز و زیر سطح حمایت قوی
در این حالت بهتر است حد ضرر های خود را زیر خط روند و در سطوح پشتیبانی قرار دهید. اما اگر بازار دوباره به سمت پایین برگردد، بدین معنی است فروشندگان کنترل بازار را در دست دارند. در نتیجه ایده معاملاتی شما باطل شده و باید از معامله خارج شوید و ضرر را قبول کنید.
سوالات متداول حد ضرر
اندیکاتورهای حد ضرر کداماند؟
برای تعیین حد ضرر میتوان از ابزارها و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال به نحوی کاملا موثر بهره برد. در این میان چند اندیکاتور از بقیهی موارد کارآمدتر هستند. یکی از این اندیکاتورها که در تعیین استاپ لاس عملکرد خوبی دارد، Parabolic SAR نام دارد. افزون بر این مورد میتوان از سایر اندیکاتورها از جمله ATR (میانگین محدودهی واقعی)، MA (میانگین متحرک)، پین بار و اندیکاتور باند بولینگر نیز کمک گرفت. باز هم لازم است بر این نکته تاکید شود که اندیکاتورها را نمیتوان به تنهایی ملاک عملکرد قرار داد و بر اساس آنها تصمیم گرفت.
چرا پایبندی به استاپ لاس مهم است؟
عمل کردن بر اساس استراتژیهای از پیش تعیینشده، نشاندهندهی بلوغ فکری و عملی معاملهگران است. اگر نتوانیم در نقطهای که از قبل مشخص کردیم از سهم خارج شویم، این امر به آن معناست که نتوانستهایم احساساتمان را کنترل کنیم. سرمایهگذار موفق کسی است که با چشمی باز به بازار سرمایه نگاه کند و از احساسات و واکنشهای هیجانی پرهیز کند. اگر حد ضرر را مشخص کنیم ولی به آن عمل نکنیم عملا استراتژیهای معاملاتی خود را زیر پا گذاشتهایم. در چنین شرایطی نباید توقع موفقیت از خود داشته باشیم.
چه عواملی باعث میشود به حد ضرر عمل نکنیم؟
دو عامل ترس و طمع همیشه مانع از انجام تصمیمهای منطقی میشوند. بر این اساس بسیاری از مواقع معاملهگران با رسیدن به نقطهی استاپ لاس به این دلیل که ممکن است سهم مجددا قیمتهای بالایی را لمس کند، از آن خارج نمیشوند. به این ترتیب آنقدر در سهم میمانند که دیگر راه برگشتی نماند. در حالیکه اگر در نقطهی صحیح از سهم خارج شده بودند، میتوانستند در سهم دیگری سرمایهگذاری کنند و سود خوبی از آن به دست بیاورند.
معایب حد ضرر متحرک چیست؟
با توجه به مواردی که در تریلینگ استاپ لاس بیان شد شاید گمان کنید که این شیوهی تعیین حد ضرر هیچ معایبی ندارد و سراسر حسن است. اما حقیقت آن است که در زمانی که بازار در وضعیت اصلاح موقت به سر میبرد، ممکن است حد ضرر برای برخی از افراد فعال شود و به این ترتیب این افراد سهام خود را بفروشند. غافل از آنکه این اصلاح به زودی تمام میشود و سهم مجددا روند رو به رشد خود را از سر خواهد گرفت.
عوامل موثر در تعیین استاپ لاس کداماند؟
یکی از مهمترین مسائل در این خصوص، دیدگاه سرمایهگذار است که آیا به صورت بلندمدت است یا کوتاهمدت. افزون بر این نکته، مواردی مانند خطوط روند و حمایت و مقاومت سهم و همچنین الگوهای نموداری نیز حائزاهمیت هستند. به طور کلی شرایط بازار میتواند به میزان زیادی بر تعیین حد ضرر تاثیر بگذارد. با استفاده از شیوههای آنالیز سهام مانند تحلیل تکنیکال میتوانید روند قیمتی را پیشبینی کنید و بر اساس آن نقطهای را به عنوان استاپ لاس تعیین کنید. سپس بسته به میزان سود خود بهتر است این نقطه را با در نظر گرفتن روند سهام، جابجا کنید تا از سود خود نیز حفاظت کنید.
حد ضرر چیست؟ 5 نکتهای که برای تعیین حد ضرر یا استاپ لاس
حد ضرر چیست و چه اهمیت در معاملهگری دارد؟ تمام کسانی که قصد دارند در بازارهای مالی به خرید و فروش بپردازند، باید پاسخ این سؤال را بهخبی بشناسند. احتمالا این جمله را که یک پایان تلخ بهتر از یک تلخی بیپایان است را شنیدهاید. داستان حد ضرر یا استاپ لاس نیز در معاملهگری تقریبا چیزی مشابه همین جمله است. ضرر و زیان جز جداییناپذیر معاملهگری است. هنر یک سرمایهگذار این نیست که هیچگاه ضرر نکند. بلکه او باید بتواند با مدیریت هوشمندانه ضرر و زیان خود را به حداقل مقدار ممکن کاهش دهد. مفهوم حد ضرر کمک میکند که یک معاملهگر بتواند زیان خود در معاملات را کنترل کند. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم و روشهای استفاده از آن تا پایان با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله
حد ضرر چیست؟
هیچ سرمایهگذاری را در بازارهای مالی نمیتوانید پیدا کنید که به قصد ضرر کردن وارد یک معامله شود. اما ناگفته پیدا است که همانطور که سود کردن در معامله برای شما شیرین است، باید منتظر ضررهای احتمالی نیز باشید و این مسئله را به عنوان یک حقیقیت هر چند تلخ بپذیرید. در نظر بگیرید که در بازار بورس یا ارزهای دیجیتال، یک سهم یا رمزارز را خریداری کردهاید و بعد از گذشته مدتی، قیمت آن از قیمت خرید شما پایینتر میآید. در چنین شرایطی چه کار باید کرد؟
آیا باید بلافاصله از معامله خارج شد؟ آیا باید صبر کرد تا قیمتها بار دیگر در مدار صعودی قرار بگیرد و شما از ضرر خارج شوید؟ اگر باید صبر کرد، تا چه زمانی باید این فرآیند ادامه پیدا کند؟ پاسخ این سؤالات در گروه پاسخ به این سؤال است که حد ضرر چیست؟ در هر معاملهای وقتی وارد میشوید، همان ابتدا با توجه به تحلیل خود و استراتژی معاملاتیتان باید حد ضرر خود را تعیین کنید. حد ضرر قیمتی است که اگر دارایی خریداری شده تا سطح آن کاهش پیدا کند، شما باید اقدام به فروش دارایی کنید تا جلوی ضرر و زیان بیشتر را بگیرید. اما حد ضرر یا استاپ لاس چگونه تعیین میشود؟
روشهای تعیین حد ضرر چیست؟
استاپ لاس از جمله موضوعاتی در معاملهگری است که تعیین مقدار دقیق آن کاملا وابسته به استراتژی معاملاتی هر تریدر دارد. عامل دیگری که در این زمینه تأثیر زیادی دارد، میزان ریسکپذیری معاملهگر است. طبیعی است که معاملهگرانی که ریسکپذیری بالایی ندارند، حد ضرر خود را با فاصله قیمتی بسیار کمی نسبت به قیمت خرید داراییها در نظر میگیرند.
با ذکر این نکات، بهتر است بررسی کنیم که روشهای تعیین حد ضرر چیست؟ در حالت کلی سه روش اصلی برای این منظور در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار میگیرد که عبارتاند از:
1- استاپ لاس ثابت
در این روش معاملهگر فارغ از ابزارهای تحلیل تکنیکال، باتوجهبه شناختی که از دارایی و روحیات شخصی خود دارد، یک عدد مشخصی را بهعنوان حد ضرر در معاملات تعیین میکند. هر زمان قیمت دارایی افت کرد و حد ضرر معاملهگر فعال شد، تصمیم به فروش دارایی میگیرد.
2- مشخص کردن حد ضرر با استفاده از اندیکاتورها
اندیکاتورها بهعنوان ابزارهای کارآمدی برای تعیین حد ضرر در معاملات مختلف به شمار میروند. اندیکاتورها مجموعه توابع و الگوریتمهای ریاضی هستند که به کمک آنها میتوان پیشبینیهای نسبتاً خوبی از روند حرکت قیمت یک دارایی ارائه داد. تعیین حد ضرر به کمک اندیکاتورها معمولاً به کمک نرمافزارهای تحلیلی که برای این منظور تولید شدهاند، صورت میگیرد. برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله اندیکاتور چیست را مطالعه کنید.
3- تعیین استاپ لاس به کمک الگوهای قیمتی
کارکردن با نمودارهای قیمت داراییها در تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر بسیار کاربردی و مفید است. البته کسانی میتوانند از این ابزارها استفاده کنند که آموزشهای لازم برای استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال را بهخوبی فراگرفته باشند. الگوهای سر و شانه ، کف دوقلو، امواج الیوت ، فیبوناچی و … از جمله ابزارهای مهمی در تحلیل تکنیکال هستند که با بررسی نمودار قیمت دارایی اطلاعات متنوعی را در اختیار معاملهگران قرار میدهند.
5 نکته ضروری در تعیین حد ضرر یا استاپ لاس
با وجود اینکه در ابتدای بحث حد ضرر چیست، اشاره کردیم که تعیین استاپ لاس وابسته به استراتژی معاملاتی شما است، اما به تجربه ثابت شده است که رعایت کردن چند نکته برای تعیین حد ضرر مناسب ضروری است. این نکات عبارتاند از:
- حد ضرر در معاملات همواره یک مقدار ثابت و غیرقابلتغییر نیست. معمولاً با افزایش قیمت یک دارایی، معاملهگر باید با بازنگری در شرایط موجود، حد ضرر خود را نقطه معینی بالا بیاورد.
- زمان در هر معاملهای حکم پول و سرمایه را دارد. شما نمیتوانید سالها صبر کنید تا اهداف قیمتی که برای یک معامله در نظر گرفتهاید، محقق شود مگر اینکه ارزش آن را داشته باشد. منظور این است که استاپ لاس صرفاً با قیمت داراییها سر و کار ندارد؛ بلکه باید زمان را نیز بهعنوان معیاری برای ورود و خروج در معاملات در نظر گرفت و در صورت محقق نشدن اهداف در بازه زمانی مورد انتظار از آن خارج شد.
- تعیین حد ضرر با شناسایی محدوده حمایتی یک سهم رابطه تنگاتنگی دارد. بهعنوان مثال ممکن است یک سهم در محدوده حمایتی با موجی از خریداران مواجه شود و روند صعودی به خود بگیرد. در این راستا باید درک درستی از محدود حمایتی قیمت داراییها داشته باشید.
- در معاملات خود تعصب بیجا به خرج ندهید و در صورتی که حد ضرر شما فعال شد، فوراً اقدام به فروش دارایی کنید.
- معمولاً توصیه میشود که بیشتر از 10 درصد قیمت خرید را بهعنوان حد ضرر قرار ندهید. البته تعیین این عدد وابسته به میزان ریسکپذیری شما است.
سؤالات متداول
1. دلیل تعریف حد ضرر چیست؟
تا زمانی که یک دارایی را نفروشید، نه سود کردهاید و نه ضرر. میزان سود و زیاد وقتی مشخص میشود که از یک معامله خارج شوید. اما مبتنی بر این دیدگاه نباید اجازه به خواب رفتن سرمایه را بدهید. سرمایه زمانی میتواند سودآور باشد که حرکت داشته باشد. شما نمیتوانید از رشدهای منطقی که در بازار جاری است، جا بمانید و فرصتها را از دست بدهید؛ بنابراین حد ضرر در معامله به شما کمک میکند تا از به خواب رفتن سرمایه و همچنین زیانهای بیشتر جلوگیری کنید. به عبارت دیگر، پایبندی به حد ضرر فضا را برای جبران ضرر متحمل شده در معاملات دیگر مهیا میکند.
2. عوامل مؤثر در تعیین حد ضرر چیست؟
علاوه بر استراتژی معاملاتی و میزان ریسکپذیری معاملهگر، چند عامل مهم دیگر از جمله خط روند حمایت دارایی، امواج الیوت، الگوهای قیمتی و … نیز در تعیین حد ضرر مؤثر هستند.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که حد ضرر چیست و چگونه میتوان از آن برای جلوگیری از تحمیل ضرر و زیانهای بیش از حد در سرمایهگذاری جلوگیری کرد. درک عمیق از مفهوم حد ضرر یا استاپ لاس نیاز به تمرینهای عملی زیادی دارد. در همین راستا کلینیک سرمایه دو دوره آموزش تحلیل تکنیکال مقدماتی و دوره آموزش تحلیل تکنیکال پیشرفته را برای شما عزیزان آماده کرده است که در آن از 0 تا 100 هر آن چیزی که برای تبدیل شدن به یک تحلیلگر تکنیکال خبره نیاز دارید، آموزش داده میشود. در این آموزشها تلاش شده است تا مثالهای عملی بسیار زیادی از بازارهای مالی مختلف برای دانشجویان دوره ارائه شود تا موضوعات به خوبی تبیین گردد. کلینیک سرمایه در کنار شما است تا لذت سود کردن در بازارهای مالی را با هم تجربه کنیم.
حد ضرر چیست و چگونه تعیین و اعمال میشود؟
هدف همه ما از انجام معامله و ورود به بازارهای مالی و بورس، کسب سود و منفعت هر چه بیشتر است؛ هدفی که تنها با تکیه بر دانش، تجربه و تصمیمگیریهای درست و به موقع به ثمر منظور از حد ضرر چیست؟ خواهد رسید. اما پیش از کسب سود، بسیار اهمیت دارد که در این بازار نامتنهی، اصل دارایی خودمان را حفظ کرده و اجازه ندهیم، سرمایه اولیهمان به باد رود؛ بر همین اساس، مهم است توجه ویژهای به ضرر و زیان ناشی از معاملات داشته باشیم. ضرر واژهای معمول و آشنا به گوش اهالی بازار است؛ اما چطور میتوان از ضرر کردن جلوگیری کرد؟ تا چه مدت باید سهمی را نفروشیم و چگونه، حساسترین زمانِ فروش را تشخیص بدهیم؟ تمامی این سوالات به مفهومی مشترک با عنوانِ «حد ضرر» ختم خواهند شد که در ادامه، به تعریف و تشریح مفصل آن خواهیم پرداخت.
حد ضرر یا stop loss چیست؟
حدد ضرر، حد توقف یا نقطه خروج سه عنوانِ هم معنایی هستند که دانستن مفهومشان برای هر سرمایهگذاری از شروط ماندگاری در بازار سرمایه به حساب میآید. هر معاملهگری باید قبل از خرید سهام، قیمتی را تحت عنوان حد ضرر برای خود مشخص کند. همانطور که از نامش پیداست، حد ضرر با هدفِ مقابله با زیان تعیین میشود و در صورتی که قیمت سهام از عدد تعیین شده پایینتر بیایند، یا حتی در نزدیکی و مجاورت آن قرار گرفته باشند؛ وقت قبول ضررِ وارد آمده و فروش سهام خواهد بود.
پویا بودن بازار، شرایط اقتصادی و سیاسی متغییر، باعث میشود تا اشتباه در معاملات امری طبیعی تلقی شود؛ اما پایبندی به حد ضرر مشخص شده و جلوگیری سریع از زیانِ هر چه بیشتر از الزامات پایداری در بازارهای مالی است. زمانی که قیمت برخلاف انتظار و محاسبات شما پیش رفت، با توجه به حد ضرر و به دور از تصمیمات آنی و احساسی، به موقع سهم را فروخته و از سرمایه خود حفاظت کنید.
باید توجه داشته باشید که کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین در زمانی که قیمت سهام بالا رفت، stoploss را نیز متناسب با قیمت، افزایش بدهید.
مهمترین روشهای تعیین حد ضرر
سرمایه گذارانی که در انواع بازارهای مالی به سرمایه گذاری میپردازند برای تعیین حد ضرر و رسیدن به سودی متناسب با سرمایه خود در این بازارها، روشهای متقاوتی را انتخاب و از آنها استفاده میکنند، که در ادامه به معرفی و بررسی پرکاربرترین آنها خواهیم پرداخت.
حد ضرر ثابت
حد ضرر ثابت همانگونه که از نامش پیداست؛ مقدار ثابتی دارد و به دو صورت مختلفِ عددی و درصدی اعمال میشود. در این روش سرمایهگذار عددی را به عنوان حد ضرر معین کرده و هنگامی که قیمت سهم به آن عدد رسید، سهام خود را خواهد فروخت.
مثال تعیین حد ضرر با مقدار ثابت عددی:
فرض کنید سرمایه گذاری حد ضرر دارایی خود را عدد 100 تومان در نظر گرفته. در این حالت، هر موقع قیمت سهام خریداری شده به اندازه 100 تومان، نسبت به قیمت زمان خرید پایین آمد، وقت فروش سهم خواهد بود.
مثال تعیین حد ضرر با مقدار ثابت درصدی:
فرض کنید معاملهگر سهمی را با قیمت 100 تومان خریده و حد ضرر خود را 10% تعیین کرده است. در این حالت، وقت فروش سهام زمانی است که سهم به اندازه 10% قیمت خرید اولیه افت قیمت پیدا کرده باشد.
متداولترین درصد تعیین حد ضرر
برای تعیین حد ضرر قاعده و قانون ثابتی وجود ندارد و چیزی نیست که بشود برای همگان به طوری یکسان و مشخص تعیینِ تکلیفش کرد. هر سرمایه گذاری باید با توجه به روحیات خود، حد ضرر خاص خودش را انتخاب کند. ممکن است یک نفر از روحیه ریسک پذیری بالایی برخوردار باشد و بتواند به راحتی با ضررهای سنگین کنار بیاید، اما یک نفر دیگر در همین شرایط، دچار حملات عصبی شده و زندگیش در وضعیت نگران کنندهای قرار بگیرید. بر همین اساس، حد ضرر مقارن و مناسب با روحیه و سقف تحمل افراد مشخص خواهد شد. اما اگر بخواهیم با توجه به اعتقاد اکثریت، یک رای کلی صادر کرده و میانگینی معقول را ارائه دهیم، بهترین درصد برای حد ضرر، عدد 8% است.
این یعنی اگر زمانی قیمت سهم با افت 8 درصدی مواجه شد، سرمایه گذار باید فورا اقدام به فروش کند. اما متداولترین محدوده تعیین حد ضرر 5 الی 15 درصد و میانگین، در حوالی 10% کل سرمایه است. یادتان باشد اگر رفتار سهم شما نسبت به کل بازار متوقف مانده و در حال درجا زدن بود، این اتفاق هشداری است که مجدد سهام خود را مورد تحلیل و بررسی قرار بدهید.
حد ضرر متحرک یا تکنیکال و ترسیمی
برای منظور از حد ضرر چیست؟ تعیین حد ضرر با استفاده از روش تکنیکال و ترسیمی، از همان ابزارهای ترسیم نموداری استفاده میکنند که در تحلیلهای تکنیکال کاربرد دارد. حالا شرایطی را در نظر بگیرید که پس از تعیین حد ضرر و خرید، سهام شما بیش از حد انتظار رشد کردند؛ در چنین شرایطی باید حد ضرر را تغییر داده و سقف بلندتری برای آن مشخص کنید. اگر سرمایهگذار پس از سودهای چشمگیر، حد ضرر خود را حرکت نداده و به همان عدد قبلی اکتفا کند، امکان از دست رفتن سودهای بالقوه زیاد خواهد بود. پس منطقی است که با هر پله بالا آمدن سهام، حد ضرر را هم به همان میزان بالا بیاورید. به تغییر حد ضدد در چنین شرایطی حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss میگویند.
نحوه تعیین و اعمال حد ضرر
احتمالا تا به این جای کار متوجه شدهاید که حد ضرر یک فاکتور نسبی است؛ بنابراین نمیتوانیم برای تعیین و محاسبه آن از فرمول ثابت و مخصوصی استفاده کنیم؛ با این وجود مشخص کردن حد ضرر از الزامات دنیای سرمایه گذاری است. برای انتخاب یک حد ضرر متناسب باید دو عامل مهم قیمت سهام و حجم معامله را در نظر داشته باشیم. پس از مشخص کردن حد ضرر، تلاش کنید در شرایط نامساعد روحیه خود را حفظ کرده، از احساسی برخورد کردن بپرهیزید، ضرر را قبول کنید و حد ضرر را تغییر ندهید. در کلیت سعی کنید وارد معاملاتی نشوید که نسبت سودشان به ضرر کم باشد و بدانید ریسک کمتر، مساوی وجود فرصت بیشتر برای خطا خواهد بود.
مفهوم ریسک به ریوارد حد ضرر
میزان ریسکی پذیری یک نفر در مقابل سودی که برای رسیدن به آن برنامه ریزی کرده است را ریسک به ریوارد میگویند. در واقع، ریوارد همان سود است و ریسک به ریوارد، نسبت ریسک پذیری افراد به سودِ پیش بینی شده. سرمایه گذاران برای آن که در معاملات خود به ریوارد یا سود خوبی دست یابند، باید متحمل مقداری از ریسک شده باشند. یکی از مهمترین فاکتورهای موفقیت در معاملات، نسبت سود به ضرر آن معامله است.این نکته را فراموش نکنید که درصد احتمال رسیدن به حد ضرر کمتر خواهد شد اگر، حد ضرر در فاصله مناسبی با قیمت قرار گرفته باشد؛ پس هر چقدر این دو عدد به یکدیگر نزدیک باشند، احتمال رسیدن به حد ضرر بیشتر خواهد شد.
فرض کنید برای شرکت در یک مسابقه بخت آزمایی، باید مبلغ 10 هزار تومان هزینه کنید و اگر بخت یارتان باشد و برنده از میدان بیرون بیایید، صاحب 10 میلیون تومان خواهید شد. این معادله به معنای آن است که شما با حد ضرر 10 هزار تومان و سود 10 میلیون تومانی وارد مسابقه شده باشید. در واقع سود این معامله بخت آزمایی بسیار بالا خواهد بود اگر با موفقیت همراه باشد و اگر مسابقه را ببازید هم ضرر چندانی نخواهید کرد اما، شما باید موارد دیگری را هم در نظر داشته باشید و آن تعداد شرکت کنندگان است. اگر تعداد شرکت کنندگان حاضر در این مسابقه 1 میلیون نفر باشد؛ فکر میکنید حضور در این مسابقه تا چه اندازه توجیح پذیر خواهد بود؟
برای محاسبه و اندازهگیری سود و ریسک واقعی در معاملات بازارهای مالی، میتوانید از فرمولهای زیر استفاده کنید:
حد ضرر در بورس یا استاپ لاس چیست؟ ۱۰ نکته اصولی برای تعیین حد ضرر
معاملهگرانی که در بازارهای مالی با دیدگاه کوتاهمدت و میانمدت فعالیت میکنند معمولا برای تعیین زمان خروج خود از معاملات از حد سود و حد ضرر استفاده میکنند. این افراد که بیشتر بر اساس تحلیل تکنیکال به خرید و فروش در بازارهای مالی مانند سهام، ارز و … مشغول هستند، اغلب برای میزان سود و زیان خود محدودههایی را تعیین میکنند. در این حالت، خروج از معامله با هدف کاهش زیان و افزایش سود انجام میشود. اجازه بدهید مثالی در این زمینه بزنیم. فرض کنید شخصی سهامی را در قیمت ۲۰۰ تومان خریده است. او بر اساس نتایج تحلیلی که روی این سهام انجام داده – که معمولا از جنس تحلیل تکنیکال است – تصمیم میگیرد با رسیدن قیمت به اولین سقف قیمتی مورد انتظار، مثلاً ۲۲۰ تومان سهام خود را به فروش برساند. در صورتی که قیمت سهام به ۱۸۰ تومان کاهش یابد نیز او سهام خود را خواهد فروخت. در این حالت، حد ضرر او ۱۸۰ تومان خواهد بود.
چه عواملی در تعیین حد ضرر تاثیر گذار هستند؟
عاملهای گوناگونی بر تعیین حد ضرر، تاثیرگذار هستند. به عنوان مثال میتوانیم به ویژگیهای سرمایهگذار از نظر ریسکپذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایهگذاری اشاره کنیم. اما در کل، عوامل تأثیرگذار بر این فرآیند شامل موارد زیر میشوند:
تغییر موقعیت حد ضرر به نقطهای بالاتر یا پایینتر، به معنی تعیین حد شناور یا متغیر است. مثلا زمانی که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان میخریم، حد ضرر را برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان قرار میدهیم. اگر قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان میگذاریم. به این فرآیند، تغییر حد با توجه به روند قیمت سهام گفته میشود.
نکتههایی اصولی در تعیین حد ضرر که باید همواره به یاد داشته باشید
هیچ قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد. اما برای تعیین این حد، نکتههای قابل توجهی وجود دارند که باید آنها را در نظر گرفت. مثلا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
Stop loss (استاپ لاس) یا حد ضرر چیست؟
استاپ لاس یا حد ضرر در واقع سوپاپاطمینانی برای پیشگیری از هدررفت و خسارت به ارزهای دیجیتال معاملهگران بهحساب میآید. این سرویس (Feature) معمولاً برای تعیین زمان مناسب خروج از منظور از حد ضرر چیست؟ معاملات توسط معاملهگرانی که در بازارهای مالی با دیدگاه کوتاهمدت و میانمدت فعالیت میکنند، کاربرد دارد. این افراد برای توقف معاملات ضرر ده یا تعیین محدوده میزان سود و زیان خود از Stop loss استفاده میکنند. البته گاهی اوقات دستور استاپ لاس میتواند در سود یا حتی در نقطه صفر به صفر نیز عمل کند. در ادامه این مقاله از صرافی ارز دیجیتال والکس به بررسی بیشتر این سرویس و نحوه استفاده از آن در استراتژیهای معاملاتی میپردازیم.
نکات مهم درباره استاپ لاس چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟
دستورات توقف معامله بهصورت کلی به دو بخش، تیک پروفیت (Take profit) و استاپ لاس (Stop loss) دستهبندی میشود. این دوبرای کنترل موقعیتهای باز کاربرد دارد و اهمیت زیادی در مدیریت سرمایه دارد.
- Stop loss (حد زیان): حداکثر زیان در یک معامله
- Take profit (حد سود): حداکثر سود در یک معامله
زمانی که ارزش ارزهای دیجیتال شما رو به کاهش است، میتوانید مشخص کنید که دقیقاً تا کجا میخواهید آنها را حفظ کنید!
تعیین حد ضرر به معاملهگران کمک میکند تا قبل از ورود به یک بازار، شرایط مساعد برای مبادله در آن را بسنجند. این سرویس قادر است به طور خودکار در قیمت مشخص شده از سوی تریدر و یا زیر آن قیمت اقدام به فروش کند. زمانی که حد ضرر را در معاملهای تعیین میکنیم، در حقیقت مشخص میکنیم که چه زمانی برای خروج از سهم مناسب است. توجه داشته باشید که تعیین حد ضرر بهصورت دستی کار سنجیدهای نیست؛ بهویژه در بازار رمز ارز ممکن است قابلاجرا نباشد. همانطور که قبلتر اعلام کردیم حد ضرر بیشتر در معاملات کوتاه یا میانمدت کاربرد دارد، بااینحال سرمایهگذاران و هولدرها نیز میتوانند از این ابزار به نفع خود استفاده کنند.
انواع مدلهای تعیین حد ضرر
با بهکارگیری روش مناسب تعیین حد ضرر میتوانید تا حد زیادی مانع شکار دارایی خود شوید. استاپ لاس از جمله موضوعاتی در معاملهگری است که تعیین مقدار دقیق آن کاملاً وابسته منظور از حد ضرر چیست؟ به استراتژی معاملاتی هر تریدر است. اما روشهای اصلی این سرویس کدام است؟ در ادامه به ۴ روش کاربردی Stop loss در تحلیل تکنیکال اشاره میکنیم.
1– استاتیک استاپ یا استاپ لاس ثابت
نام این روش بیانگر ماهیت آن است. تنظیم استاپ لاس در یک قیمت ثابت و مشخص را استاتیک استاپ (static stop) میگویند. در این روش تا زمانی که معامله به قیمت توقف یا محدوده مشخص شده نرسیده است، دستور استاپ لاس اجرا نمیشود و معاملهگر فارغ از ابزارهای تحلیل تکنیکال، باتوجهبه شناختی که از دارایی و روحیات شخصی خود دارد، یک عدد از پیش تعیین شده را بهعنوان حد ضرر در معاملات تعیین میکند.
2– استاتیک استاپ لاس با اندیکاتور
اندیکاتور Average True Range، ابزار کارآمدِ معاملهگران برای تعیین حد ضرر در تمامی معاملات منظور از حد ضرر چیست؟ منظور از حد ضرر چیست؟ است. اندیکاتورها مجموعه توابع و الگوریتمهای ریاضی تلقی میشوند که به کمک آنها میتوان تخمینهای نسبتاً خوبی از روند حرکت قیمت یک دارایی ارائه داد. استفاده از شاخصی مانند میانگین محدوده واقعی، این امکان را به معاملهگران میدهد تا از دادههای تازه بهدستآمده در بازار برای تجزیهوتحلیل دقیقتر گزینههای مدیریت ریسک خود کمک بگیرند.
3– توقف دنبالهدار یا Trailing Stops
شاید بتوان ادعا کرد که توقفهای استاتیک برای معاملهگران مبتدی مفیدتر است، اما سایر تریدرها برای به حداکثر رساندن تسلط و مدیریت معامله خود از توقف به روشهای دیگری را امتحان میکنند. تریلینگ استاپ، توقفی است که با حرکت معاملات به نفع معاملهگر تنظیم میشود تا بتوانند خطر ریسک در معاملات را بیشتر کاهش دهد. این نوع استاپ لاس به معاملهگر اجازه میدهد تا ریسک اولیه خود را در معاملات حذف کند.
4– توقف دنبالهدار بهصورت دستی یا Manual Trailing Stops
آن دسته از تریدرهایی که به دنبال بیشترین سطح کنترل روی معامله خود هستند، روش تغییر حد ضرر بهصورت دستی پیشنهاد میشود. در این روش، موقعیت طبق برنامه پیش میرود و حد ضرر نیز مطابق با آن تغییر پیدا میکند. با حرکت بیشتر موقعیت به نفع معامله (پایینتر)، به دنبال آن معاملهگر سطح توقف را پایین میآورد.
استفاده از استاپ لاس چقدر مهم است؟
آینده قابل پیشبینی نیست! ریسک به طور دائمی در تمام معاملات باز وجود دارد و نمیتوان آن را نادیده گرفت. اینکه تعیین کنید تا کجا میتوانید ضرر کنید کاملاً به نگرش شما نسبت به بازار بستگی دارد. هر تریدری باید برای خودش یک استراتژی مشخص داشته باشد و بر منظور از حد ضرر چیست؟ آن اساس حد ضرر خود را مشخص کند. اجازه دهید اهمیت این سرویس را با یک مثال توضیح دهیم. در نظر بگیرید که سهمی را در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریداری کرده و حد ضرر خود را روی مبلغ ۱۰۰۰ تومان تعریف کردهاید. فرض کنید سهم تا ۱۷۰۰ تومان رشد میکند. در این صورت مشخص است که شما سود زیادی به دست آوردهاید. اما ناگهان روند سهم تغییر کرده و قیمت آن کاهش پیدا میکند. اگر شما همچنان حد ضرر خود را روی مبلغ ۱۰۰۰ تومان نگهداشته باشید، نهتنها سودهای خود را از دست میدهید، بلکه متضرر هم میشوید. پس این موضوع بسیار مهم است که با حرکت سهم، میزان استاپ لاس را تغییر دهید.
عوامل تأثیرگذار در تعیین حد ضرر
از عوامل تأثیرگذار در تعیین stop loss میتوان به ویژگیهای سرمایهگذار از نظر ریسکپذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایهگذاری اشاره کرد. عمده عوامل تأثیرگذار عبارت است از:
- تغییر موقعیت حد ضرر به نقطهای بالاتر یا پایینتر (جابهجایی حد ضرر)
- خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
- فیبوناچی
- کف دوقلو
- امواج الیوت
- الگوی سروشانه
اصولی که برای تعیین حد ضرر که باید در نظر داشته باشیم
هرچند قانون کلی برای تعیین استاپ لاس وجود ندارد، ولی نکتههای اصولی وجود دارد که همواره نیاز است به آنها در خرید بیت کوین و بهطور کلی تمام ارزهای دیجیتال توجه کنیم:
- کاهش سود هم به منزله نوعی ضرر است، بنابراین زمانی که قیمت دارایی بالا رفت حد ضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.
- اهمیت دیدگاه زمانی را دستکم نگیرید! مثلاً تعیین حد برای تریدهای کوتاهمدت با تعیین حد برای تریدهای بلندمدت متفاوت است.
- در خریدهای میانمدت و بلندمدت، حد ضرر را روی محدوده حمایتی معتبر انتخاب کنید. (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایینتر از قیمت خرید).
- حد ضرر نباید از ۱۰ درصد مبلغ خرید تجاوز کند و این یعنی بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.
- در خریدهای میانمدت و بلندمدت، حد ضرر را روی محدوده حمایتی معتبر مشخص کنید. (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایینتر از قیمت خرید).
- تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی، اشتباهی رایج است! گاهی معاملهگر با نزدیک شدن قیمت به حد ضرر اقدام به تغییر یا حذف آن میکند و منتظر کمتر شدن یا ازبینرفتن زیان میماند. گرچه شاید این عمل در ابتدا باعث جبران یا کمتر شدن زیان شود، اما در بلندمدت نتیجهای جز ازبینرفتن برنامه و استراتژی سرمایهگذاری نخواهد داشت.
منظور از حجم نامناسب در تعیین حد ضرر چیست؟
اگر در ابتدا کار سرمایه اندکی دارید، بهتر است تریدهای خود را در حجم و ابعاد کوچک انجام دهید. با رعایت این نکته، Stop loss شما منطقیتر خواهد بود و دیگر به دلیل عدم همخوانی اندازه و موجودی حساب، متضرر نمیشوید. مطابقت این دو عامل با یکدیگر، منجر به معقول شدن میزان ریسک میشود و به قیمتها فضای نوسان بیشتری میدهد.
Stop loss راهی برای گریز از شکار سرمایه
در این مطلب به بررسی ماهیت حد ضرر و همچنین راهکارهای آن برای جلوگیری از تحمیل ضرر و زیانهای بیش از حد در سرمایهگذاری پرداختیم. اهمیت استاپ لاس در بازار متلاطمی همچون بازار رمز ارزها که تغییر دهها درصدی قیمت یک دارایی در روز در آن طبیعی تلقی میشود، دوچندان است. انتخاب استاپ لاس در نقطه درست، یکی از مواردی است که هر تریدر باید به آن دقت کند تا بتواند از ضررهای مالی کلان جلوگیری کند. امیدواریم این مقاله دید و درک کاملی نسبت به استاپ لاس و اهمیت آن برای شما رقمزده باشد.
دیدگاه شما