آشنایی با بازارها

منظور از بازار مالی و آشنایی با انواع بازارهای مالی

بازار مالی (Financial Market) اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازارها به کار می‌رود. هر بازاری که در آن تجارتی صورت می‌گیرد یک بازار مالی محسوب می‌شود. در آن خریداران و فروشندگان در معامله دارایی هایی چون سهام، اوراق بدهی، ارز و مشتقه ها مشارکت دارند. بازار مالی معمولاً با استانداردهایی نظیر قیمت گذاری شفاف، قانون گذاری ساده، هزینه ها و کارمزدهای مشخص و نیروی‌های بازار شناخته می‌شود و قیمت آشنایی با بازارها های اوراق بهاداری که معامله می‌شوند تعیین می‌نماید.

حتی بازارهایی که در آنها تجارت اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ارز، فلزات و مشتقات آنها انجام می‌شود هم بازار مالی هستند.

بعضی از بازارهای مالی فقط به مشارکت کنندگان اجازه می‌دهند تا یک سری معیارهای خاص را برآورده نمایند که می‌تواند بر اساس عواملی مثل میزان پول نگه داشته شده، موقعیت جغرافیایی سرمایه گذار، دانش بازارها یا حرفه مشارکت کننده باشد.

بازارهای مالی می‌توانند تقریباً در هر کشوری در جهان یافت شوند. بعضی از آن‌ها بسیار کوچک هستند و فقط چند شرکت کننده دارند، درحالی‌که برخی بازارهای دیگر مثل بازار بورس نیویورک و بازارهای فارکس، میلیاردها دلار به صورت روزانه معامله می‌کنند.

بیشتر بازارهای مالی دارای دوره‌های سنگین تقاضا و معامله اوراق بهادار هستند. در این دوره‌ها، قیمت ها ممکن است از استاندارد خود فراتر روند. عکس قضیه نیز در اینجا صادق است، سقوط بازارها ممکن است باعث کاهش قیمت ها از ارزش ذاتی خود، بر اساس سطوح تقاضا یا سایر نیروهای اقتصاد کلان مثل آشنایی با بازارها نرخ مالیات، تولید ملی یا سطوح اشتغال شود.

شفافیت اطلاعات جهت افزایش اعتمادبه‌نفس مشارکت کنندگان و پرورش یک بازار مالی کارآمد، مهم است.

اهمیت بازار‌های‌مالی

شرکتهای بازرگانی‌برای تامین مالی فعالیت‌های‌خود به حجم بالایی ازسرمایه نیاز دارند.این‌شرکت‌هابرای اینکه بتوانند رشد‌کنند به سرمایه گذاری بالایی احتیاج دارد.واضح است که تامین این میزان سرمایه در‌زمان محدودی میسر نیست وبایستی از منبع دیگری تامین مالی شوند،دولتها نیز به ارائه بهتر خدمات وکالاهابه مردم به خاطر حجم بالایی‌پول باید از بانک وام بگیرندبازارهای مالی این امکان رابرای شرکتها و دولتها فراهم میسازندکه آنها بتوانند از طریق خرید این اوراق بهادر بازده و رفاه خود را افزایش دهند.بازارهای اولیه در صورتی که بتوانندبه نحو صحیح عمل کنندمیتوانند برای اقتصاد سرمایه داری کاملا مفید باشندچرا که این بازارها کانال مناسبی برای سرمایه گذاران و وام گیرندگان فراهم میسازند.به علاوه این بازارها باعث میشوند سرمایه‌ها‌ به‌ سمت‌ کسانی سوق‌پیدا کند که توان استفاده کار را از پول و سرمایه دارند.

۱- بازارهای اولیه

بازاری است که در آن وام گیرنده،اوراق بهادار جدیدی منتشر میکند و در ازای دریافت وجه نقد به خریدار میفروشد.

۲- موسسه تـأمین سرمایه

ازآنجاکه اکثر منتشر کنندگان اوراق بهادر همیشه درگیرفعالیتهای مربوطبه افزایش سرمایه نیستند آشنایی با بازارها به همین دلیل از تجربه کافی جهت این کار برخوردار نیستند.به علاوه،عرضه کنندگان سرمایه جدا هستند و دستیابی به آنها مستلزم به سازمان خاصی است بنابراین منتشرکنندگان درخصوص فروش اوراق بهادرجدید،به موسسات تأمین سرمایه رجوع میکنند.

۳- عرضه خصوصی و عمومی اوراق بهادر

درسالهای اخیر،بیشتر شرکتها به عرضه خصوصی اوراق بهادر روی آوردند و اوراق بهادر منتشر شده جدیدی را مستقیما به موسسات مالی از قبیل شرکتهای بیمه عمر و صندوقهای بازنشستگی میفروشند.ویکی از مزایای این کار این است که شرکت مجبور نیست برای اوراق منتشر شده در بورس اوراق بهادر ثبت نام کند واین خود باعث جلوگیری از اتلاف وقت و پول میشو.

۴- بازارهای سهام

دربازارهای سهام،سهام عادی،سهام ممتاز واوراق خریدوفروش مورد معامله قرار میگیرند در بعضی از بازارهای ثانویه فروش سهام در قالب بازارهای حراج صورت میگیرد.این بازارها شامل حراج دریک مکان فیزیکی معینی است در این بازارها کارگزاران امور مربوط به سرمایه گذاران را انجام میدهند.کارگزاران واسطه هایی هستندکه میان خریداران و فروشندگان قرار میگیرند و سعی میکنند بدون آشنایی با بازارها توجه به اینکه چه کسی فروشنده و خریدار است بهترین قیمت راکه درمعامله به نفع دو طرف باشدکسب نموده و حق کمیسیون خود را دریافت میکنند.

۵- بازارهای مبتنی برچانه زنی

در مقابل بازارهای حراج،بازار خارج از بورس و فرابورس قرار دارندکه جز بازارهای مبتنی برچانه زنی هستند معملاتی که در این بازارها صورت میگیرد دارای بورس سازماندهی شده ای نیستند. در این بازارها اوراق بهادر پذیرفته نشده دربورس معامله قرار میگیرد.بازار فرابورس نقش مهمی در بازارهای اوراق بهادر ایفا میکند.از آشنایی با بازارها نظر حجم،این بازار دومین بازارسهام عدالت و سومین بازار بزرگ دنیا به شمار میرود.

۶- شاخص های بازار سهام

متداول ترین سوال که در خصوص بازارهای سهام پرسیده میشود این است که وضعیت بازار امروز چگونه است؟ برای پاسخ به این سوال به گزارش ترکیبی از عمل کرد بازار نیاز داریم که به صورت میانگین ها وشاخص ها نشان داده شده باشد.بخاطر تعداد زیاد بازارهای سهام اعم از داخلی و خارجی شاخص های متعددی برای بازار سهام وجود دارد.

۷- بازارهای اوراق قرضه

همان طور که سهامداران برای معامله سهام عادی به بازارهای ثانویه مناسبی نیاز دارند دارندگان اوراق قرضه نیز به بازارهایی نیاز دارند تا بتوانند اوراق قرضه خود را قبل از موعد سررسید مورد معامله قرار دهند چرا که اگر این بازارها وجود نداشته باشند سرمایه گذاران مجبور خواهند بود اوراق قرضه خود رابرای مثال حدود ۳۰سال نگهداری کنند.

۸- اوراق قرضه شرکتها

اگرچه تعدادزیادی از اوراق قرضه شرکتها در بورس ها پذیرفته شده‌اند با این حال حجم فعالیت اوراق قرضه تنهابخش کوچکی از ازکل فعالیت این بازارها را تشکیل میدهد.

۹- بازار پول

یکی از بازارهای مالی، بازار پول است که در آن از هر ابزار یا دارایی با توان نقدشوندگی بالا یا ابزارها و دارایی‌های خرد برای تبادل استفاده می‌شود. این ابزارها معمولا توسط شرکت‌ها، اشخاص، بنگاه‌های تجاری و شرکت‌ها استفاده می‌شوند و در واقع نوعی جانشین پول هستند که سررسید کمتر از یک سال دارند.

عدم نیاز به هم‌زمانی دریافت پول و انجام مخارج یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که اشخاص و بنگاه‌ها از بازار پولی استفاده می‌کنند. از جمله ابزارهای بازار پول می‌توان به سپرده‌ها، وام با وثیقه، حواله و بروات اشاره کرد.

۱۰- بازار سرمایه

یکی از بازارهای مالی، بازار سرمایه است آشنایی با بازارها که با نام بازار بورس اوراق بهادار نیز شناخته می‌شود، بازاری برای خرید و فروش اوراق قرضه و اوراق مالکیت است. کار اصلی بازار سرمایه ایجاد پلی ارتباطی بین تامین کننده سرمایه‌های خرد و کلان، چه حقیقی و چه حقوقی و متقاضیان سرمایه مثل شرکت‌هاست.

بازار سرمایه در واقع تسهیل کننده فرآیند خرید و فروش ابزارهای مالی (اسناد خزانه، اوراق تجاری و گواهی سپرده) است. شاخص‌ترین ابزار مالی این بازار اوراق مالکیت که اکثرا با نام سهام شناخته می‌شود و اوراق قرضه یا مشارکت است. برخلاف بازار مالی پول، بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش سهام و اوراق قرضه برای بازه‌های زمانی بیش از یک سال است.

جزئیات خبر

بازار سرمایه، بازاری است که سرمایه های خرد و کلان مردم را به‌صورت وام در اختیار بنگاه‌های اقتصادی قرار می‌دهد. این بازار، سرمایه‌ های کاری و ثابت در اختیار صنایع قرار می‌دهد و برای بدهی‌های میان‌مدت و بلندمدت دولت، اعتبار مالی تهیه می‌کند.

در بازار سرمایه سهام معمولی، اسناد قرضه و اوراق دولتی معامله می‌شوند. در رایج‌ترین تقسیم‌بندی، بازار سرمایه ازنظر مرحله عرضه، به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می‌شود.

در این مقاله می‌خواهیم به معرفی ارکان بازار سرمایه و چگونگی پیدایش هرکدام بپردازیم تا ضمن آشنایی با سازمان‌های مربوطه، ابزار هرکدام از بازارها را برای معامله بشناسید. با ما همراه باشید…

این مقاله رو با یک سری تعاریف مهم و پاسخ به چند سوال آغاز می کنیم:

بازار سرمایه چیست؟

انواع بازارها کدم‌اند؟

۱) بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه بازاری برای خرید و فروش اوراق هست. بازار سرمایه بین کسانی آشنایی با بازارها که سرمایه دارند؛ مثل سرمایه گذران حقیقی (افراد حقیقی که سرمایه های خرد دارند) و سرمایه گذاران حقوقی، و افرادی که متقاضیان سرمایه هستند مثل شرکت ها، دولت یا اشخاص، ارتباط ایجاد می‌کند. بازار سرمایه برای عملکرد اقتصاد حیاتی است، چراکه سرمایه جزئی ضروری برای تولید خروجی در اقتصاد است. بازار سرمایه شامل بازار اولیه، بازار ثانویه و بازار اوراق مشارکت می‌شود.

۲) انواع بازار سرمایه در ایران کدم‌اند؟

الف- سازمان بورس و اوراق بهادار

سازمان بورس و اوراق بهادار را می‌توان به‌عنوان اولین نهاد مربوطه به بازار سرمایه در نظر گرفت که با توجه به تحولات اقتصادی مبتنی بر بازار در دهه ۱۳۴۰ تأسیس شد. این سازمان موسسه‌ای غیردولتی است که آشنایی با بازارها دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل بوده و از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت ‌ها در بورس و سایر درآمدها اداره می‌شود.

بورس اوراق بهادار به معنی یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ ها یا اوراق قرضه دولتی یا مؤسسات معتبر خصوصی، تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. مشخصه مهم بورس اوراق بهادار، حمایت قانون از صاحبان پس‌اندازها و سرمایه‌ های راکد و الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه است.

طبق ماده ۴ دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران، بازار بورس اوراق بهادار به سه بخش مجزا تفکیک‌شده است:

1. بازار اول – تابلوی اصلی
2. بازار اول – تابلوی فرعی
3. بازار دوم

که هرکدام از تابلوها شرایط پذیرش خاصی دارند.

ب- فرابورس ایران

فرابورس ایران نیز از دیگر ارکان بازار سرمایه کشور به شمار می‌رود که مانند سایر بورس ‌ها تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌نماید. فرابورس اولین و تنها بازار خارج از بورس کشور هست که در سال ۱۳۸۸ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.

به‌این‌ترتیب تأسیس این بورس موجب گردید بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران را نداشتند با شرایط آسان‌تری پذیرفته شوند و در ضمن تأمین منابع مالی از طریق بازار سرمایه تسهیل گردید.

بازار فرابورس شامل ۶ بازار زیر است که شرایط پذیرش شرکت ‌ها در هر یک از این بازار‌ها متفاوت است:

مشتمل بر بازار اول

بازار دوم

بازار سوم

بازار پایه

بازار شرکت ‌های کوچک و متوسط (SMF)

بازار دارایی فکری

بازار اول:

در بازار اول، معاملات سهام شرکت های سهامی عامی که شرایط حضور در تابلو اول فرابورس را احراز کرده باشند، انجام می‌شود. پذیرش شرکت در بازار اول فرابورس منوط به تهیه امیدنامه و ارسال مدارک و مستندات کافی به‌منظور شناخت از وضعیت شرکت هست.
پس از تکمیل مدارک یادشده هیات پذیرش اوراق بهادار ضمن آشنایی با بازارها آشنایی با بازارها بررسی وضعیت مالی و عملیاتی، در صورت احراز شرایط با پذیرش شرکت موافقت می‌نماید.

بازار دوم:

در بازار دوم فرابورس مانند بازار اول، معاملات سهام شرکت ‌های سهامی عام انجام می‌شود؛ اما شرایط پذیرش و قوانین در بازار دوم فرابورس، نسبت به بازار اول آسان‌تر است.

بازار سوم (بازار عرضه):

سهام شرکت های سهامی به‌صورت عمده و بلوکی، حق تقدم سهام، پذیره‌نویسی سهام و سایر اوراق بهادار در بازار عرضه معامله می‌شود.

بازار ابزارهای نوین مالی:

کلیه ابزارهای مالی به‌جز سهام و حق تقدم خرید سهام مانند انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سررسید آن‌ها فرصت باقی‌مانده باشد، آشنایی با بازارها قابل‌پذیرش در این بازار هستند به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست‌دوم آن‌ها به‌صورت انحصاری از طریق فرابورس انجام شود.

بازار پایه:

این بازار صرفاً جهت نقل‌وانتقال سهام سایر شرکت‌ های سهامی عام که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت‌شده‌اند و امکان پذیرش در هیچ‌یک از بازارهای بورس یا فرا بورس را ندارند، ایجادشده است.

ج- بورس کالای ایران

در شهریورماه ۱۳۸۲ بورس فلزات تهران به‌عنوان اولین بورس کالای کشور و سپس بورس کالای کشاورزی در شهریور سال ۱۳۸۳ تأسیس و شروع به کارکردند.
در سال ۱۳۸۶ به‌منظور مدیریت و سیاست‌گذاری یکپارچه، بورس فلزات و بورس کشاورزی با یکدیگر ترکیب شدند و در مهرماه همان سال شرکت بورس کالای ایران تأسیس گردید. این بورس در حال حاضر دارای ۴ بازار مشتمل بر بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار مشتقه و بازار مالی است.

د- بورس انرژی

بورس انرژی به‌عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. حامل‌های انرژی شامل نفت، گاز، برق و سایر حامل‌های انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفندماه سال ۹۱ باهدف ایجاد بازاری شفاف و کارآمد با نقد شوندگی و رقابت‌پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه آشنایی با بازارها و انحصار زدایی در بازار معاملات بخش انرژی تشکیل شد.
بورس انرژی به‌عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال‌سنگ، حق آلودگی و سایر حامل‌های انرژی شکل گرفت.

نتیجه‌گیری:

در انتها لازم به ذکر است که سرمایه‌ گذاری در بازارهای سرمایه، همچون سرمایه ‌گذاری در سایر حوزه‌ها مانند ملک ،ارز، سکه و… ممکن است به سود یا زیان سرمایه گذاران بیانجامد. اما مطالعه، آموزش و افزایش سطح آگاهی می‌تواند ریسک حاکم بر این بازار را کاهش داده و بر جذابیت آن بیفزاید.

اگر شما هم قصد سرمایه گذاری در بازار سرمایه را دارید با دقت این مقاله را مطالعه کنید و با مفاهیم آن آشنا شوید و بعد از آگاهی و علم به این موضوع شروع به سرمایه گذاری در این بازار کنید.

خرید و فروش امن بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال

محیط ساده و کاربردی نوبیتکس، معامله ارزدیجیتال را برای شما لذت بخش خواهد کرد.

خرید و فروش امن

اولویت نوبیتکس امنیت است. با خیالی آسوده و بدون نگرانی خرید و فروش کنید.

پیشرو و سریع

تنوع رمزارزها و سرعت معاملات، نوبیتکس را جزو بهترین بازارهای آنلاین قرار داده است.

بهترین امکانات خرید و فروش ارزهای دیجیتال

مدیریت موجودی کیف پول

رمزارزهای دیجیتال محبوب را خرید و فروش کنید و در یکجا وضعیت موجودی خود را دنبال کنید

پرداخت با کارت‌های شتاب

معامله انواع رمزارز با تومان از طریق واریز و برداشت با کارت‌های بانکی عضو شتاب

کیف پول امن

رمز اختصاصی کیف پول شما به صورت آفلاین نگهداری می شود و در برابر هک ایمن خواهد بود

کارمزد رقابتی

کارمزد خرید و فروش در نوبیتکس بسیار کم است و با بالاتر رفتن حجم معاملات کاهش می‌یابد

معاملات انجام شده

همراه با نوبیتکس بیشتر یاد بگیرید

راهنمای خرید ارز دیجیتال

ویدئوهای آموزشی

نوبیتکس بلاگ

سوالات متداول

در سود نوبیتکس سهیم شوید

با دعوت از دوستانتان با لینک اختصاصی خود، هر بار که معامله می‌کنند برای همیشه تا 30% از کارمزد معاملاتشان از طرف نوبیتکس به شما تعلق می‌گیرد

آشنایی با بازارها

🔹بازار گاوی Bull market و بازار خرسی Bear market از جمله واژه‌هایی هستند که در توصیف وضعیت بازار سرمایه به کار می‌روند. هنگامی که بازار رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی داشته باشد، می‌گویند «بازار گاوی» است. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده باشد، از عبارت «بازار خرسی» استفاده می‌کنند.

🔹 عرضه و تقاضای سهام: در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به‌ندرت صورت می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر، سرمایه‌گذاران با امید به آینده رو به رشد بازار، اقدام به خرید سهام جدید می‌کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند (صف‌های خرید سنگین در بورس ایران در حالت گاوی قابل ‌مشاهده است). عکس این ماجرا در بازار خرسی حاکم است و عرضه افزایش و تقاضا به‌شدت کاهش می‌یابد و حجم معاملات به‌شدت افت می‌کند و بازار دچار رکود و تنبلی می‌شود(ناامیدی وصف‌های فروش طولانی از نشانه‌های بازار خرسی است).
🔹 روانشناسی سرمایه‌گذار : روند بازار و جو روانی حاکم بر سرمایه‌گذاران تأثیری دوجانبه بر یکدیگر دارند. برای فهم بیشتر، رابطه اقتصاد و سیاست را در نظر بگیرید، تصمیمات سیاسی روی اقتصاد جامعه تأثیرگذار است و از طرف دیگر، شرایط اقتصادی بسیاری از تصمیمات سیاسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این تفاسیر، در بازار گاوی، بیشتر افراد به امید کسب سود بیشتر، در بازارسرمایه‌گذاری می‌کنند، اما در بازار خرسی، جوی منفی بر بازار حاکم است و همین امر رمقی برای سرمایه‌گذاران به‌منظور خرید سهام جدید باقی نمی‌گذارد. عکس این اتفاق نیز ممکن است؛ به عبارتی، اخبار ناخوشایند می‌تواند منجر به بازار خرسی شود و در مقابل، اخبار خوب بازار گاوی را رقم زند.

🔹 نکته قابل‌توجه در رابطه با بازار گاوی و خرسی، عدم نگاه کوتاه‌مدت به روند بازار است. افت قیمت‌ها در یک روز یا یک هفته یا افزایش آن‌ها نشان از بازار خرسی و گاوی نیست؛ بلکه آنچه نوع بازار را مشخص می‌کند، روند بلندمدت آن است؛ مثلا ممکن است در دو هفته اخیر روند بیانگر بازار گاوی باشد، درحالی‌که طی دو سال اخیر روند بازار حاکی از بازار خرسی است.

برگزاری کارگاه آموزشی آشنایی با بازارهای مالی (بورس) در دانشگاه دامغان

کارگاه آموزشی آشنایی با بازارهای مالی (بورس) روز دوشنبه ۹۸/۹/۴ به همت انجمن علمی کامپیوتر و حمایت گروه ریاضی-مالی دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر در دانشگاه دامغان برگزار شد.

دکتر محمدرضا ضرابی، عضو هیأت علمی دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر مدرس این کارگاه بیان کرد: بازار سرمایه و خرید و فروش سهام همواره به عنوان یکی از گزینه های سرمایه گذاری جذاب در اقتصاد ایران به شمار می رود. با توجه به اهمیت و رشد این بازار و لزوم ورود آگاهانه علاقه مندان به سرمایه گذاری به این بازار، گروه ریاضی-مالی برآن شد تا این دوره را برگزار نماید.

در این دوره که با استقبال دانشجویان روبه رو شد سعی گردید تا با آشنایی کلی مقدمات، نحوه معاملات در بازار سرمایه، تحلیل برخی نمادها و معرفی کارگزاری های مختلف، زمینه لازم جهت ارتقای دانش عمومی افراد علاقمند به بازار سرمایه فراهم شود.

لازم به ذکر است که گروه ریاضی-مالی دانشگاه در نظر دارد در ادامه و تکمیل مباحث این کارگاه به برگزاری دوره آموزش تحلیل تکنیکال نیز اقدام نماید.