تاریخچه تالار بورس

در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی مصادف با حکومت رضاشاه پهلوی، مطالعات اولیه بر روی شکل‌گیری بورس در ایران آغاز شد. در این سال، «ران لوترفلد» بلژیکی که برای دربار ایران کار می‌کرد، اساسنامه داخلی بورس را پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس و شروع معاملات سهام در ایران را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد. اما با توجه به شرایط آن زمان و شروع جنگ جهانی دوم و سایر مسائل داخلی کشور، موضوع بررسی و تأسیس بورس در کشور ما بیش از ۲۵ سال به تأخیر افتاد!

تاریخچه بورس در ایران

در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی مصادف با حکومت رضاشاه پهلوی، مطالعات اولیه بر روی شکل‌گیری بورس در ایران آغاز شد. در این سال، «ران لوترفلد» بلژیکی که برای دربار ایران کار می‌کرد، اساسنامه داخلی بورس را پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس و شروع معاملات سهام در ایران را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد. اما با توجه به شرایط آن زمان و شروع جنگ جهانی دوم و سایر مسائل داخلی کشور، موضوع بررسی و تأسیس بورس در کشور ما بیش از ۲۵ سال به تأخیر افتاد!

پس از ایجاد ثبات نسبی در کشور و در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعت و معدن ایران تشکیل و موافقت‌نامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون تنظیم گردید. در زمستان همان سال هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه‌اندازی بورس ایران به کشورمان دعوت شدند. اما در نهایت و پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵، قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.

در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶ و حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعت و معدن که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

سیر تحولات تاریخ ۵۰ ساله بورس در ایران

تاریخچه بورس ایران را می‌توان به ۴ دوره تاریخچه تالار بورس زمانی تقسیم کرد. در دوره اول که به زمان پیش از انقلاب اسلامی ایران برمی‌گردد، بورس ایران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن، شرکت نفت پارس، سیمان تهران، سیمان شمال، بانک توسعه صنعتی، اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه عباس آباد، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اسناد خزانه شروع به کار کرده و تا سال ۱۳۵۷ تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به عدد ۱۰۵ رسید.

با پیروزی انقلاب اسلامی بورس اوراق بهادار تهران نیز وارد فصل جدیدی شد. رویدادهای سیاسی و شروع جنگ تحمیلی در آن زمان و همچنین اتفاقات اقتصادی پس از آن، اعم از ادغام بانک‌ها و شرکت‌های بیمه و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران منجر به کاهش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۸ شد.

پایان جنگ تحمیلی و توسعه بازار سرمایه

دوره سوم از سال ۶۸ آغاز شده و با شکل‌گیری سیاست‌های دولت مبنی بر گسترش بازار سرمایه همراه شد. به طوری که در سال ۱۳۷۵ تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به حدود ۲۵۰ شرکت رسید. در این سال‌ها افزایش عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس، عرضه این سهام از طریق شبکه بانکی در سرتاسر کشور و همچنین عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبات دولت، منجر به فراگیر شدن تب و تاب بورس در کشور شد. در ادامه و تا سال ۱۳۸۳ شاخص‌های بورس از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده و حضور پرتعداد سهامداران در تالارهای بورس اوراق‌بهادار نویدگر روزهای خوش برای بازار سرمایه در ایران بود.

عکس زیر تصویری از تالار حافظ بورس در تهران را در اواسط دهه ۷۰ نشان می‌دهد.

تحولات بازار سرمایه پس از سال ۱۳۸۴

آغاز دوره زمانی چهارم در بورس تاریخچه تالار بورس تاریخچه تالار بورس ایران همزمان با رونق و شکوفایی این بازار در سال‌ ۱۳۸۳ اتفاق افتاد. اگرچه بورس ایران در تاریخ فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی را داشته است، اما به جرات می‌توان گفت که یکی از مهم‌ترین تحولات تاریخ بورس در ایران، تصویب قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بود که با رفع برخی نارسایی‌ها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه تاریخچه تالار بورس گسترده بورس در کشورمان را فراهم کرد.

براساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخش های عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بازار سرمایه ایران تشکیل شد. راه‌اندازی سامانه معاملات آنلاین در سال ۱۳۸۹ نیز نقطه عطف دیگری در گسترش معاملات بورس ایران، چه از نظر ارزش معاملات و چه از نظر فراگیر بودن در جامعه بود. لازم به ذکر است سازمان بورس که خود تحت نظارت شورایی به اسم شورای عالی بورس فعالیت می‌کند، وظایف متعددی دارد که یکی از مهمترین وظایف آن، تأسیس و نظارت بر عملکرد بورس‌های مختلف است.

امروز، چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند:

• بورس اوراق بهادار تهران : انجام معاملات سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت و …
• فرابورس ایران : که در آن‌جا هم سهام شرکت‌هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی‌شوند، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.
• بورس کالای ایران: انجام معاملات انواع کالاها و محصولات مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … .
• بورس انرژی: انجام معاملات حامل‌های انرژی از جمله برق، زغال‌سنگ و کک و …

چکیده مطلب :

ارزش بورس اوراق بهادار تهران در حال حاضر و در اوایل سال ۱۳۹۹ به بیش از ۳۶۰۰ هزار میلیارد تومان (۲۰۰ میلیارد دلار) می‌رسد. طراحی انواع اوراق بهادار، راه‌اندازی نهادهای متنوع مالی، گسترش فعالیت‌های آموزشی و همچنین اطلاع‌رسانی نسبتا بیشتر موجب شده تعداد سهام‌داران بورس در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته باشد. پیشبینی می‌شود که این روند همچنان ادامه داشته باشد تا جایی که به مانند کشورهای توسعه‌یافته، بازار سرمایه همواره در اولویت‌ اول مردم برای سرمایه‌گذاری خوب و با هدف تولید ثروت بیشتر قرار گیرد.

تاریخچه پیدایش بورس اوراق بهادار در دنيا

این سوال ممکن است برای بعضی از مردم پیش بیاید که بورس به چه معنا است و چرا این واژه را به کار می‌برند!؟ بنابراین بهتر است تا نظری به تاریخچه بورس و پیدایش این واژه بیندازیم.

سالها پیش در اروپا، بازرگانانی بودند که در فعالیت‌هاي تجاري خود دچار زيان مي‌شدند و بنابراين تصميم گرفتند تا جلوي زيان خود را در حد ممكن بگيرند. آنها در فعاليت‌هاي خود با تاجران ديگر شريك شدند. البته قرار شد تا سود و زيان خود را با همديگر تقسيم كنند و نتيجه بسيار خوب پيش رفت.

كم كم اين تجربه موفقيت آميز شكلي قانوني به خود گرفت تا جايي كه در روسيه شركت هاي سهامي به وجود آمدند. در سال 1353 بود كه تصميم بر آن شد تا كالاهايي از اروپا به شرق آسيا منتقل شود و احتمال خطر زياد بود. تعدادي از تاجران سرشناس سرمايه مورد نياز را تهيه كردند و به نسبت سرمايه‌ اي كه گذاشته بودند، در سود و زيان كار سهيم شدند و اين روند گسترش يافت.

كار به جايي رسيد كه مراكزي براي اين سرمايه‌ گذاري ايجاد گشت. عده اي سرمايه گذار شدند و عده اي دیگر نيز، اين سرمايه ها را پذيرفتند. اين مراكز ايجاد شده نيز بورس ناميده شدند. اولين بورس جهان در آمستردام هلند تاسيس شد.

تاریخچه بورس و بازارهاي سرمايه در دنیا

گفتيم كه در زمان‌ هاي قديم تاجران با سهيم كردن شركاي تجاري سود و زيانشان را به نسبت سرمايه اي كه داشتند، تقسيم مي‌ كردند. بعدها سهام عمومی به وجود آمد. اين سهام به مردم فروخته مي شد و شركت سرمايه گذاري كار خود را از طريق سرمايه هاي مردم انجام مي داد. اولين شركت سرمايه گذاري عام كه در دنيا به ثبت رسيده است، كمپاني هند شرقي مي باشد.

پس از آن در سرتاسر جهان بازارهاي سرمايه شكل گرفتند. بورس اوراق بهادار در سال 1460 ميلادي در آنورس بلژیک ايجاد شد و در اوايل قرن هفدهم نيز در آمستردام به وجود آمد. بورس آمستردام از جمله مهم ترين منابع تامين سرمايه در سطح جهان است. بورس لندن در سال تاریخچه تالار بورس 1801 تاسيس گشت و پس از آن بورس نيوريورك، زوريخ و ديگر شهرهاي بزرگ دنيا نيز متولد شد.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در تهران

تاریخچه بورس در ایران به سال 1315 شمسي بر میگردد. به درخواست دولت، شخصي خارجي به نام آقاي لوترفولد در ايران تحقيقاتي انجام داد. او طرح تاسيس و اساس نامه قانوني را نيز تهيه نمود. در آن زمان، بانك ملي ايران نيز پژوهش هايي در اين رابطه انجام داد. به دليل جنگ جهاني و پيامدهاي نامساعد آن اين طرح به سرانجامي نرسيد.

در 1333 شمسي وظيفه تاسيس بازار بورس اوراق بهادار به نهادهاي بانك مركزي، وزارت بازرگاني و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن واگذار شد و پس از 12 سال تحقيق و بررسي، سرانجام قانون تشکیل بورس اوراق بهادار تهران در سال 1345 شمسي به مجلس ارائه شد و در ارديبهشت ماه به تصويب رسيد. بورس تهران در تاريخ 15/11/1346 با عرضه سهام بانك صنعت و معدن و نفت پارس شروع به فعاليت نمود.

دوره ‌هاي فعاليت بورس اوراق بهادار در ايران

• دوره نخستين از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۵۷ و پيروزي انقلاب اسلامي
• دوره دوم از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۶۷ و پايان جنگ تحميلي
• دوره سوم از سال ۱۳۶۸ تا سال۱۳۸۳
• دوره چهارم از سال ۱۳۸۴ تاکنون

دوره نخستين، از سال 1346 تا پيروزي انقلاب اسلامي

آغاز كار بورس با سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی و انجام چند معامله بر روي اين سهام صورت گرفت. پس از آن اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس‌آباد نيز به بورس تهران پيوستند. گسترش فعاليت بورس تهران در گروي قوانين دولتي بود.

با تصويب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی، موسسات دولتي موظف گشتند 94 درصد و مؤسسات خصوصی نيز ۴۹ درصد سهام خود را در بورس عرضه كنند. همچنين، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال 1354 مشمول قانون معافیت‌های مالیاتی شدند. در طي 11 سال، تعداد شرکت‌ها، بانک‌ها و بیمه‌هاي پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی با 6.2 میلیارد ریال سرمایه در سال 1346 به 105 بنگاه با بیش از 230 میلیارد ریال در سال 1357 رسيد.

دوره دوم از انقلاب اسلامي ايران در سال 1358 تا سال 1367

در اوايل انقلاب و تا قبل از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، اقتصاد ملی دچار دگرگوني‌هايي گشت كه اثرات آن به بورس اوراق بهادار تهران هم رسيد. در 17/3/1358 با تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها توسط شورای انقلاب، بانک‌های خصوصي کشور در چارچوب ۹ بانک كه شامل ۶ بانک تجاری و ۳ بانک تخصصی بود، يكپارچه و ملی شدند. پس از اين قانون، شرکت‌های بیمه‌اي نيز ادغام شدند و به مالکیت دولت درآمدند.

با تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران، شماري از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس، خارج شدند. طوري كه شمار 105 شركت به 56 شركت دراواخر سال 1367 رسيد و حجم معاملات نيز كاهش چشم‌گيري داشت. تا جايي كه میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به حداقل اندازه‌خود رسيد. علت اين امر، جنگ تحميلي و شرايط نامشخص اقتصاد كشور بود.

دوره سوم از سال 1368 تا سال 1383

پس از جنگ تحميلي، فعالیت بازار بورس اوراق بهادار تهران در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت و طرح سياست‌هاي خصوصی‌سازی اجرايي گشت. حتي انتظار انتقال مقاديري از وظايف دولتي به بخش‌هاي خصوصي به منظور شرايط نقدينگي و جذب بهتر منابع در نظر گرفته شد. شمار شركت‌هاي بورسي افزايش يافت و حجم فعالیت بورس تهران نيز به طور چشم‌گيری زياد شد.

طبق تبصره ۳۵ قانون بودجه در سال 1378، شرکت‌های دولتی مي‌توانستند با ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش‌های خصوصی و تعاونی تبديل شوند. مطابق ماده 94 قانون برنامه سوم توسعه كه بين سالهاي ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ ارائه شد، شوراي بورس به تجهيز يك زيرساخت شبكه‌اي و مجازي موظف شد. اين امر سبب مي‌شد تا معاملات مجازي اوراق بهادار، در سطوح ملي و بين‌الملل انجام شوند. طبق ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مي‌توانست راهكارهاي لازم در سطح كشور را فراهم سازد تا ابزارهاي مالي ديگري نيز در بورس اوراق بهادار خريد و فروش شوند. در سال 1383 مقدار واحد بهاي سهام، رشد قابل ملاحظه‌ اي داشت.

دوره چهارم از سال ۱۳۸۴ تا حال حاضر

فعالیت بورس اوراق بهادار در نيمه سال 1383 تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی قرار داشت. اضافه شدن شاخص ها در سال هاي قبل روندي كاهشي به دنبال داشت و تنها طي دوره كوتاهي كه در آذر 1384 تا پايان سال بود، روند كاهشي اين گونه بود. پس از اجراي سیاست هاي جديد در سال 1385، شاخص و حجم معاملات به تعادل رسيد. ارزش معاملات و حق تقدم افزايش يافت و تعداد شركت هاي بورسي كمي بيشتر شد. در آذر 1384 طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، سازمان بورس و اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) متولد شد.

جمع بندی

در این مقاله با تاریخچه بورس در دنیا و به طور خاص، ایران آشنا شدیم. همانطور که خواندیم، اولین بورس جهان در آمستردام تاسیس شده است. در مورد بورس ایران نیز دانستیم که بورس ایران دارای چهار دوره تاریخی بوده است و از سال 1384، به شکل کلی که اکنون میشناسیم، بوده است.

بورس اوراق بهادار تهران چیست و تاریخچه آن مربوط به چه زمانی است؟

در بازرگانی داخلی ایران اصطلاح بورس به بازارهای اختصاصی کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای یا مصرفی نسبت داده می‌شود که در یک محدوده جغرافیایی قرار گرفته‌اند و تعداد زیادی از عناصر عمده‌فروشی و خرده‌فروشی آن کالای خاص را – مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و… – در خود جای داده‌اند. در واقع بازار بورس اوراق بهادار مرجع و بازاری رسمی و مطمئن است که به جذب سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی می‌پردازد تا از این راه بتواند منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت را تامین کند.

منظور از بورس اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار هر نوع ورقه یا مستندی است که تضمین کننده حقوق مالی قابل‌ ارائه برای مالک آن باشد. به بیان دیگر، اوراق بهادار، نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل‌ و‌‌ انتقال به شمار می‌رود. این اوراق از هر نوعی که باشند مانند سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله، قرارداد آتی و حتی صکوک، ارزش مالی را برای مالک آن به همراه دارند. شرکت یا نهادی که اوراق بهادار را صادر می‌کند، به‌ عنوان صادرکننده (توزیع‌کننده) شناخته می‌شود. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی «اوراق بدهی»، «اوراق حقوق صاحبان سهام» و «ابزارهای مشتقه» تقسیم می‌شوند. در این میان بورس اوراق بهادار بازاری منصفانه، کارآ، متشکل، خودانتظام و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان است که ارزش افزوده را برای ذی‌نفعانش ایجاد می‌کند. اوراق بهادار در این بازار و توسط کارگزاران یا معامله‌گران طبق قانون، ضوابط و مقرراتی خاص، مورد دادوستد قرار می‌گیرد. بازار بورس اوراق بهادار در قالب شرکت‌های سهامی با مسئولیت محدود یا شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می‌شود که در آن سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت مورد معامله قرار می‌گیرد. مشخصه مهم این بازار، حمایت قانونی از صاحبان پس‌اندازها یا سرمایه‌های راکد است.

گذری کوتاه بر تاریخچه شکل‌گیری بازارهای سرمایه

در گذشته به دلیل ریسک‌های بالای تجارت، تجار همواره به دنبال شرکایی بودند که سود و زیان خود را با آن‌ها تقسیم کنند و هر کس بنا به سرمایه‌ای که آورده در سود و زیان شریک شود. فرم تکامل‌ یافته این روش به‌صورت سهام عام بود که به عموم مردم فروخته می‌شد و شرکت کار خود را با سرمایه مردم انجام می‌داد. اولین کمپانی که از این روش استفاده کرد کمپانی «هند شرقی» بود که در تاریخ تجارت دنیا ثبت شد. اما بعدها با گسترش مبادلات تجاری در اروپا و ارتباط هر چه بیشتر مردم و صاحبان سرمایه‌ها، بازارهای سرمایه به وجود آمدند. در این بازارها سرمایه‌داران با متقاضیان استفاده از نقدینگی تماس پیدا می‌کردند و به دادوستد می‌پرداختند. در تاریخچه تالار بورس تاریخ ۱۴۶۰ میلادی و در شهر «آنورس بلژیک» اولین تشکل بورس اوراق بهادار جهان ایجاد شد. گفتنی است که این شهر، موقعیت تجاری قابل ملاحظه‌ای داشت. بعد از آن نیز «بورس آمستردام» بود که در اوایل قرن ۱۷ شکل گرفت. امروزه بورس آمستردام یکی از مهم‌ترین منابع تأمین سرمایه در سطح بین‌الملل است. همچنین بورس لندن در سال ۱۸۰۱ با عضویت ۵۰۰ نفر و به دنبال آن نیویورک، زوریخ و… پدید آمدند.

تاریخچه بورس اوراق بهادار در تهران

ایده اولیه ایجاد بازار بورس اوراق بهادار در ایران به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در آن سال به درخواست دولت ایران، یک فرد به نام «وان لوترفلد» درباره تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران بررسی‌هایی انجام داد و حتی طرح قانونی تاسیس و اساسنامه آن را نیز تهیه کرد. البته در همان زمان، بانک ملی ایران نیز به‌ عنوان سازمان متولی امور پولی کشور، مطالعاتی در این زمینه انجام داد، اما به علت نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار و وقوع جنگ، تمام کارهای انجام‌ شده متوقف شد. در سال ۱۳۳۳، ماموریت تشکیل بازار بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی محول شد. این گروه، پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی، در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه کردند. لایحه تشکیل بازار بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد. در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران با ورود سهام «بانک صنعت و معدن» و «نفت پارس» فعالیت خود را آغاز کرد.

دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد:

دوره نخست ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷

بورس اوراق بهادار از پانزدهم بهمن سال ۱۳۴۶ فعالیت خود را با انجام چند معامله روی سهام بانک «توسعه صنعتی و معدنی» آغاز کرد. در پی آن، «شرکت نفت پارس»، «اوراق قرضه دولتی»، «اسناد خزانه»، «اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی» و «اوراق قرضه عباس‌آباد» به بورس تهران راه یافتند. در این دوره، گسترش فعالیت بازار بورس اوراق بهادار بیشتر مرهون قوانین و مقررات دولتی بود که از بین آنها می‌توان موارد زیر را معرفی کرد:

1. تصویب قانون گسترش مالکیت سهام واحدهای تولیدی در اردیبهشت که به‌موجب آن موسسات خصوصی و دولتی موظف شدند به ترتیب ۴۹ درصد و ۹۴ درصد سهام خود را در آن عرضه کنند.
2. تصویب قانون معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۵۴

طی ۱۱ سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران، تعداد شرکت‌ها، بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از ۶ بنگاه اقتصادی با ۶.۲ میلیارد ریال سرمایه در سال ۱۳۴۶ به ۱۰۵ بنگاه با بیش از ۲۳۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ افزایش یافتند. همچنین، ارزش مبادلات در بورس از ۱۵ میلیون ریال در سال ۱۳۴۶ به بیش از ۳۴ میلیارد ریال طی سال ۱۳۵۷ افزایش یافت.

دوره دوم ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷

در سال‌های پس از انقلاب اسلامی و تا پیش از نخستین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی، دگرگونی‌های چشمگیری در اقتصاد ملی پدید آمد که بورس اوراق بهادار تهران را نیز برگرفت. نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ ۱۳۵۸/۳/۱۷ توسط شورای انقلاب بود که به‌موجب آن بانک‌های تجاری و تخصصی کشور در چارچوب ۹ بانک شامل ۶ بانک تجاری و ۳ بانک تخصصی ادغام و ملی شدند. چندی بعد، شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام شده و به مالکیت دولتی درآمدند. تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیرماه سال ۱۳۵۸ باعث شد تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند، به‌گونه‌ای که تعداد آن‌ها از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ کاهش یافت. حجم معاملات سهام در این دوره از ۲/۳۴ میلیارد ریال در سال ۱۳۵۷ به ۹/۹ میلیارد ریال در سال ۱۳۶۷ کاهش یافت و میانگین نسبت حجم معاملات سهام به GDP به کمترین میزان در دوران فعالیت بورس رسید که از مهم‌ترین دلایل آن شرایط جنگی و روشن نبودن خطوط کلی اقتصاد کشور بود. بدین ترتیب در طی این سال‌ها، بورس اوراق بهادار تهران دوران فترت خود را آغاز کرد که تا پایان سال ۱۳۶۷ ادامه یافت.

دوره سوم ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳

با پایان یافتن جنگ، در چارچوب برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تجدید فعالیت بازار بورس اوراق بهادار تهران به‌ عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست‌های خصوصی‌سازی مورد توجه قرار گرفت. بر این اساس، سیاست‌گذاران در نظر داشتند که بورس اوراق بهادار با انتقال پاره‌ای از وظایف مانند تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس‌اندازی پراکنده و هدایت آن به‌سوی مصارف سرمایه‌گذاری در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثربخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد. در هر حال، گرایش سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی به استفاده از سازوکار بورس، باعث افزایش چشمگیر تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار و افزایش حجم فعالیت بورس تهران را در بر داشت؛ به‌گونه‌ای که حجم معاملات از ۹/۹ میلیارد ریال سال ۱۳۶۷ به ۱۰۴/۲۰۲ میلیارد ریال در پایان سال ۱۳۸۳ رسید و تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از ۵۶ شرکت به ۴۲۲ شرکت افزایش یافت.

دولت در این دوره، مجموعه‌ای از قوانین و مقررات را در راستای گسترش بازار بورس اوراق بهادار وضع کرد که تأثیر بسزایی در افزایش حجم معاملات داشت. مثلا:

1. تبصره ۳۵ قانون بودجه سال ۱۳۷۸ کل کشور که در آن به وظیفه دولت نسبت به تعیین تکلیف همه شرکت‌های بخش دولتی از راه ادغام، واگذاری و فروش سهام به بخش‌های خصوصی و تعاونی اشاره شد.
2. ماده ۹۴ قانون برنامه سوم توسعه ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ که بر اساس آن شورای بورس موظف شد تا کارهای لازم را برای ایجاد شبکه رایانه‌ای بازار سرمایه ایران به‌منظور انجام گرفتن دادوستد الکترونیک اوراق بهادار در سطوح ملی و پوشش دادن خدمات اطلاع‌رسانی در سطح ملی و بین‌المللی انجام دهد. همچنین بر اساس ماده ۹۵ برنامه سوم توسعه، شورای بورس مجاز شد تا دست به راه‌اندازی بورس‌های منطقه‌ای در سطح کشور بزند و راهکارهای لازم را برای قابل معامله تاریخچه تالار بورس شدن دیگر ابزارهای مالی در بورس اوراق بهادار فراهم نماید.

از سال ۱۳۶۹ محاسبه بهای سهام در بورس اوراق بهادار تهران آغاز شد که مقدار آن از ۴۷۲ واحد در سال ۱۳۷۰ به ۱۲.۱۱۳ واحد در سال ۱۳۸۳ رسید.

دوره چهارم (از سال ۱۳۸۴ تاکنون)

در سال ۱۳۸۴، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار – در ادامه حرکت نیمه دوم سال ۱۳۸۳ – همچنان به دلیل رویدادهای مختلف داخلی، خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل، روندی کاهشی داشتند. این روند کاهشی، به‌جز دوره کوتاهی که در آذر ماه اتفاق افتاد تا پایان سال قابل ملاحظه بود.
به‌‌ هرحال از آذرماه سال ۱۳۸۴، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث شد تا روند کاهش معیارهای فعالیت بورس، کند شود. در حالی ‌که شاخص کل در پایان سال ۱۳۸۴ به ۹.۴۵۹ واحد رسیده بود، طی سال ۱۳۸۵ از مرز ۱۰.۰۰۰ واحد عبور کرد و در نهایت در پایان همان سال ۹.۸۲۱ واحد را تجربه کرد. با توجه به اقدامات مؤثر انجام شده در ۱۳۸۴ کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال ۱۳۸۵ به تعادل نسبی رسید؛ به نحوی که ارزش معاملات سهام و حق تقدم در سال ۱۳۸۴ در حدود ۵۶.۵۲۹ میلیارد ریال و در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۵.۶۴۵ میلیارد ریال ارزیابی شد. تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از ۴۲۲ شرکت در پایان سال ۱۳۸۳ به ۴۳۵ شرکت در پایان سال ۱۳۸۵ افزایش یافت. بازار بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) به‌موجب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، مصوب آذرماه ۱۳۸۴ تأسیس شده است.

اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است

اوراق بهادار، نوعی ابزار مالی است که یا موقعیت مالکیت فرد را در شرکت‌هایی که به‌طور عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام) نشان می‌دهد؛ یا نشان‌دهنده نوعی رابطه طلبکاری از یک‌ نهاد دولتی یا شرکت است‌ (اوراق مشارکت)؛ یا نماینده حقوق مالکیتی است که به‌صورت اختیار خرید یا فروش نمایش داده می‌شود. در واقع اوراق بهادار ابه هر شکلی – سهام، اوراق قرضه و مشارکت یا اختیار معامله – که باشد، نوعی ارزش مالی را به نمایش می‌گذارد. در میان اوراق بهادار موجود در بازار، سهام، متداول‌ترین ورقه بهادار تاریخچه تالار بورس محسوب می‌شود.

تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. در بازار بورس اوراق بهادار، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه کوچک خود، در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس سرمایه‌گذاری کند. سرمایه‌گذاران بورس، برای خرید و فروش سهام باید این کار را از طریق شرکت‌های بورسی انجام دهند. افرادی که در بازار بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند، معمولا از دو راه کلی سود کسب می‌کنند:

• از محل افزایش قیمت سهام خریداری‌ شده

مثلاً اگر سهام شرکت «الف» در زمان خرید ۲۰۰ تومان باشد و سرمایه‌گذار بتواند این سهم را به قیمتی بیش از مبلغ خرید بفروشد، از این معامله یا سرمایه‌گذاری، سود کرده است. به این روش، کسب عایدی سرمایه نیز گفته می‌شود.

این روش کسب سود، متأثر از سیاست‌هایی است که مدیران شرکت‌های بورسی و فرابورسی برای تقسیم سود اتخاذ می‌کنند؛ یعنی درصدی از سود خالص سالانه را بین سهامداران تقسیم می‌کنند.

منظور از کد بورسی یا کد سهامداری چیست؟

اولین گام برای خرید و فروش سهام در بازار بورس اوراق بهادار، دریافت کد بورسی است. کد بورسی، شناسه‌ای واحد است که شامل سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد‌ پنج‌رقمی می‌شود. مثلا کد بورسی شخصی با نام خانوادگی ابراهیمی، شبیه کد زیر خواهد بود: « ابر ۱۲۳۴۵»

اهداف کلان در بازار بورس اوراق بهادار

• ارتقای سهم بازار سرمایه در تأمین مالی فعالیت‌های مولد اقتصادی
• به‌ کارگیری مقررات و رویه‌های مؤثر برای حفظ سلامت بازار و رعایت حقوق سهامداران
• تعمیق و گسترش بازار با بهره‌گیری از فناوری و فرایندهای به‌روز و کارآمد
• توسعه دانش مالی و گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری و سهامداری در کشور
• توسعه و تسهیل دسترسی به بازار از طریق کاربردهای فناوری اطلاعات
• رعایت اصول پاسخگویی و شفافیت در همکاری‌ها و تعاملات با ذی‌نفعان
• توسعه مستمر دارایی‌های فکری و سرمایه انسانی شرکت

ساعت انجام معامله در بازار بورس

معاملات سهام بورس تهران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته – به‌ جز روزهای تعطیل عمومی – از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ در یک نشست معاملاتی و از طریق تالارهای معاملات انجام می‌شود. معاملات سهام فقط از طریق سامانه معاملات بورس که یک سیستم کاملاً مکانیزه به شمار می‌رود، قابل انجام است. دارندگان سهام نمی‌توانند خارج از سامانه معاملاتی اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار کنند و معاملات باید از طریق کارگزاران و طی نشست معاملاتی انجام شود. در حال حاضر علاوه بر «تالار حافظ» که تالار اصلی معاملات است، تالارهای دیگری توسط بورس یا شرکت‌های کارگزاری در شهرهای دیگر دایر شده‌اند. سهامداران می‌توانند با مراجعه به آن‌ها از تسهیلات مستقر در این تالارها استفاده کنند؛ امکاناتی مانند سیستم‌های نمایشگر قیمت و سفارش‌ها، بروشورهای اطلاع‌رسانی و دوره‌های آموزشی پیش‌بینی شده. یادآوری می‌شود که خرید و فروش اوراق بهادار نیازمند حضور سهامداران در تالارها نیست و آنها می‌توانند با دریافت مجوز معاملات آنلاین (برخط) از شرکت‌های کارگزاری، بدون دخالت مستقیم کارگزار و از طریق اینترنت برای خرید و فروش اوراق بهادار اقدام کنند.
ساعت معاملات قراردادهای آتی از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ است.

تاریخچه بورس ایران و اطلاعات کلی درباره آن-راهنمای جامع

سرمایه گذاری در بورس با ریسک زیادی همراه است و سود کردن در اینکار نیاز به داشتن مهارت و تخصص دارد. در نتیجه کمتر کسی پیدا می شود که بدون دانش و آگاهی کامل به سراغ این نوع سرمایه گذاری برود. امروز می خواهیم شما را با تاریخچه بورس ایران و اطلاعات کلی درباره آن آشنا نماییم.

مقدمه:

مهمترین اطلاعاتی که یک فرد قبل از هر اقدامی برای سرمایه گذاری در بورس باید در مورد آنها اطلاعات داشته باشد عبارتند از: دانش کافی در مورد اصول اولیه سرمایه گذاری در بورس، شاخص های بورس، نحوه سرمایه گذاری در بورس، خرید و فروش سهام، نحوه دریافت کد سهامداری، معرفی بازار سرمایه، سرمایه گذاری مستقیم یا سرمایه گذاری به کمک متلب و … اما بهتر است بدانید بورس از چه زمانی در ایران رواج پیدا کرده است.

1- ویدئو تاریخچه بورس در ایران و جهان:

2- بورس به چه معناست؟

بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه‌ است که در آن سهام شرکت‌های خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش می‌شود و از سویی محلی برای جمع‌آوری پس‌انداز و نقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و از سود آن به برخوردار شوند.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

3- تاریخچه بورس در جهان:

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «واندر بورس» اخذ شده که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک می‌زیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها(۱۳۰۹) به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده‌است. به روایتی دیگر واژه بورس در معنای کنونی آن از شهربروژ بلژیک گرفته شده‌است، مرکز تجاری ای که تجار و بازرگانان به آنجا می‌رفتند؛ پس از مدتی مردم نیز برای حل وفصل جنبه‌های مالی خود، شروع به رفتن به آنجا کردند.

بعدها یعنی در سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در اوایل قرن هفدهم میلادی یعنی سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام هلند شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی اولین شرکت سهامی به شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام “ماسکوی” (muscovy) در روسیه ایجاد شد.

4- تاریخچه بورس در ایران:

با اینکه در سال 1341، موافقت‌‌نامه‌ اوليه تأسيس بورس سهام در كميسيوني در وزارت بازرگاني و با حضور نمايندگان وزارت دارايي، وزارت بازرگاني و بانك توسعه‌ي صنعتي و معدني ايران تشكيل و تنظيم شد اما مطالعات اوليه درباره تأسيس بورس در ايران، به سال 1315هجري شمسي بر مي‌گردد. در اين سال، فردي بلژيكي به نام “ران لوترفِلد” پس از انجام مطالعات گسترده درباره‌ي تأسيس بورس در ايران، اساسنامه‌ي داخلي بورس را تاریخچه تالار بورس تهيه و به مسئولان ايراني ارائه كرد، اما با توجه به شرايط آن زمان و وقوع جنگ جهاني دوم، عملا موضوع بررسي و تأسيس بورس در ايران بيش از 25 سال به تأخير افتاد. در نهایت بورس ایران درسال ۱۳۴۶ راه‌اندازی شد. در واقع در سال 1345 قانون تشكيل بورس اوراق بهادار در مجلس تصويب و براي اجرا از سوي وزارت اقتصاد به بانك مركزي ابلاغ شد. حدود يك‌سال بعد از ابلاغ قانون تشكيل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن ماه سال 1346، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معادله بر روي سهام بانك توسعه‌ي صنعتي و معدني كه بزرگ‌ترين مجتمع واحدهاي توليدي و اقتصادي در آن تاريـخ به شمار مي‌رفت، به طور رسمـي فعاليت خود را آغاز كـرد.

بورس ايران در تاريخ 45 ساله فعاليت خود، همواره فراز و فرودهاي بسيار زيـادي را تجربه كرده است، اما شايد بتوان گفت يكي از مهم‌ترين تحولات تاريخ بورس ايران، تأسيس قانون جديدي تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال 1384 بوده است كه ضمن رفع برخي نارسايي‌ها و نواقص موجود در قانون اوليه، زمينه توسعه گسترده بورس در ايران را فراهم كرد.

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

براساس اين قانون، بخش نظارتي بورس از بخش‌هاي عملياتي آن تفكيك شد، به اين معنا كه سازماني به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتي بورس تشكيل شد. سازمان بورس كه خود تحت نظارت شورايي به اسم شوراي عالي بورس فعاليت مي‌كند، وظايف متعددي دارد كه يكي از مهم‌ترين وظايف آن، تأسيس و نظارت بر عملكرد بورس‌هاي مختلف است.

در حال حاضر بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ايـران، بورس كالای ايران و بورس انـرژی چهار بورس بزرگ و مهم كشـورمان هستند که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار به فعالیت می پردازند.

5- آشنایی با لوگوی بورس تهران:

چنانچه لگوی بورس تهران را دیده باشید در آن 4 انسان را می بینید که دست در دست هم داده اند و این نشاندهنده اتحاد و همکاری میان آنهاست و در درون دایره‌ای قرار دارند که نشان گر دنیا است قرار گرفته اند دنیایی که بر اساس افسانه‌های قدیمی ایران بر روی شاخ دو گاو قرار دارد؛ که خود نشانه ثروت و بهره‌وری هستند. در حقیقت این لوگو برگرفته از یک نشان برنجی مربوط به دوره هخامنشیان است که در استان لرستان کشف شده‌ است. این نشان هم‌اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود.

نخستین کارگزار خصوصی بورس در ایران که بود؟

نخستین کارگزار خصوصی بورس ایران یک تاجر تبریزی بود. محمود کریشچی متولد 1302 تبریز، تاجر پوست و معامله‌گر اوراق اصلاحات ارضی به عنوان اولین نماینده بخش خصوصی در بازار سرمایه از سال 1348 وارد بازار سهام شد. او که پیش از این در سال 1341 و به دنبال اجرای اصلاحات ارضی در زمینه خرید و فروش قبوض اصلاحات ارضی در بانک کشاورزی، فعالیت می‌کرد به پیشنهاد یکی از مدیران بانک ملی به بورس آمد. البته او در یک آزمون که از سوی بانک کشاورزی و در میان 30 نفر فعال بازار اوراق اصلاحات ارضی برگزار شد، توانست رتبه اول را کسب کرده و وارد بورس شود. در آن زمان اوراق قرضه دولتی، قبوض اصلاحات ارضی و سهام چند شرکت و بانک در بورس معامله می‌شد. بورس آن زمان بسیار کوچک بود و تعداد معدودی کارگزار مشغول فعالیت در آن بودند و شرکت کارگزاری وجود نداشت و بانک‌ها نیز در بورس، نماینده داشتند. بورسی که کریشچی اولین کارگزار آن بود عبارت بود از یک میز و چند صندلی و تخته سیاهی که با گچ قیمت‌ها را بر روی آن ثبت می‌کردند و بعدها این ثبت قیمت‌ها با استفاده از تابلوهای چوبی و اعداد فلزی انجام می‌شد.

6- مهمترین و معروف ترین بورس های دنیا کدامند؟

بورس لندن (LSE) که در سال ۱۸۰۱ میلادی فعالیت خود را آغاز نمود، بورس توکیو (TSE)، بورس فرانکفورت و بورس پاریس از دیگر بازارهای مهم بورس در دنیا به حساب می‌آیند که نقش مهمی را در اقتصاد ایفا می‌کنند.

7- در چه صورت بورس برای شما مناسب است؟

همانطور که می دانید سرمایه گذاری در بورس برای تمامی افراد مناسب نمی باشد و فقط بعضی از افراد موفق به سودآوری در بورس می شوند. پس شرایط مناسب برای سرمایه گذاری موفق در بورس عبارتند از :

• سرمایه‌ای پس‌انداز کرده‌اید که فعلا به آن نیازی ندارید و قصد دارید سودی بیشتر از سود بانکی کسب کنید.
• تصمیم گرفته‌اید بصورت حرفه‌ای شغل سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری سهام را در پیش بگیرید.
• ریسک‌پذیری و صبر بالایی دارید و می‌خواهید طی سال‌های آینده سرمایه‌ تان را افزایش دهید.
• آینده مالی‌تان برای شما مهم است و مایلید برای بهبود آینده خودتان و فرزندان‌تان قدمی مثبت برداشته باشید
• آماده هستید برای رسیدن به هدف‌تان وقت و انرژی بگذارید.
• می‌دانید که کسب ثروت و زندگی در رفاه برای شما ممکن است و آماده هستید بهای رسیدن به هدف خود را بپردازید.

8- اقدامات مهم برای سرمایه گذاری در بورس :

1- دریافت کد معاملاتی

کد معاملاتی با نام کد بورسی و کد سهامداری نیز شناخته می‌شود و شما برای انجام معامله به آن نیاز دارید. شرکت‌های تاریخچه تالار بورس کارگزاری در واقع واسط بین شما و بازار بورس هستند و وظیفه انتقال سفارشات خرید و فروش سهام را به سامانه معاملاتی بورس برعهده دارند. اینکار می‌تواند بصورت دستی و توسط خود کارگزار صورت بگیرد یا اینکه سرمایه‌گذار با دسترسی به نرم‌افزار معاملات آنلاین، سفارش را بطور مستقیم ثبت کند. کد معاملاتی نشان‌دهنده هویت شما در بورس تهران است. با وجود بیش از 100 شرکت کارگزاری فعال، انتخاب از بین آنها برای شما مشکل خواه بود. پس از ثبت‌نام و طی مراحل لازم، به طور معمول حداکثر پس از 3-4 روز کد معاملاتی به موبایل و ایمیل شما ارسال می‌شود و می‌توانید خرید و فروش سهام را انجام دهید.

خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار، صرفا از طریق شرکت‌های کارگزاری و به یکی از روش‌های زیر انجام می‌گیرد:

1. مراجعه حضوری به کارگزاری و ارائه سفارش خرید یا فروش
2. سفارش تلفنی به کارگزاری، برای خرید یا فروش سهام
3. سفارش اینترنتی به کارگزاری، برای خرید یا فروش سهام
4. خرید یا فروش مستقیم سهام توسط خود فرد، از طریق سامانه معاملات آنلاین (برخط)

برای خرید و فروش سهام، الزاما نیازی به مراجعه به تالار بورس یا کارگزاری نیست و در صورتی که حداقل مدرک دیپلم داشته باشید، کارگزاری‌ها سیستم معاملات انلاین را در اختیار شما قرار می‌دهند. در سیستم معاملاتی آنلاین که بهترین روش معاملات است، خرید و فروش آنی و لحظه‌ای سهام امکان پذیر است. به این معنی که شما به محض وارد کردن سفارش، خرید یا فروش در همان لحظه انجام می‌شود و نیازی نیست خود کارگزار، سفارشات شما را در سامانه معاملاتی وارد کند.

2- یادگیری مفاهیم و قوانین بورس و سرمایه گذاری در بورس

در این مرحله است که با اصول مهم سرمایه گذاری در بورس آشنا می شوید. هیچ فعالیتی در دنیا وجود ندارد که نیاز به مهارت نداشته باشد. به طور مثال شاید برایتان سوال باشد که آیا بورس تهران 24 ساعت شبانه‌روز باز است و معامله انجام می‌شود؟ فرابورس چه تفاوتی با بورس دارد و از اینگونه سوالات.

3- یادگیری نحوه تحلیل و انجام معاملات

پس از یادگیری مفاهیم اولیه بورس، باید بدانید کدام سهام یا اوراق بهادار را در چه زمانی بخرید و چه زمانی بفروشید تا بتوانید کسب سود کنید. اینکار از طریق یادگیری روانشناسی بازار، تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال میسر است و همزمان با یادگیری نیاز به کسب تجربه و تمرین دارد.

نکته مهم : هیچ گاه تمام سرمایه و پس انداز خود را در بورس سرمایه گذاری نکنید و اینکار را با پول کم شروع کنید تا در صورت عدم موفقیت متحمل ضرر زیادی نشوید..

کاربران گرامی ضمن تشکر از همراهی شما، اگر سؤالی در مورد تاریخچه بورس و نحوه سرمایه گذاری در آن دارید، در بخش نظرات مطرح نمایید تا پاسخ داده شود.

سازمان بورس کجاست و تاریخچه پیدایش آن چگونه است؟

پیش از اینکه بخواهیم سازمان بورس را به شما معرفی کنیم، ابتدا باید بدانیم اصلا هدف از به‌‌وجود آمدن آن چه بوده است. هر شرکتی باید برای ادامه بقا باید بتواند نیاز های مالی خود را تامین کند. این کار از راه های زیادی انجام میشود. بورس یکی از راه هایی است که شرکت ها میتوانند از طریق آن نیازهای مالی خود را تامین کنند. بدین صورت که از سهامداران خود پول دریافت میکنند و در ازای آن بخشی از سهام شرکت خود را به آن ها واگذار میکنند.

اما این تنها مزیت بورس نیست، مزیت دیگر آن برای افرادی است که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند. این بازار به این افراد امکان میدهد که سرمایه خود را در طی زمانی کوتاه چندین برابر کنند.

تعریف بورس

بورس بازاری است که از افرادی تشکیل شده که در آن خرید و فروش سهام را انجام میدهند. در این بازار معاملات طبق قوانین و الزامات قانونی زیر نظر سازمان بورس شکل میگیرند. بورس با تجمیع سرمایه‌های جزئی و پراکنده، سرمایه‌گذاری‌های مهم و کلان را میسر می‌سازد و تأثیرات بسزایی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه و پیشرفت صنایع و آبادانی کشور می‌گذارد و درعین‌حال امکان ایجاد سود و منافع برای سهامداران ایجاد می‌کند.

پیدایش کلمه بورس

تاریخچه پیدایش کلمه بورس به قرن پانزدهم میلادی برمی‌گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه‌ شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه‌ بزرگ‌زاده‌ای به نام «واندِر بورس» جمع می‌شدند و به خریدوفروش کالاهای خود بر اساس حراج می‌پرداختند. از آن تاریخ به بعد مکان‌هایی که مردم در آنجا به حراج کالا میپرداختند بورس گفته میشد.

با گذشت زمان، تالارهای مسقفی برای تبادل کالاها به‌وجود آمدند که بازرگانان برای خریدوفروش کالاها به این تالارها می‌رفتند. کم کم این تالار های مسقف هم بورس نام گرفتند.

اولین سهام بورسی

در زمان های گذشته بازرگانان همواره تلاش میکردند تا ضرر های ناشی از خرید و فروش های خود را کاهش دهند. یکی از راه های کاهش ضرر ایجاد شراکت بود. چراکه در آن سود و ضرر شامل حال چندین نفر میشد. این تجربه رفته رفته به تشکیل سهم منجر شد. اولین شرکت سهامی با نام ماسکوِی (Muscovy) در سال ۱۵۵۳ میلادی، با مشارکت عده‌ای از تجار در روسیه ایجاد شد. گسترش مبادلات تجاری در جهان، نیاز به ‌سرمایه‌های بیشتر و شرکای بیشتری داشت. پیدا کردن شرکای متعدد برای سرمایه‌گذاری در یک کسب‌وکار، کار آسانی نبود و برای انجام آن به مراکزی نیاز بود که بعنوان واسطه ای ‌بین دارندگان سرمایه و سرمایه گذاران عمل کنند. این مراکز، به نام «بورس» معروف شدند.

تاریخچه پیدایش بورس در ایران

بورس اوراق بهادار تهران از سال 1345 فعالیت خود را آغاز کرد. سه سال بعد اقتصاد ایران گسترش یافت و بازار فعالیت زیادی پیدا کرد. رشد روزافزون بازار درنهایت منجر به تقاضای سهام عدالت شد.

از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، تعداد شرکت‌ها و موسسه‌های پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار تهران از ۱۰ بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶/۲ میلیارد ریال به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت. با پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ تقلیل یافت. علت این امر، تملک بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی توسط دولت بوده است. رکود شدید بازار بورس در طی هشت سال جنگ تحمیلی نیز از وقایع مهم بورس ایران محسوب می‌شود.

سازمان بورس چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

1. ارتقای سهم بازار سرمایه در تأمین مالی فعالیت‌های مولد اقتصادی

2. به‌کارگیری مقررات و رویه‌های مؤثر برای حفظ سلامت بازار و رعایت حقوق سهامداران

3. گسترش بازار با بهره‌گیری از فناوری و فرایندهای به‌روز و کارآمد

4. توسعه دانش مالی و گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری و سهامداری در کشور

5. توسعه و تسهیل دسترسی به بازار از طریق کاربردهای فناوری اطلاعات

6. رعایت اصول پاسخگویی و شفافیت در همکاری‌ها و تعاملات با ذی‌نفعان

7. توسعه مستمر دارایی‌های فکری و سرمایه انسانی شرکت

چه بازارهایی تحت نظارت سازمان بورس هستند؟

تا امروز چهار بازار بورس تحت نظارت سازمان بورس قرار دارند.

الف: بورس اوراق بهادار تهران:

در بورس اوراق بهادار تهران سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش می‌شود.

ب: فرابورس ایران:

در فرابورس ایران سهام شرکتهایی که بنا به دلایلی موفق یه پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمیشوند مورد معامله قرار می گیرد.

ج: بورس کالای ایران:

در بورس کالای ایران انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … خرید و فروش میشود.

د: بورس انرژی:

در بورس انرژی حامل‌های انرژی از جمله برق، زغال سنگ و کک خرید و فروش میشود.

مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس

سرمایه گذاری در بازار بورس مزایای زیادی به همراه دارد. اگر بخواهیم چند نمونه از این مزیت ها را معرفی کنیم، میتوانیم به امنیت و شفافیت بالا، حفظ سرمایه در برابر تورم، قابلیت نقدشوندگی بالا و مشارکت در تصمیم گیری شرکتها اشاره کنیم. اگر قصد دارید سرمایه گذاری در این بازار را آغاز کنید و میخواهید از مزایای این بازار مطلع شوید، مطالعه مقاله سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار را به شما پیشنهاد میکنیم.